Nieuwe studie wijst opnieuw op gevaar van lightdrankjes: hoe (on)gezond zijn die nu eigenlijk echt?

De onderzoekers van het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek dat deel uitmaakt van de Wereldgezondheidsorganisatie ondervroegen 450.000 Europeanen over hun eet- en drinkgewoontes en dat gedurende 16 jaar lang. Vrijwel toevallig ontdekten ze zo dat de proefpersonen die dagelijks frisdrank dronken, een veel hoger risico hadden om vroegtijdig te sterven.

Op zich is dat geen verrassende conclusie; we weten allemaal dat frisdrank en met name de suikers en zuren erin niet goed zijn voor de gezondheid. Maar dat deelnemers die dagelijks 2 glazen van 250ml lightfrisdrank dronken nog vaker vroeger kwamen te overlijden, doet meer vragen rijzen. Het is niet de eerste studie die stelt dat lightfrisdrank slecht voor de gezondheid kan zijn, maar dat ging steeds om erg kleinschalige onderzoeken. 

Toch hangt ook dit onderzoek, ondanks de grote groep proefpersonen, met haken en ogen aan elkaar. Hoofdauteur van de studie dokter Neil Murphy zegt namelijk zelf dat het “onduidelijk is waarom lightfrisdrank het risico op een vroege dood verhoogt”. Er werd dan ook niet verder gekeken naar bijvoorbeeld de levensstijl van de proefpersonen, terwijl de ondervraagde lightdrinkers misschien toevallig bijna allemaal rookten en niet aan beweging deden. De deelnemers moesten bovendien zelf inschatten hoeveel (light)frisdrank ze gedronken hadden, wat minder nauwkeurig is. 

Murphy verwijst zelf naar eerdere studies die aspartaam, de meest gebruikte kunstmatige zoetstof in lightdrankjes, aanduiden als grote boosdoener. Maar ook die studies zijn veelal tegenstrijdig en tonen zelden exact aan waarom aspartaam net zo slecht zou zijn. Deze zoetstoffen worden bovendien altijd gecontroleerd door de Europese Autoriteit voor Voedsel-veiligheid EFSA. Zij bestudeert het veiligheidsdossier van een stof voor ze op de markt komt. Na uitgebreid onderzoek wordt dan besloten of een stof veilig genoeg is om dagelijks te eten of te drinken. Zodra een stof veilig genoeg is, krijgt ze een E-nummer. En aspartaam heeft zo’n E-nummer gekregen. Nadat het E-nummer toegekend is, wordt er gekeken naar de hoeveelheid die je dagelijks mag innemen om veilig te zijn. Bij aspartaam is die aanvaardbare dagelijkse inname (adi) veertig milligram per kilo lichaamsgewicht. Die hoeveelheid mag je gedurende je hele leven dagelijks innemen zonder dat je gezondheidsschade loopt.

Ook diëtiste Carmen Lecluyse weerlegt de mythe dat light ongezond is: “Kunstmatige zoetstoffen, en dan vooral aspartaam, staan al jaren in het oog van de storm. Een verhoogde kans op depressie, migraine-aanvallen of kankerverwekkend in hoge dosissen: het zijn allemaal effecten die toegeschreven worden aan vervangmiddelen voor suiker. Veel waarheid zit er niet in. Aspartaam, dat uit twee moleculen bestaat die ook in natuurlijke producten voorkomen, is een van de meest onderzochte voedingsadditieven ter wereld. Dat maakt dat de inname ervan volkomen veilig is.”

Of zo’n kunstmatige zoetstof dan een beter alternatief is voor suiker? Daarop is het antwoord nee volgens Lecluyse. “Of je nu suiker of aspartaam gebruikt, de zoetkracht blijft gelijk. Door over te schakelen op lightproducten zal je drang naar zoetigheid dus niet verminderen. Drink je een fles frisdrank per dag, dan doe je er beter aan om die hoeveelheid terug te schroeven naar een glas in plaats van over te schakelen op de lightvariant.”