5 "homo-genen" in DNA ontdekt, maar "homoseksualiteit zal nooit aantoonbaar zijn met bloedproef"
De belangrijkste conclusie van een internationaal onderzoek naar het genetische verschil tussen mensen die hetero- en homoseksueel gedrag vertonen, is dat er nooit op basis van een DNA- of bloedtest aangetoond zal kunnen worden of iemand al dan niet hetero is. "De vijf plekken in het DNA die verschillen tussen homo's en hetero's die we hebben ontdekt, verklaren heel weinig. We weten dat duizenden genen een rol spelen bij homoseksualiteit. Seksualiteit is bovendien slechts voor dertig procent genetisch bepaald", zegt onderzoeker Karin Verweij van de UCM Amsterdam in "De wereld vandaag" op Radio 1.
Uit een nieuwe publicatie in het medische magazine Science blijkt dat wetenschappers na het onderzoek van DNA-profielen van ongeveer een half miljoen mensen hebben vastgesteld dat er vijf genen zijn die de kans verhogen dat iemand op een mens van hetzelfde geslacht valt. Het onderzoek werd uitgevoerd door een internationaal onderzoeksteam onder leiding van Andrea Ganna van de Harvard Medical School in Boston.
De hoogleraar Karin Verweij van de Univeristeit Amsterdam heeft meegewerkt aan het onderzoek. "We hebben van 500.000 mensen het DNA-profiel onderzocht en de meeste mensen hebben ook een antwoord gegeven op een vraag over homoseksueel gedrag. De vraag was, heeft u ooit seks gehad met iemand van hetzelfde geslacht? Daarbij hebben we de groep die ja heeft geantwoord op die vraag vergeleken met de groep die nee heeft geantwoord", zegt Karin Verweij in "De wereld vandaag" op Radio 1.
Uit het onderzoek van miljoenen plekjes in het DNA van die mensen zijn vijf plekjes of zogenoemde "homo-genen" gevonden die verschillen tussen mensen die hetero- of homoseksueel gedrag vertonen. "Het is wel belangrijk om te beseffen dat die vijf plekjes maar heel weinig verklaren. Het gaat gezamenlijk om minder dan 1 procent van de verschillen tussen die twee groepen", zegt Verweij.
"Het betekent dat mensen die een bepaalde variant hebben op dat bepaalde kleine plekje in het DNA een heel klein beetje een grotere kans hebben om seks gehad te hebben met mensen van hetzelfde geslacht. Er zijn duizenden genen die een rol spelen bij homoseksueel gedrag en wij hebben er daarvan vijf ontdekt."
Aangetoond dat het onmogelijk is om via DNA-test of bloedproef aan te tonen of iemand homo of hetero is
Een DNA- of bloedtest die aan kan tonen dat iemand hetero- of homoseksueel is, zal er nooit komen. "Het onderzoek toont aan dat dat niet mogelijk is, omdat er duizenden genen een rol spelen bij homoseksualiteit. Bovendien is de erfelijkheid van seksualiteit slechts ongeveer dertig procent. Naast de genen spelen de omgevingsfactoren een grote belangrijke rol", zegt Karin Verweij.
"We hebben geen onderzoek gedaan naar de omgevingsfactoren, maar we weten dat de erfelijkheid van homoseksueel gedrag ongeveer dertig procent is. Dat betekent dat de overige 70 procent van de verschillen verklaard worden door niet-genetische invloeden. Dat kan opvoeding zijn of maatschappelijke of culturele factoren. Daar is nog niet heel veel over bekend in de literatuur."
Onderzoek toont aan dat het een heel complexe materie is
"De belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat we weten dat homoseksueel gedrag voor een deel erfelijk is, maar er zijn niet een of enkele genen die een rol spelen. Dus we kunnen geen voorspelling gaan doen of iemand al dan niet homoseksueel zal worden of zal zijn", aldus Verweij.
"Daarnaast tonen we aan dat het heel complex gedrag is. Er zijn verschillen tussen mannen en vrouwen op genetisch niveau. Er zijn verschillen tussen of je ooit seks hebt gehad met iemand van hetzelfde geslacht versus nooit of heel veel partners van hetzelfde geslacht. Al die complexiteit is belangrijk om te weten en heeft nieuwe inzichten gegeven over onderzoek naar seksualiteit."
Het onderzoek is geen eindpunt volgens Karin Verweij. "Hoe groter de steekproeven zullen worden, hoe groter het aantal genen dat er ontdekt zullen worden. Er is ook een groep van ons die doorgaat met onderzoek van seksueel gedrag met uitgebreidere vragen. Daardoor zal er nog meer duidelijk worden. Het ligt niet in de lijn dat er een test zal kunnen worden uitgewerkt. Dat hebben we aangetoond met dit onderzoek dat het niet aantoonbaar kan worden dat iemand homoseksueel zou zijn", besluit Verweij.
Beluister het gesprek met Karin Verweij uit "De wereld vandaag" hier:
Hetty Helsmoortel van de UGent bevestigt in "De wereld vandaag" de analyse van Karin Verweij. "Het resultaat van het onderzoek brengt weinig nieuws onder de zon. Dit is wel de grootste studie die hier ooit over gedaan is, maar de eindconclusie is dezelfde die we voorheen al hadden. Homoseksualiteit wordt niet bepaald door een enkel gen, maar door verschillende regio's in ons DNA", aldus Helsmoortel.
Beluister het gesprek met Hetty Helsmoortel uit "De wereld vandaag" hier: