Thomas Vanderveken spreekt vader aan die kind tegen grond mept. “Het antwoord was: ‘dat mag in België’ en het ergste is: hij heeft gelijk”

Het incident gebeurde gisterenmiddag, toen Vanderveken in een parkje in de buurt van waar hij woont een wandeling maakte met zijn gezin, enkele vrienden en hun kinderen. “Op zeker moment zagen we een man voor ons die een meningsverschil had met zijn tienerzoon”, vertelt hij. “Ik schat dat de jongen een jaar of 13 was. Plots gaf de vader zijn zoon een duw, maar veel te hard en veel te agressief, waardoor de jongen op de grond viel en zelfs nog wat verder tuimelde.”

De man wandelde gewoon verder en liet zijn zoon liggen, waarop de presentator ingreep. “Ik denk dat het een intuïtieve reactie van me was om iets te doen”, klinkt het. “De tiener was niet gewond, maar had wel pijn en was behoorlijk van zijn stuk. Ik heb gezegd dat het niet mijn gewoonte was om me te moeien met iemands opvoeding, maar dat ik dit geen opvoeding vond. Agressief zijn tegen je kind, tegen om het even wie eigenlijk, vind ik niet kunnen. Daarom hield ik me niet in.”


Er ontstond een discussie en Vanderveken was ontsteld dat de man antwoordde dat het in België toegelaten is om je kind te slaan. “Ik geloofde mijn oren niet, maar heb wat opzoekingswerk gedaan en het klopt: in de EU mag je enkel nog in Italië, het Verenigd Koninkrijk, Tsjechië en België je eigen kind slaan. Kindermishandeling mag natuurlijk niet, maar het is niet expliciet verboden om je kind te slaan. Dat is bij ons geen wet. Daar schrok ik wel van.”


Daarop wendde de presentator zich tot Twitter met zijn verhaal. En zijn tweet maakt flink wat los op sociale media. Er ontstond een discussie over het berispen van kinderen: of een pedagogische tik nu wel mag of niet. En waar je dan precies de grens trekt. (lees hieronder verder)

Sommigen gaven aan “geen enkel probleem” te hebben met een tik, maar dat er een groot verschil was met “tegen de grond meppen”. “Persoonlijk heb ik geen probleem met één tik op de poep. En dan zeker niet alle dagen. Wat u beschrijft, moet inderdaad bestraft worden. Maar ik vind dat een tik moet kunnen”, klonk het.

Over het incident van gisteren zelf, lijkt iedereen het wel eens: “Dit lijkt me kindermishandeling en dat is strafrechtelijk vervolgbaar”, klinkt het onder meer bij Louis Ide, de gezondheidsspecialist van N-VA. “In feite zou je dus een klacht moeten indienen bij de politie.”

Dat is iets wat Vanderveken niet deed. “Ik ben er nog altijd niet uit of ik dat had móéten doen. Ik wist niet wie die man was, ik kon hem dus ook niet identificeren. Waar het mij vooral om te doen is – en vandaar ook de tweet – is dat de man zich gesterkt voelde door de wet.”

Vanderveken pleit dan ook voor het verbieden van elke vorm van agressie tegenover kinderen. Dan is er ook geen schaduwzone of “hellend vlak” meer tussen een ‘tik’ en ‘mishandeling’. “Die man vond zelf ongetwijfeld dat hij een tik verkocht. Mijn gevoel: voor de duidelijkheid: altijd verbieden. Ik sla niemand, waarom zou ik mijn kinderen slaan?” (lees hieronder verder)

De presentator krijgt overigens heel wat positieve reacties omdat hij tussenbeide kwam: “Het vergt moed om zo iemand aan te spreken en terecht te wijzen. Respect daarvoor”, klonk het onder meer. En: “Chapeau dat je die man überhaupt aansprak.”

Iemand anders vertelt dat ze weet hoe het voelt: “Ik zeg er ook altijd wat van. De antwoorden die ik dikwijls te horen krijg! ‘Moet ik op mijn smoel laten slaan als hij 16 is misschien?” 

Volgens Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens klopt het dat er in onze wetgeving geen expliciet verbod opgenomen is op lijfstraffen voor kinderen binnen het gezin. “België is in dat opzicht inderdaad bij de laatste landen in Europa waar dat het geval is. Het gaat naast ons land om Italië, het Verenigd Koninkrijk, Tsjechië en Slovakije. Dat moet anders.” (lees hieronder verder)

“Wij zouden een expliciet verbod willen op elke vorm van geweld in de opvoeding”, vertelt ze. “Dat kan door een tweede lid toe te voegen aan een artikel van het Burgerlijk Wetboek, een algemeen principe van een geweldloze opvoeding. Dat kan duidelijkheid scheppen en komaf maken met de schemerzone die er vandaag is. Doel is om een mentaliteitswijziging teweeg te brengen. Net als in de meeste andere Europese landen gebeurd is. Het is erg om te zien dat we bij de laatste vier zijn.”

Volgens Vrijens gaat het voor alle duidelijkheid niet om ouders die hun kind ‘een keer’ vastgrijpen als er gevaar dreigt of ‘eens’ de controle verliezen. “Dat kan iedereen overkomen”, zegt ze. “Ouders zijn ook maar mensen. Wij doelen echt op situaties waarbij ouders daar een systematische reactie van gaan maken. Kinderen worden daardoor soms echt bang van hun ouders.”

Vrijens – die nog maar een maand in dienst is als Kinderrechtencommissaris – wil dus meer aandacht voor een geweldloze opvoeding. “Ik hoop dat we met de nieuwe regering kunnen overleggen over een snelle invoering van zo’n verbod. Een verbod moet gepaard gaan met voorlichtingscampagnes, die ouders aanzetten om positieve, niet-gewelddadige vormen van disciplinering te gebruiken. Want we willen een duidelijk signaal geven: geweld gebruiken is geen goede manier van opvoeden en het laat sporen na bij de kinderen.”

Ook haar voorganger - Bruno Vanobbergen - voerde al strijd voor het verbod op de ‘pedagogische tik’. Volgens hem leek het geen prioriteit te zijn voor de politiek, omdat wetsvoorstellen altijd wel ergens “bleven steken”. Hij drukte er wel op dat er sowieso instrumenten beschikbaar zijn om kindermishandeling aan te pakken, via de strafwet, maar dat voorkomen beter is dan sanctioneren.