Terwijl de Amazone brandt, verliest Brazilië het geduld met de regering-Bolsonaro
Over veel zaken verschillen de Brazilianen grondig van mening, maar over een ding zijn ze het bijna allemaal eens: de ontbossing van de Amazone moet stoppen. Terwijl het tropisch regenwoud in snel tempo afbrandt, begint het geduld met de regering-Bolsonaro op te raken.
Sinds begin dit jaar hebben er 73.000 bosbranden gewoed in Brazilië, bijna twee keer zoveel als in dezelfde periode vorig jaar. Ruim de helft daarvan betrof de Amazone, vooral afgelopen twee weken ging er veel natuurschoon in rook op. Het is gebruikelijk dat er bosbranden zijn in het droge seizoen, maar niet in deze mate.
Woensdag insinueerde Bolsonaro dat de branden zijn aangestoken door milieuorganisaties. Zij zouden boos zijn omdat ze van deze regering geen geld krijgen, en erop uit zijn Brazilië en Bolsonaro een slecht imago te bezorgen. Een dag later zei Bolsonaro tijdens een van zijn live-toespraken op Facebook dat de regering de oorzaak van de branden onderzoekt, maar niet de middelen heeft ertegen op te treden.
De krant Folha de São Paulo publiceerde een vernietigend hoofdredactioneel commentaar. "De reactie van Bolsonaro is betreurenswaardig, maar niet verrassend", aldus de krant. "Hij maakt van de gelegenheid gebruik samenzweringstheorieën te verspreiden." Folha wijst erop dat bosbranden meestal worden veroorzaakt door boeren, en dat de controle op die boeren ernstig is verslapt door bezuinigingen. "We hebben geen ngo's nodig om het imago van deze regering te bezoedelen", aldus de conclusie.
Sinds Bolsonaro's aantreden in januari is het tempo van ontbossing van de Amazone flink opgevoerd. Bolsonaro heeft gekort op de milieupolitie en andere controleorganen; als gevolg daarvan hebben houtkappers en illegale mijnwerkers vrij spel. Ook boeren die op zoek zijn naar land voor vee of akkers, ondervinden weinig weerstand als ze een paar hectaren regenwoud kappen of in brand steken.
Bolsonaro en zijn ministers geloven niet in klimaatverandering en vinden economische ontwikkeling belangrijker dan natuurbehoud. Noorwegen en Duitsland besloten eerder deze zomer hun bijdragen aan de bescherming van de Amazone (deels) stop te zetten. Ze hebben er geen vertrouwen in dat het geld door deze regering effectief wordt besteed. Bolsonaro reageerde spottend: "Hou je geld maar en help Angela Merkel om Duitsland te herbebossen."
Bolsonaro maakt zich niet populair met deze houding. Peilingsbureau Ibope vroeg de Brazilianen anderhalve week geleden of de federale regering meer zou moeten doen om illegale ontbossing tegen te gaan. Maar liefst 96 procent van de respondenten was het geheel of deels met die stelling eens. Volgens 88 procent van de ondervraagden is 'de Amazone reden voor nationale trots'. Onder Bolsonaro-stemmers was dat zelfs 90 procent.
Kamervoorzitter Rodrigo Maia kondigde donderdag aan een externe commissie in het leven te roepen om onderzoek te doen naar ontbossing, en zo de gemoederen een beetje tot bedaren te brengen. Maia vreest dat de internationale verontwaardiging over Bolsonaro's milieubeleid slecht is voor de handel. "Het is belangrijk om zowel de export van onze landbouwproducten als het milieu te beschermen", zei hij.
De groene oppositiepartij Rede heeft het hooggerechtshof donderdag toestemming gevraagd een afzettingsprocedure te starten tegen Milieuminister Salles. De minister neemt volgens Rede zijn verantwoordelijkheid niet. Op Twitter was #ForaSalles, weg met Salles, een groot deel van de dag trending topic in Brazilië.
De partijleider van Rede, Marina Silva, schreef een brandbrief in de Braziliaanse editie van de Spaanse krant El Pais. "Sinds het nazisme miljoenen Joden heeft uitgemoord, heeft het woord Holocaust de betekenis gekregen van grote en volledige vernietiging", aldus de senator en oud-Milieuminister. "En dat is wat nu gebeurt: de holocaust van de Amazone."