Duizenden Britten protesteren tegen "staatsgreep" van Johnson
In het Verenigd Koninkrijk betogen tienduizenden mensen in meer dan dertig steden tegen het opschorten van het parlement door premier Boris Johnson. Ze spreken van een staatsgreep en vrezen dat Johnson het parlement buitenspel wil zetten om een brexit door te voeren, desnoods zonder akkoord.
Op initiatief van de antibrexitorganisatie Another Europe Is Possible vinden demonstraties plaats in Londen, Birmingham, Liverpool, Oxford, Leeds, Edinburgh, Belfast en meer dan twintig andere steden. De organisatoren verwachten "honderdduizenden" deelnemers, maar zo'n vaart lijkt het voorlopig niet te lopen. In York en Manchester bijvoorbeeld telde het Britse persbureau PA tot dusver een duizendtal betogers.
De grootste betoging startte omstreeks de middag in Londen, waar zo'n 10.000 betogers Whitehall innamen en verzamelden voor de hekken van Downing Street, de afgesloten straat waar de ambtswoning van Johnson ligt. Ze zwaaiden met Europese vlaggen en scandeerden slogans als "Leugenaar Johnson, schaam je" en "Handpop van Trump, schaam je". De manifestatie werd even verstoord toen een tiental tegenbetogers, gehuld in de Union Jack (de nationale vlag van het Verenigd Koninkrijk), Johnson een hart onder de riem wilden steken.
Johnson kondigde deze week aan dat hij de parlementaire werkzaamheden wil opschorten van de tweede week van september tot half oktober. Dat is niet ongebruikelijk in de periode waarin de politieke partijen hun jaarlijks congres houden en waarin de nieuwe regering haar beleidsprogramma wil voorbereiden. Maar de timing en duur van de opschorting zet veel kwaad bloed. Criticasters menen dat de conservatieve premier het parlement vooral buitenspel wil zetten om een harde brexit zonder akkoord met de Europese Unie te forceren.
Het Britse vertrek uit de EU is momenteel vastgelegd op 31 oktober. Johnson wil dit indien nodig zonder akkoord doen en bijbehorende overgangsperiode. In het parlement is een meerderheid gekant tegen zo'n harde brexit. Die zou volgens de tegenstanders op chaotische taferelen kunnen uitdraaien, en een nog zwaardere economische impact hebben dan een vertrek met een akkoord over de boedelscheiding.
De betogers kregen steun van de socialistische oppositieleider Jeremy Corbyn. Hij sprak de betogers toe in Glasgow in Schotland. "Ons antwoord is dat het parlement voor zichzelf moet opkomen, in naam van de mensen, om een brexit zonder akkoord te voorkomen. Een brexit zonder akkoord zou schadelijk zijn voor handel, jobs en wetgeving", zei hij.
De betogingen zijn de voorbode van een gespannen politieke week in Londen. Dinsdag komt het parlement opnieuw bijeen voor wat een woelige zitting zou kunnen worden. De oppositie bereidt wetgeving voor om een harde brexit te verhinderen, en ook een motie van wantrouwen tegen Johnson, die slechts over een nipte meerderheid in het parlement beschikt, is mogelijk. Intussen zijn er ook een aantal initiatieven op juridisch vlak om een opschorting van het parlement te verhinderen. Een ervan krijgt de steun van de conservatieve oud-premier John Major.
Johnson belooft intussen de onderhandelingen met Europa op te drijven om alsnog een akkoord te bereiken. Europa wacht echter nog steeds op een alternatief voor de oplossing die met Johnsons voorganger Theresa May is uitgewerkt en die moet vermijden dat er opnieuw grenscontroles moeten worden uitgevoerd op de grens tussen Noord-Ierland, dat deel uitmaakt van het VK, en Ierland, een EU-lidstaat.
Bekijk hier het verslag over de betogingen uit "Het Journaal":
Bekijk hier beelden van de betoging in Londen:
