Doodvonnissen maken geen einde aan mysterieuze verdwijningen op Thais ‘eiland des doods’
Op het Thaise eiland Koh Tao verdwenen de afgelopen vijf jaar zeker negen Europese toeristen op mysterieuze wijze. Donderdag werden twee Myanmarese verdachten ter dood veroordeeld, maar experts betwijfelen of zij wel de daders zijn.
Een azuurblauwe zee vol bijzondere vissoorten en schildpadden. Witte stranden waar je onder het genot van een cocktail al je dagelijkse beslommeringen kunt vergeten. Het mini-eiland Koh Tao, gelegen in de Golf van Thailand, heeft het allemaal. Maar achter de façade van het tropische Bounty-paradijs gaat een grimmige schaduwkant schuil. Zeker negen Europese toeristen zijn de afgelopen vijf jaar onder mysterieuze omstandigheden omgekomen of verdwenen op wat inmiddels het ‘eiland des doods’ wordt genoemd.
Die bijnaam heeft Koh Tao vooral te danken aan één beruchte zaak die de stroom van negatieve publiciteit in gang zette: de moord op de Britse backpackers David Miller en Hannah Witheridge in 2014. Thailand hoopte vorige week een punt te zetten achter het verhaal. Het Hooggerechtshof bekrachtigde donderdag de doodstraf voor de vermeende daders, twee migranten uit Myanmar. Dit ondanks de vele vraagtekens die waarnemers zetten bij het forensisch en strafrechtelijk onderzoek dat tot hun arrestatie leidde.
Machtige familie
Miller (24) en Witheridge (23) werden op 15 september 2014 aangetroffen op Sairee Beach, een populair strand op Koh Tao. Beiden waren dodelijk verwond met een schoffel. Witheridge was bovendien verkracht. Het onderzoeksteam van de Thaise politie stelde aanvankelijk dat het speurwerk gericht was op een lid van een machtige familie op Koh Tao. Kort daarop werd de commandant plotseling overgeplaatst. De dader kon simpelweg geen Thai zijn, was de boodschap van de politie vervolgens. Niet lang later werden de Myanmarezen Zaw Lin en Wai Phyo gearresteerd. Hun zaad zou op het lichaam van Witheridge zijn aangetroffen.
Jane Taupin, een Australisch forensisch expert die door de advocaten van de verdachten was opgeroepen als getuige-deskundige, was verbijsterd over het DNA-onderzoek (dat zoals altijd in Thailand door de politie werd verricht). De resultaten stonden in een document waarin zinnen met pen waren doorgestreept en aangepast. “Ik heb nog nooit zoiets gezien”, zei Taupin tegen de BBC. Een Thaise forensisch expert, Pornthip Rojanasunand, getuigde tijdens het proces dat zij op het moordwapen geen sporen van de verdachten had aangetroffen (en ook niet van de slachtoffers). De rechtbank verwierp de kritiek en stelde dat alles volgens het boekje was gegaan.
Georganiseerde criminaliteit
Koh Tao geldt sinds jaar en dag als een broeinest van georganiseerde criminaliteit waar de gangsters hun belangen door de plaatselijke politie laten beschermen. Toen de politie in 2015 de Fransman Dimitri Povse dood aantrof met zijn handen achter zijn rug gebonden, trok zij de conclusie dat hij zelfmoord had gepleegd. En toen in 2017 de Belgische yogalerares Elise Dallemagne ernstig verminkt in de jungle werd gevonden, beweerde de politie dat ook zij zichzelf van het leven had beroofd, waarna ze deels zou zijn opgegeten door varanen. Haar moeder geloofde er niets van. Acht dagen eerder had Dallemagne nog gezegd dat ze naar huis zou komen.
Journalisten in Thailand die vraagtekens zetten bij de onderzoeken op Koh Tao, staan grote problemen te wachten. Ze overtreden daarmee de zogeheten Computer Crime Act voor het verspreiden van ‘misinformatie’. Zo werd de internetkrant Samui Times aangeklaagd toen die over de dood van Dallemagne schreef. Burgemeester Chaiyant Turasakul van Koh Tao zei dat de krant daarmee veel te ver was gegaan. “Het bericht beschadigt de reputatie van het eiland.” En, verwijzend naar het toerisme: “We moeten keiharde actie ondernemen tegen buitenlanders of anderen die onze economie en de geloofwaardigheid van het land aanvallen.”
Voor Zaw Lin en Wai Phyo uit Myanmar resteert nog slechts één redmiddel: gratieverlening door koning Rama X. Daartoe zullen de verdachten komende weken een verzoek indienen, liet hun raadsman weten. Maar of ze die gratie zullen krijgen, is hoogst onzeker. Thailand mag zich tegenover toeristen graag afschilderen als het ‘land van de glimlach’, die glimlach betrekt snel als er andere grote belangen op het spel staan.