Een verslag vanuit het kamp in Duinkerke: "De oversteek met een bootje is gevaarlijk, maar het is dat of sterven"
In het najaar van 2018 doken ze plots op: opblaasbare rubberbootjes met motor die aanmeerden bij de kust van Dover. Aan boord telkens een tiental transmigranten. Deze zomer piekt het aantal bootjes dat de oversteek probeert. Altijd met Iraniërs aan boord, maar steeds vaker ook andere nationaliteiten. Tot nu toe waren er in het water nog geen lichamen gevonden van mensen die het niet haalden. De zwemmer die dit weekend aangetroffen is in Zeebrugge is officieel de eerste.
Cijfers over hoeveel transmigranten met een boot het Kanaal oversteken wil Home Office (Britse Binnenlandse zaken) niet geven. Wel bevestigen ze bootje per bootje dat de overkant haalt. Na aandringen geven ze dan meestal het aantal mensen aan boord met hun nationaliteit. Een BBC-journalist hield het voorbije jaar alle meldingen en bevestigingen bij. Zo telde hij minstens 952 vluchtelingen en migranten die erin slaagden om de oversteek te maken per boot.
De Franse kustwacht schat intussen het aantal onderschepte transmigranten op een kleine 500. Die werden dan teruggebracht naar Frankrijk.
Een nieuwe weg
In het kamp in Grande Synthe nabij Duinkerke worden de manieren om in het Verenigd Koninkrijk te raken fel besproken. De vrachtwagen is nog steeds de meest geprobeerde manier. Maar nieuw is inderdaad de route per boot. Tot een jaar geleden werd dat weggelachen. Van één man wisten we dat hij met een goedkoop plastieken bootje overgeraakt was. Niemand beschouwde het toen als een echte mogelijkheid.
Dat is anders nu. De haven is alsmaar meer hermetisch afgesloten, de snelwegparkings sloten of de controle wordt opgedreven. Toch lukt het velen nog steeds om in de laadruimte van een vrachtwagen over te raken, maar dikwijls pas na maanden proberen.
Dijar uit Iran trekt met een stok een streep in het zand. Terwijl hij er over stapt legt hij uit: "als het via deze weg niet lukt, dan neem je een andere". Hij kronkelt een nieuwe streep naast de rechte "ook al weet je dat die gevaarlijker is. Ik moet er geraken. Het is dat of dood", zo zit het in zijn hoofd. Dijar is intussen al 5 jaar weg van huis, hij leefde naar eigen zeggen 4 jaar ondergedoken in Turkse bergen en vroeg nog geen asiel aan in een Europees land.
De rubberboot
Een groep Iraniërs die over de nodige middelen beschikte, kocht vorig jaar een rubberboot met motor en staken over. Daarna volgde nog een groepje en nog één... Tot de Britse autoriteiten begrepen dat dit een nieuwe route werd. Een "major incident" noemden ze die trend nog in december van vorig jaar.
Zowel de Britse als de Franse kustwacht heeft het toezicht verscherpt sindsdien. Toch piekt het aantal overtochten deze zomer. Vorige week nog kwamen meer dan 90 mensen aan op één dag.
Aras, een jonge Koerd uit Irak vertelt dat ook hij in een boot terecht kwam. "Ik zat in een boot van 6 meter", beschrijft hij "we waren met 12 vrouwen en mannen en 4 jonge kinderen. Maar we kregen motorpech. Een Franse helikopter heeft ons weer aan land gebracht." Aras wacht nu in het kamp van Grande Synthe op een nieuwe kans om te vertrekken.
Allerlei verhalen doen de ronde in het kamp. Het gaat vaak over wie al dan niet mag blijven in het Verenigd Koninkrijk. "Bestaat de kans dat je teruggestuurd wordt als je de Britse kust bereikt?", vragen ze mij. En "Is het waar dat families niet teruggestuurd worden en alleenstaanden wel?" Ze horen tal van verhalen maar hebben geen idee wat waar is en wat niet.
De Britse premier Boris Johnson waarschuwde onlangs dat al wie de oversteek waagt, terug naar Frankrijk gestuurd wordt. Het voorbije jaar zijn er ook 65 mensen teruggestuurd, van de 952 gearriveerden.
Wat moet het kosten?
Een plaats via smokkelaars op een vrachtwagen kost al gauw een paar duizend euro. Met de bootjes ging het eerst anders. Een groep legde samen, kocht een rubberboot met motor en liet de boot na het aanmeren aan de kust van Dover achter. Maar intussen zou er ook een betalende pendeldienst ontstaan zijn.
"Het is afwachten of de motor in gang raakt", mijmert Jahwad. Hij heeft voor zijn gezin plaatsen geregeld in een boot die al een paar keer op en neer vaarde. Een dochter van 2 kronkelt in zijn armen, terwijl zijn dochter van 5 huppelend een Duits rijmpje zingt. Ze arriveerden drie weken geleden. Vier jaar woonde het gezin in Duitsland maar ze bleken niet in aanmerking te komen voor asiel daar. Jahwad hoopt morgenvroeg de oversteek te maken.
Bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal":
