Nijlpaard sterft in Nederlands dierenpark en blijkt plots het enige genderneutrale nijlpaard ter wereld

Hasana bleek tijdens de autopsie in Utrecht van buiten alle kenmerken van een vrouwelijk nijlpaard te hebben, maar van binnen had het dier vooral kenmerken van een mannetje. Al die jaren zijn ze er in Emmen vanuit gegaan dat Hasana een vrouwtje was, maar dat bleek na haar dood dus niet te kloppen. Of er ooit geprobeerd is om met Hasana nageslacht te produceren is niet bekend, maar voor het feit dat het nooit gelukt is, is nu wel een antwoord.

Een verklaring voor deze ‘genderneutrale’ kenmerken bij het dier kan zitten in het feit dat Hasana bij geboorte een helft van een tweeling is geweest. Dit is zeer uitzonderlijk bij nijlpaarden, die doorgaans maar één jong krijgen. Het tweelingbroertje van Hasana heeft slechts vier dagen geleefd, maar de tijd samen in de baarmoeder kan de oorzaak van de mannelijke kant zijn, vertelt het dierenpark in een verklaring. 

Dierenarts Job Stumpel legt uit: “Bij koeien komt dit vaker voor. Daar worden deze zogeheten vaarsjes (vrouwelijke kalfjes) een ‘kween’ genoemd. De vliezen van de foetussen in de buik maken dan tijdens de ontwikkeling contact, waardoor het vrouwtje (in dit geval Hasana) blootgesteld wordt aan de mannelijke hormonen van het broertje. Daardoor gaat het vrouwelijke dier mannelijke kenmerken ontwikkelen.”

Dat Hasana niet honderd procent een vrouwtje was, is nooit eerder ontdekt omdat het dier een vulva had en een typische bouw van een vrouwelijk nijlpaard. Eenmaal overleden bleek dat ze echter geen baarmoeder en ook geen eierstokken had. In plaats daarvan had het nijlpaard testikels en een orgaan dat op een penis lijkt. 

Deze vorm van geslacht mag dan bij koeien wel eens voorkomen, bij mensen en andere dieren dan koeien is het uiterst zeldzaam. Hasana is dan ook zéér uniek: bij nijlpaarden is het nog nooit eerder beschreven, waargenomen of vastgelegd. De oorzaak van het plotselinge overlijden van Hasana had overigens niets met haar gender te maken. Ze is overleden aan een acute darmdraaiing.