CEO reisorganisatie TUI Group: "Minder vliegtuigen in Europa om klimaatdoelstellingen te halen"

Er is geen ontkomen meer aan, de luchtvaartsector zal een steentje moeten bijdragen om de klimaatdoelstellingen te halen.  De sector slaagde er nog in om zich in 2015 uit het klimaatakkoord van Parijs te houden, net zoals de scheepvaartsector, maar de druk op de politieke klasse is de voorbije jaren fors toegenomen om beide transportsectoren mee in het bad te nemen bij volgende klimaatonderhandelingen, zoals in Chili eind dit jaar. Of dat ook gaat gebeuren is maar zeer de vraag.

De luchtvaart is verantwoordelijk voor zo'n 2 tot 3 procent van de totale wereldwijde CO2-uitstoot. Samen met de Verenigde Naties start de komende jaren het project CORSIA. De uitstoot van de luchtvaart mag na 2020 niet meer toenemen. Maar voor heel wat klimaatactivisten gaat dat niet ver genoeg. Een debat over de zin of de onzin van een vliegtaks is de voorbije maanden al fors gevoerd en werd ook door ons land op de Europese tafel gelegd een aantal maanden geleden, gesteund door Nederland, Frankrijk en de Scandinavische landen.

De CEO van de grootste touroperator van Europa, Fritz Joussen van de TUI Group, is geen voorstander van nieuwe vliegtaksen. De winstgevendheid van de sector staat nu al fors onder druk, maar zo zegt ie, de sector zal wel degelijk iets moeten doen. De oplossing? Minder vliegtuigen zo blijkt:

"In Europa is het door overcapaciteit nu al moeilijk om nog geld te verdienen met vliegen alleen. In Duitsland, wat toch een grote markt is, maakt Ryanair om en bij de 160 miljoen euro verlies. Ook Easyjet maakt even veel verlies, Eurowings meer dan 200 miljoen. En ook onze luchtvaartmaatschappij Tui fly maakt verlies. Luchtvaartmaatschappijen kunnen hun kosten dus niet meer recupereren. Meer kosten (belastingen) toevoegen lost dus onze problemen niet op. De oplossing moet zijn: minder vliegtuigen." 

(Lees verder onder de video)

Op verschillende routes naar bijvoorbeeld Spanje of Turkije is er volgens TUI een overaanbod. Er zijn met andere woorden te veel luchtvaartmaatschappijen met te veel vliegtuigen actief. Het aanbod is groter dan de vraag en dat zet een druk op de prijzen. Sommige vliegtuigen vliegen zo halfvol naar hun bestemming. Minder luchtvaartmaatschappijen of minder vliegtuigen kan helpen om het aanbod te doen slinken, de winstgevendheid te verhogen en meteen ook de CO2-uitstoot van de sector te verminderen. Een rem op de groei dus. Iets wat milieuorganisaties in het verleden al bepleit hebben.

Maar TUI gaat verder. Een rem op de groei van de Europese luchtvaart alleen zal niet volstaan. Er moet internationale politieke samenwerking komen om de brandstof van de toekomst op een efficiënte manier te produceren en dat is volgens Fritz Joussen, waterstof:

"We hebben globale en internationale politieke akkoorden nodig om waterstof efficiënt te produceren. De politiek moet zorgen dat er voldoende incentives zijn om productiefaciliteiten op grote schaal mogelijk te maken. Want een beperking van mobiliteit zal niet voor grote veranderingen zorgen, een doorgedreven inzet op innovatie misschien wel."

Niet alleen minder maar ook en vooral betere vliegtuigen moeten er rondvliegen in het Europese luchtruim. TUI bezit een vloot van jonge en moderne vliegtuigen, waardoor de ecologische voetafdruk van de luchtvaartmaatschappij ondanks groei niet hand over hand toeneemt. Vliegtuigmaatschappijen zouden moeten beloond worden voor het vliegen met zuiniger materiaal en anderen bestraft.

Zo pleitte de groep er in het verleden al voor om verschillende landingstarieven te hanteren voor luchtvaartmaatschappijen die het goed doen. Zodat die minder moeten betalen om te mogen landen op een luchthaven in vergelijking met luchtvaartmaatschappijen die met oudere en meer vervuilende vliegtuigen vliegen. Het zou de sector aanzetten om versneld te vergroenen. Want brandstof blijft een van de grootste en belangrijkste uitgaveposten van een luchtvaartmaatschappij zegt de CEO van TUI Group Fritz Joussen:

(Lees verder onder de video)

" Eerst en vooral, de grootste component binnen onze ecologische voetafdruk is natuurlijk de brandstof. Wanneer je naar brandstofprijzen kijkt en naar de constructeurs van nieuwe vliegtuigen dan is er een enorme incentive om met de meest moderne vliegtuigen te vliegen. De 737 MAX is het zuinigste vliegtuig dat er is. Sinds de vorige generatie 737's verbruikt het 15 procent minder brandstof. En dat is een goede zaak voor het milieu."

