N-VA woedend na keuze voor Didier Reynders (MR) als kandidaat-eurocommissaris

Reynders is vandaag nog minister van Buitenlandse Zaken en Defensie in de ontslagnemende regering-Michel. Ook is hij samen met Johan Vande Lanotte (sp.a) informateur in opdracht van koning Filip en zoekt hij daarbij naar een mogelijke meerderheid voor de volgende federale regering.

Reynders’ naam werd al een tijdje genoemd als de opvolger van Marianne Thyssen (CD&V) als Belgisch Eurocommissaris. Na Thyssen en haar voorganger Karel De Gucht (Open Vld) was het sowieso opnieuw de beurt aan een Franstalige voor de post. “Ik ben uiteraard heel blij met het vertrouwen dat de collega’s in mij stellen”, zegt Reynders. “Ik ben ook verheugd met het grote aantal positieve reacties die mij sinds de aankondiging bereiken.” 

Normaal gezien gebeurt de aanstelling van een Europees Commissaris in het kader van een regeringsvorming. Maar die is nu nog niet aan de gang. Een beslissing drong zich echter op: het Finse voorzitterschap van de Europese Unie heeft de lidstaten gevraagd om uiterlijk tegen maandag 26 augustus te laten weten wie hun kandidaat is. De kandidaten zullen dan een gesprek hebben met de gekozen voorzitster Ursula von der Leyen. Voor België zal dat waarschijnlijk maandagnamiddag al gebeuren. De kandidaten moeten in september of oktober ook nog hoorzittingen ondergaan in het Europees Parlement. 

“België neemt deel vanaf het begin”, zegt Reynders. “Dat laat ons toe meteen het debat te voeren over de competenties, op hetzelfde ogenblik als de kandidaten van de andere lidstaten.” Welke portefeuille Reynders zal krijgen in de Europese Commissie, is nog niet duidelijk. Hij wil ook nog geen voorkeur uitdrukken. Het is wellicht wachten tot alle lidstaten de naam van hun commissaris hebben doorgegeven. Tot nu toe hebben 24 van de 27 lidstaten dat al gedaan. 

Reynders zegt uit te kijken naar de ontmoeting met Von der Leyen, “die ik zeer goed ken aangezien ze tot afgelopen juli mijn collega was op Defensie”. Over zijn rol van informateur aan de zijde van Johan Vande Lanotte (sp.a) , laat hij weten voort te zullen werken. “We zien wel hoe dat de komende maanden allemaal georganiseerd wordt.”

Hoewel de regering in lopende zaken is, en de regeringspartijen in het parlement samen maar over 38 van de 150 zetels beschikken, neemt de regering nu dus een beslissing. “Deze aanstelling als Belgische kandidaat voor de functie van Europees commissaris is conform met het concept van lopende zaken, omdat ze absoluut noodzakelijk is voor de belangen van de staat en gelet op de dringendheid van de zaak”, laat premier Michel weten. Hij heeft ook informeel overleg gehad met “de in de Kamer van Volksvertegenwoordigers door een erkende fractie vertegenwoordigde democratische politieke partijen” en overleg gepleegd met de Kamervoorzitter.

Maar oppositiepartij N-VA ontkent dat het parlement betrokken is. “Het is bijzonder spijtig om te moeten vaststellen dat deze regering in lopende zaken weer niet de democratische reflex heeft om het parlement in deze belangrijke beslissing te betrekken. De Europese Unie en de functie van Eurocommissaris zijn te prominent om te laten beslissen door een regering in lopende zaken zonder meerderheid. Vijf jaar lang zal Didier Reynders een van de belangrijkste Belgische stemmen op het Europese niveau zijn, maar met welke democratische legitimiteit?”, zegt fractieleider Peter De Roover.

