Drie miljoen dollar voor wetenschappers die eerste foto van zwart gat maakten
De 347 wetenschappers die hebben samengewerkt om de eerste foto te maken van een zwart gat zijn vandaag met de Breakthrough Prize beloond. Dat is een Amerikaanse prijs ter waarde van drie miljoen dollar die als "Oscar van de wetenschap" kan gelden.
Het internationaal team van Event Horizon Telescope, onder leiding van de Amerikaanse astronoom Shep Doeleman, pakte op 10 april uit met een wereldprimeur: een eerste foto van een zwart gat. Dat liet zich verschalken in het centrum van sterrenstelsel M87 alias Messier 87. De foto toont een donkere vlek, omgeven door een heldere ring van licht.
Zwarte gaten, waarvan het bestaan ook door Albert Einstein is voorspeld, zijn objecten van extremen. Het zijn overblijfselen van ontplofte sterren, super- of hypernova's. Als de kern van die ster meer dan ongeveer vijf keer zo zwaar is als de zon implodeert de kern van de ster uiteindelijk tot een zwart gat.
De massa van een zwart gat is zo sterk samengeperst dat er niets aan zijn enorme hoge aantrekkingskracht ontsnapt, ook licht niet, in welke golflengte dan ook. Vandaar de naam "zwart gat" want het was tot nu toe optisch niet zichtbaar en er waren tot nog toe alleen artistieke impressies van gemaakt. Het ding slokt verder alle materie in de omgeving op waardoor de massa en dus ook gravitatie of zwaartekracht nog stijgt.
Zwarte gaten bevinden zich wellicht in bijna alle sterrenstelsels. Sommige hebben hun aanwezigheid onrechtstreeks wel al verraden, precies door wat er gebeurt terwijl zij omgevende materie oppeuzelen.
Eerste foto
Om een eerste foto te kunnen maken, is het internationale Event Horizon Telescope opgezet. Het beslaat een netwerk van acht radiotelescopen op vier continenten - waaronder de ALMA en de Apex van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO - , om aldus gecombineerd een supertelescoop te scheppen waarvan de diameter zo groot is als die van onze planeet. Ter vergelijking: zo moet het mogelijk zijn vanuit een café in Parijs een krant in New York te kunnen lezen, zegt de ESO.
De door die interferometrie verzamelde data zijn dan samengebracht in het Max-Planck Instituut voor Radio-Astronomie in Bonn.
De foto kwam in 2017 tot stand dankzij simultane observaties van van acht radiotelescopen verspreid over onze planeet.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Sterrenkunde
Zwarte gaten kunnen geboorte van nieuwe sterren voorkomen
-
Independer
De waarde van je inboedel fout ingeschat? Dan riskeer je een financiële aderlating bij brand of diefstal
Wil je niet het risico lopen onderverzekerd te zijn, en bij brand of diefstal bijgevolg een te lage schadevergoeding uitbetaald te krijgen, dan moet je een juiste inboedelbeschrijving maken om de waarde van je bezittingen in te schatten. Maar hoe doe je dat precies? Independer.be geeft vijf onmisbare tips. -
Jobat
Ontslag gekregen of genomen: op welke werkloosheidsuitkering kan je dan rekenen?
Er komen heel wat formaliteiten bij kijken als je werkgever je ‘laat gaan’. Eén van de belangrijkste, waarvoor je ook zelf de nodige stappen dient te ondernemen, is de werkloosheidsuitkering. Terwijl je zoekt naar een nieuwe job – intensief én tijdrovend – zorgt deze vergoeding ervoor dat je niet zonder een inkomen komt te zitten. Maar wanneer heb je er recht op als bediende, en hoeveel bedraagt die uitkering? Jobat.be zoekt het uit. -
-
“Foto van het zwart gat of het oog van Sauron?”: grapjes over zwart gat gaan viraal
-
Persoon die besmettingen met varkenslintworm in Lier veroorzaakte is geïdentificeerd
Na uitgebreid en intensief brononderzoek heeft het Departement Zorg met zekerheid kunnen identificeren welke persoon de bron was voor besmettingen met varkenslintworm in basisschool Het Molentje in Lier. Het onderzoek heeft aangetoond dat de persoon al sinds de zomer van 2022 niet meer besmettelijk is en de varkenslintworm in het buitenland heeft opgedaan. Om de privacy van de persoon af te schermen, kan het Departement Zorg geen verdere details geven over hoe dit brononderzoek is verlopen. -
PREMIUM
“Raar en interessant”: diabetesmedicijn heeft hetzelfde effect als sprintjes trekken, toont onderzoek
Wie pillen slikt tegen diabetes, valt vaak een beetje af. Een molecuul dat ook vrijkomt bij lichamelijke inspanning lijkt de sleutel, zo toont een nieuwe studie aan. Wat is de link tussen deze opmerkelijke stof en het afvallen juist? Kunnen we het vergelijken met Ozempic? Wetenschapper Jonathan Long noemt de bevindingen “raar en interessant” en geeft uitleg over de mogelijkheden. -
Hubble maakt unieke close-up van oeroud sterrenstelsel
-
HLN Shop
Ga voor schoonheid én degelijkheid: in vijf stappen naar jouw ideale e-bike
-
KIJK. 5.500 jaar oude skeletten die in Frankrijk opgegraven zijn, blijken van vrouwen die brutaal aan einde kwamen
Volgens onderzoekers zijn twee skeletten die opgegraven werden in Saint-Paul-Trois-Châteaux, in het Zuidoosten van Frankrijk, levend begraven met een maffioze foltertechniek. De skeletten werden al in 1985 opgegraven, maar volgens de archeologen is er nu pas zekerheid wat er met de twee vrouwen gebeurd is. Wellicht waren ze een menselijk offer om de gewassen goed te laten groeien. -
PREMIUM
Warmt het klimaat echt veel sneller op dan verwacht?
2023 was wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten, met een afwijking van 1,48°C ten opzichte van het pre-industrieel gemiddelde. Voor veel mensen zijn de onverwacht hoge temperaturen een teken dat de opwarming van de aarde sneller gaat dan voorspeld. Maar klopt dat wel? Zijn de klimaatmodellen te conservatief in hun voorspellingen van opwarming, en wat betekent dit voor de toekomst? -
PREMIUM
Wind, wind en nog eens wind: waait het echt harder dan vroeger in België? En heeft dat gevolgen voor ons?
0 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageer