Direct naar artikelinhoud
Amazone

De Amazone brandt: wie kan doordringen tot Braziliaans president Jair Bolsonaro?

De Braziliaanse president Jair Bolsonaro ziet de Amazone als een binnenlandse kwestie en wijst elke buitenlandse bemoeienis af.Beeld REUTERS

Van de Portugese voetballer Cristiano Ronaldo tot de Franse president Emmanuel Macron: met hashtags als #AmazonFires en #PrayforAmazonia maakten twitteraars de tienduizenden bosbranden in het Braziliaanse Amazonegebied tot trending topic. Kunnen hun oproepen Brazilië dwingen om in te grijpen?

VN-topman António Guterres zei vrijdag dat de wereld het zich in de huidige klimaatcrisis niet kan veroorloven om zo’n belangrijke bron van zuurstof en biodiversiteit als het Amazonegebied te gronde te laten gaan. Frans president Macron noemde de veelal aangestoken bosbranden  een internationale crisis. Hij ontvangt dit weekend de landen van de G7 in de Franse kuststad Biarritz en wil daar de branden aangrijpen om het over ‘klimaaturgentie’ te hebben.

De Ierse premier Leo Varadkar deed er nog een schepje bovenop: hij wil de ratificatie van het in juni gesloten vrijhandelsakkoord tussen de Europese Unie en de vier Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen (waaronder Brazilië) afhankelijk maken van Braziliës inzet voor de Amazone en het klimaat. Ook Macron en eurocommissaris Cecilia Malmström zouden daarvoor gewonnen zijn. 

Duitsland verzet zich echter tegen dat idee. “De niet-bekrachtiging van het Mercosurakkoord zal niet bijdragen tot een daling van de ontbossing in Brazilië”, deelt een regeringswoordvoerder in Berlijn mee. “Het bevat een ambitieus hoofdstuk over duurzame ontwikkeling, met bindende regels voor de bescherming van het klimaat.” Bovendien werd in de tekst overeengekomen “om het klimaatakkoord van Parijs uit te voeren”.

Geen zeggenschap

De vraag is hoe succesvol de internationale druk zal zijn. De extreemrechtse Braziliaanse president Jair Bolsonaro ziet de Amazone als een binnenlandse kwestie en wijst elke buitenlandse bemoeienis af. Hij vindt klimaatbeleid en natuurbescherming onzin en wil de Amazone ontwikkelen voor landbouw, veeteelt en mijnbouw. Buitenlandse politieke leiders hebben daar geen zeggenschap over.

Bolsonaro noemt de buitenlandse kritiek ook hypocriet: Europa heeft zijn eigen bossen lang geleden opgeofferd aan de economie en wil Brazilië nu verbieden hetzelfde te doen. De kans dat hij naar hen zal luisteren is dus niet groot. Bolsonaro overweegt wel militairen in te zetten in de strijd tegen de bosbranden

Cruciaal voor het behoud van de Amazone zal zijn om het beter te verankeren in het klimaatakkoord van Parijs.  Komende maand vergaderen de Verenigde Naties in New York over het opschroeven van de internationale klimaatambities, in de aanloop naar de klimaattop in Santiago de Chile in december. Hoewel Bolsonaro altijd heeft gepocht dat hij met Brazilië uit ‘Parijs’ zou stappen, liet hij deze week weten daar nog even mee te wachten.