N-VA vindt het ook “onbegrijpelijk” dat CD&V en Open Vld met de voordracht van Reynders instemden en niet voor een Vlaamse kandidaat kozen. “Het zou in normale omstandigheden al opmerkelijk zijn dat alle Europese functies naar vertegenwoordigers van één taalgroep gaan, maar nu we binnenkort met de brexit geconfronteerd worden is het van levensbelang een Vlaming aan die Europese tafels te hebben,” besluit De Roover. Die merkt ook op dat Ursula von der Leyen had opgeroepen om een man én een vrouw voor de dragen als eurocommissaris, zodat ze evenveel mannen als vrouwen in haar commissie zou kunnen laten zetelen.

Ook Groen vindt het eveneens niet kunnen dat de federale regering Didier Reynders (MR) voordraagt als Eurocommissaris zonder parlementair debat. “De benoemingscarrousel zet zich nu ook in Europa verder. Het kan niet dat een minderheidsregering in lopende zaken dergelijke beslissing neemt, zonder uitgebreid debat over de toekomst van Europa en welke prioriteiten die de Europese Commissie moet aanpakken. Dit is een gebrek aan respect voor het parlement”, zegt Europees parlementslid Petra de Sutter.

Het feit dat er geen vrouwelijke kandidaat naar voren wordt geschoven, zit ook Groen hoog: “Ursula Von der Leyen, de toekomstig voorzitter van de Europese Commissie heeft nadrukkelijk gepleit voor een gelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in de Europese Commissie. België moet deze pariteit onderschrijven en ook een vrouwelijke kandidaat naar voor schuiven”, klinkt het nog.

Reynders zal, als zijn kandidatuur in Europa officieel wordt aanvaard, in het najaar zijn nieuwe job opnemen. Hij zal dan ook ontslag moeten nemen uit de federale regering. Wie hem daarin opvolgt, is nog niet bekend. Met de post van Europees president voor Charles Michel, krijgt de MR twee absolute politieke topfuncties te pakken.

Terwijl Reynders vanuit verschillende hoeken felicitaties krijgt, is er ook kritiek, vooral dan vanuit de oppositie. Een greep uit het aanbod, hoofdzakelijk geplukt van Twitter.

“In het kader van de sterke Europese traditie van ons land én van de liberale familie, wens ik @dreynders namens @openvld veel succes met zijn kandidatuur als Europees Commissaris. Merci, Didier. Bonne chance”, zo wenst Gwendolyn Rutten, voorzitter van coalitiepartner Open Vld, Reynders succes.

Van de kant van CD&V, de derde coalitiepartner in de regering van lopende zaken, blijft het stil. Minister van Justitie Koen Geens, die zaterdagavond wel reageerde op de EK-overwinning van de Red Lions, noch Kris Peeters, die even in de running was voor de job als Europees Commissaris, noch partijvoorzitter Wouter Beke, hebben tot nu toe iets laten weten.

Vanuit de oppositie klonk er wel veel geluid, vooral dan kritisch geluid: N-VA noemde het zaterdag “onaanvaardbaar” dat de federale regering Reynders voordraagt: “Deze federale regering, die geen enkele democratische legitimiteit heeft, begint steeds meer te lijken op een uitzendkantoor voor ministers in lopende zaken. Bovendien gaat na het voorzitterschap van de Raad van Europa voor Charles Michel, opnieuw een topfunctie naar een Franstalige politicus”, zo liet N-VA-fractieleider in de Kamer Peter De Roover weten.

Theo Francken, voormalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie, ziet ook mogelijkheden met Reynders: “Los van benoemingsprocedure is Didier Reynders natuurlijk een bijzonder intelligent man. Hij moet beseffen dat Australische aanpak op termijn de enig werkbare oplossing is. Grootste opdracht voor de EU”, zo tweet hij.

PS-voorzitter Elio Di Rupo, “nam akte” van de beslissing.

Vlaams Belang-parlementslid Anke Van dermeersch laat op Twitter weinig aan de verbeelding over wat haar standpunt betreft: “Onaanvaardbaar! In eigen land verkiezingen verloren, geen democratische steun van het parlement, lid van het liberaal mannenclubje en de francofone minderheidsdictatuur.”