Dorian was traagste monsterstorm sinds Betsy in 1965: zit er een trend in dat getreuzel en wat betekent dat?
De Atlantische storm Dorian trekt momenteel weg langs de noordoostkust van de VS en Canada, en verzwakt intussen verder. Vooral op de Bahama's heeft de storm - toen nog op volle orkaankracht - zwaar uitgehaald, en er was iets speciaals mee aan de hand, iets wat we de laatste jaren wel vaker zien, zeggen meteorologen. Dorian kroop er verder met een slakkengangetje.
Dorian trok bijzonder traag verder eens hij over de Caraïben kwam begin deze week; eigenlijk kwam hij er bijna tot stilstand. Daardoor was de ravage er nog groter, want op dat moment was Dorian nog een orkaan van categorie 5. Dat betekent onder meer windsnelheden tot bijna 300 km/u.
Door de bijna-stilstand viel er nog meer regen uit op één plek, er is sprake van ruim 60 centimeter tot zelfs 89 centimeter op sommige plaatsen - zowat de hele neerslaghoeveelheid voor België op een heel jaar. Tegelijk groeit het risico op een grotere stormvloed nog, afhankelijk ook van de hoek waarop de wind en het water inbeuken op de kust. De bijna-stilstand was daarom heel slecht nieuws voor de Bahama's. Dorian was volgens wetenschappers sowieso de tweede krachtigste Atlantische orkaan sinds 1950.
Als een storm bijna tot stilstand komt, houdt dat extra gevaren in
Traagste sinds Betsy in 1965
Dorian zou zich op 24 uur tijd amper 40 kilometer verplaatst hebben - ongeveer een mijl per uur - en zou daarmee de traagste Atlantische orkaan zijn sinds Betsy in 1965. Maar er is meer: onderzoekers wijzen erop dat het fenomeen van een 'trage' orkaan wel vaker voorkomt de laatste jaren, zoals b.v. ook met Harvey (2017) en Florence (2018) gebeurde.
Een zich traag voortbewegende storm is een nachtmerrie voor weersvoorspellers. Klimaatwetenschapper Timothy Hall van het NASA Goddard Institute for Space Studies in New York vertelt aan Sciencenews dat "orkanen zijn zoals een kurk die op het water drijft: hun richting wordt bepaald door de windvelden waarin ze terechtkomen. Wanneer die windvelden tijdelijk wegvallen, zoals nu bij Dorian gebeurde en eerder bij Harvey, dan heeft de orkaan geen richting meer. Hij "parkeert" zich ergens tot er weer nieuwe windvelden opsteken." Moeilijk te voorspellen, uiteraard, terwijl een goede voorspelling cruciaal is bij dit soort zware stormen.
Een storm is zoals een kurk die op het water drijft - het zijn de windvelden rondom hem die de richting bepalen
Is er een trend ingezet, en wat kan de oorzaak zijn?
In het geval van Dorian afgelopen week, was de verwachting dat die na de Bahama's over Florida zou trekken. Aan de oostkust van de Amerikaanse staat werden al voorzorgsmaatregelen getroffen, maar uiteindelijk werd het maar een schampschot, en raasde Dorian - toen ook al wat verzwakt - vooral vóór de kust van Florida voorbij, om uiteindelijk South en North Carolina te bereiken.
Volgens sommigen zijn die "trage" stormen te linken aan klimaatverandering, maar dat is nog niet zeker. Hall zegt daarover: "Dat de stormen sterker worden, daar bestaat amper nog twijfel over. Maar of ze zich vaker gaan parkeren, is nog onduidelijk - de definitie van dat parkeren ("a stall") is dat de storm zich over 48 uur niet verder dan 200 kilometer heeft verplaatst, nvdr."
"Het zou kunnen dat in een warmer klimaat de grotere windpatronen het wat kalmer aan gaan doen. Maar daar zitten we in een gebied waar we nog weinig kennis over hebben. Hoe dan ook, ik ben blij dat er nu over dit fenomeen gepraat wordt, en dat het als kenmerk kan worden toegevoegd. Want het betekent dat er extra risico's bestaan."