TUI heeft de voorbije jaren inderdaad fors geïnvesteerd in haar vlootvernieuwing. Zo vliegt de luchtvaartmaatschappij al een tijd met de zuinige en moderne Boeing 787 Dreamliner voor haar langeafstandsvluchten. Voor de korte - en middellangeafstand investeert de maatschappij in de Boeing 737 MAX van de gelijknamige Amerikaanse vliegtuigbouwer. Dat gloednieuwe vliegtuig kwam dit jaar in opspraak na twee dodelijke crashes in Indonesië en Ethiopië. Al snel bleek het vliegtuig niet langer veilig genoeg om te vliegen volgens verschillende luchtvaartautoriteiten en het toestel staat daardoor al een halfjaar wereldwijd aan de grond.

Ook het Belgische TUI fly zag zo vier van haar vliegtuigen aan de kant geschoven worden voor het drukke en belangrijke zomerseizoen. De luchtvaartmaatschappij moest zo holder de bolder op zoek naar een oplossing om de vliegtuigen te vervangen en dat is gelukt. TUI fly huurt nu vliegtuigen en bemanningen bij andere luchtvaartmaatschappijen om een deel van haar vluchten uit te voeren. Maar die operatie en de problemen rond de Boeing MAX drukt zwaar op de financiële cijfers van de TUI Groep:

(Lees verder onder de video)

"Het is niet het gemakkelijkste jaar geweest in de geschiedenis van het bedrijf. Vorig jaar was een absoluut recordjaar. We hebben eerder dit jaar al gezegd dat als de MAX-vliegtuigen niet voor eind september zouden vliegen, de financiële schade zou oplopen tot 300 miljoen euro. En dat is nu dus aan het gebeuren. We hebben commercieel dus een klap gekregen."

Of TUI gaat proberen om de financiële schade te verhalen op het Amerikaanse Boeing, in navolging van een aantal andere luchtvaartmaatschappijen is volgens de CEO nog geen uitgemaakte zaak. Hij maakt zich ook sterk dat eens de Boeing 737 MAX opnieuw de lucht in mag, het toestel zowat het veiligste toestel ter wereld zal zijn en dat de passagiers geen problemen zullen hebben om er nog mee te vliegen.

Intussen blijft het onduidelijk wanneer de Amerikaanse luchtvaartautoriteiten groen licht gaan geven om de MAX opnieuw te laten vliegen. Bij Boeing wordt de financiële schade met de week groter en groter (die wordt nu al geschat op zo'n 8 miljard euro) en ook de imagoschade is groot.


Sinds de problemen met de MAX kwamen allerlei getuigenissen naar boven die vragen oproepen over de manier waarop Boeing omgaat met veiligheid en inspectie van haar vliegtuigen voor ze door de luchtvaartautoriteiten luchtwaardig worden verklaard.

"Over vijf jaar zijn wij een wereldwijd, digitaal platform ... Dat is onze ambitie". Met die woorden rondt Joussen het gesprek met ons af. Waar TUI vroeger een klassieke touroperator was die hotelkamers van anderen verpakte en verhuurde aan klanten is de reisorganisatie intussen uitgegroeid tot het grootste reismerk van Europa. De cijfers tonen dat ook aan: 70.000 werknemers, 17 cruiseschepen, 150 eigen vliegtuigen, 330 eigen hotels, actief in meer dan 20 landen en meer dan 100 bestemmingen.

De kleine reisagent van vroeger in de Dorpstraat of het Marktplein is uitgroeid tot een wereldwijde mastodont en de ambities zijn groot: "We gaan vooral een digitaal merk worden met een digitaal platform dat uitgaat van massa-individualisatie. We gaan niet meer zomaar een hotelkamer verhuren, we gaan specifieke hotelkamers verhuren aan de klanten. De klanten gaan eigenlijk zelf hun pakket kunnen samenstellen. Dat kan door nieuwe technologieën en platformen. Het digitale zal dus onze voornaamste uitdaging zijn de komende vijf jaar."

(Lees verder onder de grafiek)

Het doet wat denken aan de evolutie binnen de bankensector. Vroeger ging iedereen naar een bankkantoor, tegenwoordig doen velen onder ons zijn of haar bankzaken vanuit de luie zetel op de smartphone. Hetzelfde is van toepassing op de reissector. Het reisbureau is niet langer de plek waar we vakanties boeken en samenstellen, dat gebeurt meer en meer online. Of er naar analogie met de bankensector ook reiskantoren de boeken gaan moeten sluiten om plaats te maken voor digitalisering wou de CEO niet gezegd hebben. Maar het tegendeel lijkt minstens even onwaarschijnlijk.

Ook over de toenemende druk van de reissector op lokale gemeenschappen zoals Venetië, Barcelona of Mallorca, waar ze toeristen en cruiseschepen liever zien gaan dan komen wou Joussen nog het volgende kwijt:

"Ik denk dat te weinig toerisme een groter probleem is dan te veel toerisme. Regio's waar weinig tot geen toerisme is hebben te kampen met een slecht uitgebouwde gezondheidszorg, werkloosheid, kindersterfte, te weinig koopkracht, milieuproblemen en ga zo maar door. Toerisme zorgt duidelijk voor welvaart. Wanneer een gemeenschap overlast ondervindt van toerisme dan moet ze dat duidelijk stellen en ingrijpen. Een cruiseschip komt ook niet uit de hemel gevallen. Toestemming om ergens aan te meren moet je 2 jaar op voorhand vragen. Mijn boodschap: zie je het cruiseschip liever niet, verleen dan ook geen toestemming om het te laten aanmeren."