Opnieuw socialemediarel rond Vlaams Belanger: ‘Racistisch of niet, heksenjachten zijn not done’

De penningmeester van Vlaams Belang Jongeren krijgt op Twitter de volle laag nadat zijn match op datingapp Tinder een gesprek online gooide waarin hij zwarte mensen beschouwt als ‘huisdieren’. ‘Uiteraard is dat walgelijk’, zegt privacy-expert Matthias Dobbelaere-Welvaert, ‘maar dan nog kunnen zulke heksenjachten niet.’

Het begon toen twitteraar L. een screenshot op Twitter deelde van haar Tindergesprek met een zekere T. ‘Hebt gij een huisdier?’, vroeg zij aan haar match. ‘Nee ik heb jammer genoeg niet genoeg kapitaal om een Neger [sic] aan te schaffen, tenzij gij een goei adres kent?’, luidde het antwoord, doelend op de foto van L. en haar zwarte vriendin die te zien is op haar profiel.

Zoekwerk van verschillende twitteraars leidde al snel tot T.L., bestuurslid bij Vlaams Belang Mechelen, voormalig penningmeester van de nationale jongerenafdeling en in oktober vorig jaar nog kandidaat voor de Mechelse gemeenteraad. Gebruikers gooiden zijn volledige naam op Twitter, L. leverde extra ‘bewijs’ door een filmpje te maken waarin ze door het fotoalbum van T.L. scrolt. De oorspronkelijke tweet had op het moment van schrijven al 1.300 likes gekregen en werd ruim 430 keer geretweet.

De zaak doet enigszins denken aan wat er een dikke week geleden gebeurde, toen Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken op zijn Instagram-story de naam en foto van een 18-jarig meisje plaatste dat op haar Instagram een filmpje had gepost van een brandende Vlaamse vlag op de camping van Pukkelpop. ‘Een domme, dronken grap’, verklaarde de jongedame achteraf aan Knack.

Privacy-jurist Matthias Dobbelaere-Welvaert veroordeelde toen de actie van Van Grieken en is nu even streng voor de twitteraar die het screenshot deelde. ‘Uiteraard zijn de uitspraken van de Vlaams Belanger racistisch en walgelijk’, zegt hij. ‘Maar dan nog is dit soort heksenjachten not done. Ten eerste leven we in een rechtsstaat, waarin je met dit soort dingen naar de politie of het gerecht kan stappen. Die instituties zijn niet feilloos, maar ze zijn er wel. Ten tweede zijn we, zelfs met de screenshots in de hand, niet honderd procent zeker dat T.L. die racistische uitspraken zélf heeft geschreven. Theoretisch gezien kan zijn profiel perfect fake zijn, of gehackt.’

‘Privacy voor iederéén’

Wat Dobbelaere-Welvaert vooral stoort, zijn de twee maten en twee gewichten die waarnemers hanteren om privacyschendingen te beoordelen. ‘De mensen die onlangs elkaar verdrongen om de privacy van het vlaggenmeisje te verdedigen, staan nu klaar om de Vlaams Belanger af te maken. Privacy is voor hen iets dat ze enkel inroepen om hun politieke tegenstanders in diskrediet te brengen. Maar privacy is geen politieke wisselmunt en moet er voor iederéén zijn.’

Publieke figuren, zegt de wet, hebben minder recht op privacy. Van hen mag iets worden onthuld als het politiek of maatschappelijk relevant is – in eerste instantie door de pers. Maar T.L.’s engagement bij de jongerenafdeling van het Vlaams Belang weegt daarvoor niet zwaar genoeg, vindt Dobbelaere-Welvaert.

‘Mocht Tom Van Grieken of een andere nationaal bekende politicus dit hebben gestuurd aan zijn Tindermatch, dan was dat politiek en maatschappelijk voldoende relevant geweest om openbaar te maken. Of neem de relatie tussen Tom Meeuws (SP.A) en Liesbeth Homans (N-VA) die Knack vorig jaar openbaarde: dat kon ook alleen maar omdat dat een relevant feit was in het kader van de harde, persoonlijke campagnes die toen in Antwerpen werden gevoerd.’

Feit blijft dat de zaak-T.L. de zoveelste virtuele lastercampagne is in enkele jaren tijd: de heisa rond VRT-medewerker Jihad Van Puymbroeck en haar oude tweet; de honderden mensen die Steve B., verdacht voor de moord op Julie Van Espen, met de dood bedreigden op zijn publieke Facebookpagina; het vlaggenmeisje van vorige week … het is een evolutie die Dobbelaere-Welvaert zorgen baart.

‘Dit zegt iets over hoe weinig vertrouwen mensen nog hebben in de politie en het gerechtelijk apparaat’, zegt hij. ‘Vandaag staan we op een keerpunt: gaan we dit soort online lynchpartijen afdoen als iets dat bij de sociale media hoort of gaan we er als maatschappij tegen optreden? Er zijn nochtans genoeg hefbomen in het strafrecht om het op te nemen voor de privacy van pakweg T.L. Procureurs en juristen zijn ook maar mensen, die voelen dat de publieke opinie zich afkeert van iemand als Steve B., zelfs als zijn kinderen op zijn Facebookpagina de goorste verwensingen moeten lezen aan het adres van hun vader.’

T.L . was niet bereikbaar voor commentaar, Vlaams Belang Jongeren-voorzitter Bart Claes wel. Volgens hem neemt T.L. ontslag als bestuurslid van Vlaams Belang Mechelen. ‘Ik heb hem kort aan de lijn gehad en hem gezegd dat hij de partij schade heeft berokkend met zijn dom gedrag. Hij vertelde me dat hij erg dronken was, maar dit valt niet goed te praten. Wij zijn hier als partij door gedegouteerd. Geen idee of hij stappen onderneemt om de schending van zijn privacy aan te klagen, maar ik raad het hem alleszins niet aan.’