Economisch expert André Decoster: ‘Een vlaktaks is geen goed idee’

Het memorandum behandelt diverse beleidsdomeinen. Gaande van de arbeidsmarkt, over het milieu, En dus ook over fiscaliteit. Zo pleiten de ondertekenaars voor een vlaktaks van ‘bijvoorbeeld’ 20 procent. Dat houdt in dat alle particuliere vermogenswinsten – uit werk, aandelen, dividenden, verhuur of erfenissen – en de vennootschapswinsten tegen dat eenvormige tarief worden belast. Een belastingstelsel zonder achterpoortjes moet het einddoel zijn, luidt het.

“Dat klinkt goed, maar het is me niet duidelijk wat ze daarmee precies bedoelen”, zegt André Decoster. “Als ze de progressieve belastingen op arbeidsinkomen willen vervangen door zo’n vlaktaks, dan vind ik dat een slecht idee.”

Wat is een vlaktaks precies?

“Het is een manier om onze inkomstenbelasting te herzien. Nu gebeurt dat, bij ons loon of bij ons vervangingsinkomen op een progressieve, oplopende manier. Ons inkomen wordt verdeeld en op de eerste schijf betalen we geen belastingen. Op het deel daarbovenop betalen we 25 procent, en zo proportioneel omhoog. Hoe hoger ons inkomen, hoe hoger de belastingschijf. Met een vlaktaks vervang je al die schijven door één vlak tarief. In dit geval dus 20 procent. Alleen maakt men in het memorandum niet expliciet duidelijk of men het geeft over de ganse fiscaliteit, dus ook het luik arbeidsinkomen, via de personenbelasting, of enkel het vermogensinkomen.”

Maakt dat een groot verschil?

“Als je een vlaktaks invoert om de verschillen in tarieven op vermogenswinsten te belasten, dan valt daar iets voor te zeggen. Nu zijn inkomsten uit onroerende goederen, huurinkomsten, aandelen of obligaties allemaal verschillend. Daar een vereenvoudiging inbrengen is billijk. Maar niet een vlaktaks op de personenbelasting, dat is onrechtvaardig. De sterkste schouders dragen dan niet meer de zwaarste lasten.”

Geen goed idee dus?

“Er is een goede reden waarom we de tarieven in de personenbelasting laten toenemen met het inkomen. Dat is omdat de progressieve personenbelasting gebruikt wordt om te herverdelen van wie veel verdient naar wie minder verdient. Deze progressiviteit in vraag stellen via een vlaktaks mag. Maar dan gebeurt dat best expliciet. En zeg dan dat je minder herverdeling wenst. Als je wél wil blijven herverdelen via de personenbelasting, dan is de vlaktaks daarvoor een veel te bot instrument. Als je evenveel wil herverdelen via een vlaktaks moet je een heel hoge belastingvrije som instellen. Maar dat is budgettair enkel haalbaar als je het tarief van de vlaktaks ook hoog optrekt.”

Onze fiscaliteit is toch een gigantisch kluwen?

“Ja, maar ik denk niet dat de belastingschijven het probleem zijn. Wel het groot aantal aftrekken, uitzonderingen en afwijkingen in ons belastingstelsel. Ik mag hopen dat die vraag naar voortdurend meer uitzonderingen niet uit dezelfde hoek komt als de memorandumschrijvers.”