‘Je ziet de realiteit van de situatie pas wanneer je bij de zee woont’, zegt actievoerder Zana Kontamanoli van Clean Blue Paros. Samen met Stella Cervello probeert ze zo veel mogelijk plastic te weren op het eiland.

‘Ik was in shock toen ik hier aankwam’, zegt Cervello. Ze verhuisde naar het eiland in 2016 vanuit Frankrijk. ‘Ik kon niet geloven hoeveel plastic bekers er op het strand terechtkwamen.’ Ze startte een Facebookgroep en zocht zo veel mogelijk alternatieven voor plastic. Jo Royle probeerde op dat moment een eiland te vinden in de Mid­del­land­se Zee dat als voorbeeld kon dienen voor een plasticvrije toekomst.

‘Een eiland heeft een goed systeem om de materiaalflow in de gaten te houden’, vindt Royle. ‘Je hebt een haven waar alles binnenkomt en weer weggaat, je kan alles goed in kaart brengen.’

Paros

Ze koos Paros als proefkonijn, omdat er al lokale mensen bezig waren met de problematiek, en omdat het toerisme een extra uitdaging vormt. De eerste stap was om zo veel mogelijk lokale handelaars te overtuigen overbodig plastic te weren. ‘Van de 70 zaken die we aanspraken, doen 50 mee’, zegt Cervello. Daarnaast worden ook de toeristen op de hoogte gebracht van het initiatief.

Een tweede grote uitdaging is het afvalbeheer. De Griekse afvalverwerking werd verwaarloosd ten tijde van de economische crisis, waardoor er niet goed gerecycleerd wordt en de stortplaatsen niet voldoen aan Europese standaarden. Veertien handelszaken proberen een pilootproject uit, waarbij plastic bekers en flessen apart opgehaald worden. Het plastic wordt op het vasteland gerecycleerd in iets dat kan worden gebruikt op het eiland, zoals zitbanken.

Problemen

Het project loopt nog maar zes maand, maar het team is optimistisch dat ze voor grote veranderingen kunnen zorgen. Ze focussen op informatieverspreiding bij de bevolking, vooral in scholen. ‘Eens het toeristisch seizoen voorbij is, hebben de inwoners meer tijd om na te denken over hun werkwijze’, zegt Kontamanoli.

Toch staan er nog een paar grote problemen in de weg, zoals de vuilnisbakken. Ze kunnen niet afgesloten worden, waardoor sterke wind het afval in de zee blaast.

In het hoogseizoen worden dagelijks 1.000 plastic wegwerpbekers per dag en duizenden waterflessen aangevoerd, hoewel het kraanwater perfect drinkbaar is. ‘Geen flessenwater serveren was niet goed voor onze omzet, omdat sommige klanten absoluut geen kraanwater willen drinken’, zegt Andy Kirk, eigenaar van Nemobar en de eerste handelaar die deelneemt aan het initiatief. ‘Maar ik legde hen uit dat het water gefilterd wordt en hield het been stijf’, zegt hij.

Andere eilanden in de regio namen ook al maatregelen om het plasticverbruik te doen dalen. De Seychellen bijvoorbeeld verbieden plastic voor eenmalig gebruik. Maar het initiatief op Paros slaat een nieuwe weg in om het eiland volledig plasticvrij te krijgen. ‘Vervuiling is een moeilijk en complex probleem en er is niet één juiste oplossing’, zegt Royle. ‘Maar we hopen dat de aanpak op Paros werkt, zodat het systeem ook elders ingevoerd kan worden.’ Het initiatief Clean Blue Paros is een samenwerking tussen World Wildlife Fund Greece en Cyclades Preservation Fund.

Paros is het tweede grootste eiland van de Cycladen. Er zakken tijdens de zomer 400.000 toeristen af naar het eiland met slechts 13.000 inwoners.