Experts staan voor raadsel: kostbaar (en loodzwaar) onderwaterlab plots spoorloos

Het honderden kilo’s zware en ruim 300.000 euro kostende gevaarte verzamelde al jaren met speciale apparatuur gegevens over zaken als stroming, temperatuur, zoutgehalte en voedingsstoffen in het zeewater. Het gaf op 21 augustus voor de laatste keer een signaal naar de oppervlakte.

Aanvankelijk dachten experts van het GEOMAR Helmholtz Center for Ocean Research Kiel aan een storing. Maar ondanks verwoede pogingen om het aan staal-, elektronica- en communicatiekabels verbonden ding weer aan de praat te krijgen, gaf het observatorium geen krimp.

Inmiddels is na onderzoek door een team duikers vastgesteld dat het meetstation compleet is verdwenen. Volgens GEOMAR-expert Hermann Bange is het bijna onmogelijk dat het onderwaterlab met de naam ‘Boknis Eck’ echt weg is. “Het is loodzwaar en de staalkabels zijn superdik. Maar het enige wat nog rest is een kapotte, zo te zien compleet aan flarden getrokken kabel”, aldus Bange in Duitse media.

Het observatorium bestaat feitelijk uit twee aan elkaar verbonden rekken: een (circa 220 kilo zwaar) voor de stroomvoorziening en de andere (ongeveer 520 kilo) voor de meetinstrumenten. Het betrokken instituut stelt dat het ding ‘de zwaarte stormen heeft doorstaan’ en benadrukt dat het station voor de mysterieuze verdwijning ‘geen slijtage of mankementen’ vertoonde. 

Mensen aan de kust is gevraagd om naar eventuele wrakstukken uit te kijken, maar de kans dat iets wordt gevonden is volgens GEOMAR ‘nihil’. De wetenschappers vermoeden een misdrijf en hebben aangifte gedaan bij de politie. De nationale recherche neemt de zaak hoog op en is een onderzoek gestart. 

Inmiddels gaan de wildste geruchten rond. Op sociale media wordt de verdwijning toegeschreven aan ‘Rusland en China’. 

Ook wordt het vermoeden uitgesproken dat het gevaarte mogelijk in een visnet is terechtgekomen. De betrokken wetenschappers zeggen echter dat dat laatste onmogelijk is, omdat het observatorium in een gebied lag waar niet mag worden gevist. “Het is echt spoorloos”, aldus Bange. “Het lijkt wel of het door een reusachtig monster is opgeslokt. Of is weggetrokken door zoiets als een onderzeeër. Maar dat kan in onze ogen echt niet. Ook al zou zo'n scenario misschien leuk zijn voor een spannende Hollywoodfilm.”

De onderzoekers hopen dat het observatorium snel zal worden getraceerd. Bange: “Het is van cruciaal belang om de Baltische Zee goed in kaart te kunnen brengen en via de metingen van Boknis Eck in te kunnen spelen op eventuele veranderingen.” Een alternatief laboratorium is er volgens Bange niet. “En fondsen ontbreken om een nieuwe te bouwen en af te laten zinken.”