Ouders stoppen best 3 maanden voor bevruchting al met roken en drinken (en ja, dat geldt voor allebei)
Een kinderwens? Eérst gezond leren leven, zeggen dokters. Koppels - nee, niet alleen vrouwen - die het beste voorhebben met hun baby, moeten volgens professor Lode Godderis (KU Leuven) al drie maanden voor de bevruchting op hun eten letten en het roken en drinken afzweren.
Tijdens het Kinderwenscongres afgelopen weekend in Leuven drukte Lode Godderis, hoogleraar aan het Centrum Omgeving en Gezondheid, op het belang van een gezonde levensstijl van toekomstige ouders. Niet alleen tijdens, maar ook voor de zwangerschap. Dat wil zeggen: gezond eten, geen beroepsmatig contact met pesticiden, solventen en zware metalen, geen alcohol en stoppen met roken. Vooral wat sigaretten betreft, heeft de wetenschap intussen een overvloed aan argumenten om eraf te blijven met een kindje op komst. “Daarvan is de invloed het best bestudeerd”, zegt Godderis. “Er is een duidelijke link vastgesteld tussen het roken en de kans op bevruchting, de duur van de zwangerschap, het geboortegewicht en het risico dat de baby op latere leeftijd met aandoeningen kampt. Zo is er bijvoorbeeld een significant verband bewezen tussen roken en het risico op astma.”
Toch beseffen nog steeds onvoldoende ouders in spe hoe schadelijk roken is. De prof dringt aan op extra sensibilisering. “In ons land blijft 10% van de zwangere vrouwen roken tijdens de zwangerschap. Het percentage vaders die dat doet, is nog hoger.” Nochtans is het ook voor papa's belangrijk te stoppen. “Eveneens best drie maanden voor de bevruchting. Zo lang duurt de aanmaak van spermacellen en alles wat je dan consumeert, kan invloed hebben op de productie ervan.” Het risicogehalte van alcohol volgt volgens de prof kort achter roken en dus raadt hij koppels aan ook niet meer te drinken vanaf drie maanden voor de bevruchting.
Zuurstof
Via de overheidswebsite gezondzwangerworden.be probeert Ilse Delbaere, opleidingshoofd Vroedkunde aan de Vives-hogeschool in Kortrijk, al enkele jaren toekomstige ouders aan te zetten om zo vroeg mogelijk gezond te leven. “Veel koppels weten pas enkele weken na de conceptie dat ze zwanger zijn en dan is al een cruciale periode in de ontwikkeling van de foetus gepasseerd. De eerste acht weken zijn heel belangrijk voor de vorming van de organen van een kindje. Voor die groei heeft de foetus zuurstof nodig, maar roken en alcohol kunnen dat belemmeren. We proberen ook de vader mee te overtuigen om te stoppen met roken. Dat gaat niet alleen ten koste van de kwaliteit van het sperma, maar we moeten vermijden dat zwangere vrouwen passief roken. Plus: als papa rookt, is het voor mama lastiger te stoppen. Ook gewicht speelt een rol. Wie een BMI van 35 heeft en die kan laten zakken tot 25, vergroot de kans om zwanger te worden gevoelig.”
Delbaere onderstreept nog eens het belang van foliumzuur voor vrouwen met een kinderwens. “Dat zijn vitamines die - wanneer je ze correct neemt, namelijk: tot drie maanden in de zwangerschap - het risico op ‘neuralebuisdefecten’ zoals een open ruggetje met 70% verminderen. Het is geen medicijn en vrij verkrijgbaar bij de apotheek, maar toen we in 2013 met de site begonnen, nam amper 35% van de zwangere vrouwen foliumzuur op een correcte manier. Hopelijk is dat nu wel meer.”
Extra druk
Koppels die plots samen stoppen met roken en alcohol drinken, geven aan hun omgeving mogelijk wel snel prijs dat ze plannen zwanger te worden. “Dat zorgt misschien voor wat extra druk en nieuwsgierigheid, als het niet zo snel lukt. Da's niet prettig, maar geen argument om ongezond zwanger te worden. Voor vrouwen die langer dan een jaar proberen in verwachting te raken, is het soms vervelend dat ze zo lang geen alcohol meer kunnen drinken. Aan hen zeggen we dan soms wel dat het minder kwaad kan om in de eerste twee weken van hun cyclus te drinken: da's voor de conceptie.”