Wetenschappers vinden link tussen keizersnede en autisme

Kinderen die geboren worden met een keizersnede hebben 33% meer kans om autisme te ontwikkelen. Ook het risico op ADHD neemt met 17% toe. De resultaten zijn bovendien hetzelfde voor keizersnedes die werden uitgevoerd om medische redenen of op verzoek van de moeder. Dat staat te lezen in een nieuwe studie die gepubliceerd is in het tijdschrift JAMA Network Open.

Het gaat om een grootschalige meta-analyse: maar liefst 61 oudere studies werden onder de loep genomen. Op deze manier konden de wetenschappers meer dan 20 miljoen bevallingen in 19 verschillende landen verzamelen en onderzoeken. 

Een klinkklare verklaring heeft Tianyang Zhang, die het onderzoeksteam van het Zweedse Karolinska Instituut leidde, niet. Wel een vermoeden: bij een natuurlijke geboorte krijgt een baby microben mee langs het geboortekanaal, maar die ontbreken bij een keizersnede. Hierdoor kan het immuunsysteem zich niet voldoende ontwikkelen, wat mogelijks leidt tot problemen in de hersenen. Omdat er ook geen stressrespons is tijdens de bevalling, kan dat een impact hebben op de zintuiglijke ontwikkeling van het kleintje. 

Verschillende experts - die niet hebben meegewerkt aan de studie - zijn niet overtuigd door die uitleg. Ze denken dat er iets anders aan de hand is. “Het is onwaarschijnlijk dat een keizersnede mentale stoornissen veroorzaakt”, reageert Andrew Shannan, professor aan de universiteit King’s College London. “Een keizersnede wordt vaak uitgevoerd omdat er bepaalde onderliggende problemen zijn, en het is veel logischer dat die factoren gelinkt kunnen worden aan autisme en ADHD.” 

Kinderen van oudere moeders en vaders lopen bijvoorbeeld meer risico om autisme te ontwikkelen, en bij oudere mama’s in spe wordt er vaker een keizersnede uitgevoerd. Zolang je al die extra factoren niet kunt uitsluiten, is het moeilijk om met honderd procent zekerheid te besluiten dat keizersnedes zorgen voor een hoger risico. 

Eerder dit jaar bleek uit cijfers van minister Maggie De Block dat ruim 1 op de 5 vrouwen bevalt met een keizersnede. Dat aandeel steeg van 19,7% in 2008 naar 21,4% in 2016. Meestal omdat dat noodzakelijk is, bijvoorbeeld bij een stuitligging of als het bekken van de moeder te smal is. Maar er is niet altijd een medisch argument. Soms worden keizersnedes ook uitgevoerd op verzoek van de moeder. 

Nochtans zijn er wel risico’s aan verbonden. “Voor de moeder is er een iets grotere kans op complicaties”, zei gynaecoloog Johan Van Wiemeersch, de vicevoorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (VVOG), daar toen over. Marleen Temmerman, hoogleraar in de verloskunde-gynaecologie aan de Universiteit Gent, deelt die mening. “Het is nog altijd een operatie en die kan gevolgen hebben bij een volgende zwangerschap.” Er kunnen bloedingen en complicaties optreden en er kan sprake zijn van een abnormale inplanting van de placenta.