2.600.000.000.000 dollar: zoveel investeerde de wereld de voorbije tien jaar in hernieuwbare energie
De VN becijferde hoeveel er de voorbije tien jaar wereldwijd werd geïnvesteerd in hernieuwbare energie: 2,6 biljoen dollar, of 2,4 biljoen euro. (Een biljoen is een 1 met twaalf nullen.) Opvallend: ook België staat bij de landen die tussen 2009 en 2019 veel investeerden in hernieuwbare energie. Ons land staat wereldwijd op plaats 15, met 22 miljard dollar.
Praten over energie leidt altijd tot duizelingwekkende cijfers, of het nu gaat om investeringen (dollars) dan wel om vermogen (MW of Megawatt). Dat is niet anders in dit nieuwe rapport van UNEP, het VN Milieuprogramma, in samenwerking met de Frankfurt School (zeg maar de Vlerick school van Duitsland) en het financiële nieuwsagentschap Bloomberg.
Het rapport bekeek de investeringen die wereldwijd zijn gedaan in de periode 2010 - 2019 in nieuwe, bijkomende capaciteit aan hernieuwbare energie. Die investeringen liggen al vijf jaar op rij boven de 250 miljard dollar en liggen de laatste jaren ook hoger dan die in nucleaire en fossiele energie. Het totale cijfer op tien jaar is dus 2,6 biljoen dollar. Dat is ruim vijf keer de totale Belgische staatsschuld.
Zon en wind
Het leeuwendeel van de investeringen gaat naar zonnepanelen: die zijn wereldwijd goed voor 1,2 biljoen dollar, of 52% van het totaal. Wind tekent voor 41% of ruim 1 biljoen dollar. Biomassa (en afvalverwerking) staat op plaats drie.
De investeringen leidden tot een ferme groei in capaciteit. Op tien jaar is die ongeveer verviervoudigd: van ruim 400 GW (gigawatt) naar 1.650 GW. Ter vergelijking: het vermogen van een Belgische kerncentrale is 1 GW. (Met dien verstande dat een kerncentrale in principe altijd stroom kan leveren, en windmolens en zonnepanelen alleen als het weer het toelaat.)
De capaciteitsgroei de voorbije tien jaar was het sterkst voor elektriciteit opgewekt op basis van zon. Met ruim 600 GW is daar zelfs meer capaciteit bijgekomen dan bij de nog altijd populaire kolen- en gascentrales. Bij olie (als elektriciteitsbron) en nucleaire energie zagen we daarentegen een lichte achteruitgang van de wereldwijde capaciteit.
Kostprijs duikt naar beneden
Het rapport wijst erop dat de kost van hernieuwbare energie de voorbije jaren sterk gedaald is. De technologie voor windmolens en zonnepalen is dus een stuk betaalbaarder dan vroeger. Dat blijkt uit de evolutie van de gestandaardiseerde energiekost, de zogenaamde LCOE (levelised cost of energy).
Die LCOE bepaalt hoeveel de opwekking kost van een energie-eenheid (1 MWH of megawattuur) over de volledige levensduur van de bron ervan. Het is soms een bot instrument (want welke kosten neem je precies in rekening en welke niet) maar het laat enigszins toe de kost van verschillende energiebronnen te vergelijken.
Volgens het VN-rapport is de kostprijs voor zonne-energie op tien jaar tijd met ruim 80 procent gedaald, van een LCOE van ruim 300 dollar per MWh naar 57 dollar. Bij windenergie was er een prijsdaling van ruim 40 procent, naar 50 dollar voor onshore wind (afkomstig dus van windmolens op het land) en 89 dollar voor offshore wind (van windmolens op zee.) Ter vergelijking: de Vlaamse kenniscentra Vito en Energyville werken voor nucleaire energie met een kostprijs van 55 dollar per MWh en voor fossiele energie met bijna 90 dollar.
Aandeel blijft beperkt
De kostprijs is dus gedaald en de investeringen zijn toegenomen maar alles bij mekaar blijft hernieuwbare energie een beperkt aandeel van de geproduceerde elektriciteit leveren. Het VN-rapport spreekt van een kleine 13 procent in 2018, als je de grote waterkrachtcentrales niet meerekent. (De VN beschouwt de grote stuwdammen niet echt als nieuwe technologie en laat die daarom soms buiten beschouwing.) Als je die wel meerekent, kom je aan 26 procent. Het rapport heeft het over "een graduele maar geen spectaculaire groei". De onberekenbaarheid van windmolens en zonnepanelen speelt hier een rol.
België op plaats 15
Als we naar de geografische verdeling van de investeringen kijken, zien we dat China zeer zwaar aan het investeren is. Met 758 miljard dollar was het de voorbije tien jaar goed voor een derde van de totale investeringen, veel meer dan de nummer twee, de VS, met bijna 360 miljard euro. Opvallend: ook België staat in de top 20 van de landen die meest investeren in hernieuwbare energie. Met 22 miljard euro op tien jaar tijd staan we op plaats 15.
Experts wijzen erop dat dat niet zo vreemd is. België heeft zwaar geïnvesteerd, vooral in zonnepanelen, op een moment dat de technologie nog zeer duur was. En zoals bekend heeft ons land de steun daarvoor niet snel genoeg afgebouwd. "Dat was het plaatje in het verleden, in de toekomst zal het er beter uit zien", klinkt het bij Energyville.
Bedenkingen
Energie-econoom Johan Albrecht van de Gentse Universiteit heeft toch bedenkingen. "We zijn een klein land en we halen wellicht onze milieu- en energiedoelstellingen voor 2020 niet. En dan nog opduiken in de lijst van 20 landen die het meest hebben geïnvesteerd in hernieuwbare energie, dat roept vragen op. Bovendien, als je een systeem wil uitbouwen dat de vraag kan volgen, dan kom je er niet met hernieuwbare energie alleen. Dat moeten we wel beseffen."
Het volledige rapport, in het Engels, kunt u hier downloaden.