Didier Reynders krijgt ‘troostprijs’ in Europese Commissie

Didier Reynders (MR) krijgt niet de portefeuille van Begroting, zoals eerder werd gespeculeerd. De komende vijf jaar gaat hij aan de slag als Eurocommissaris bevoegd voor Justitie en Mensenrechten. Als Europees Commissaris voor Justitie wordt Reynders ook bevoegd voor de rechtsstaat. In het licht van de lopende procedures tegen Polen en Hongarije krijgt hij daarmee een belangrijke verantwoordelijkheid.

Toch is dit eerder een troostprijs, meent professor Europese politiek Steven Van Hecke (KU Leuven). “Het stond in de sterren geschreven dat België geen echt zware portefeuille zou krijgen”, zegt hij. “Met Charles Michel als nieuwe Europees president waren we al goed bedeeld. Bovendien komen er met Margrethe Vestager, Frans Timmermans en Von der Leyen al drie EU-zwaargewichten uit West-Europa.”

Reynders moet het terrein bovendien delen met de Tsjechische Věra Jourová, die bevoegd is voor ‘Transparantie en Waarden’ en als vicevoorzitter boven hem staat. “Maar Reynders heeft wel de meest gewichtige portefeuille van de twee gekregen”, zegt Van Hecke. 

Onze landgenoot heeft zo geen topportefeuille beet, maar het kneusje is hij evenmin. Hij kan wel degelijk een verschil maken. Als oud-minister van Buitenlandse Zaken kan hij zijn internationale netwerk in de strijd gooien. Bovendien toerde hij Europa al rond met zijn voorstel om een mechanisme in te voeren dat de naleving van de principes van de rechtsstaat in alle Europese lidstaten op regelmatige basis tegen het licht houdt. Von der Leyen verwees ook daarnaar tijdens de persconferentie. “Allemaal pluspunten”, zegt Van Hecke.

In zijn nadeel pleit dat hij een Belg is. Dat maakt het gemakkelijk voor figuren als de Hongaarse premier Viktor Orbán om hem weg te zetten als hooghartige West-Europeaan die eens komt uitleggen hoe het moet. “Bovendien kan hij het verwijt krijgen dat in zijn eigen land justitie ook niet altijd werkt naar behoren”, weet Van Hecke.

Vestager ‘supercommissaris’

Von der Leyen kondigde eerder aan dat Frans Timmermans vicevoorzitter wordt. Von der Leyen bevestigde dat hij de portefeuille Klimaat krijgt. De Nederlander zou dan alles wat te maken heeft met klimaatbeleid en duurzaamheid moeten overzien.

De Deense Margrethe Vestager, eveneens vicevoorzitter, wordt bevoegd om Europa voorloper te laten zijn in het digitale tijdperk. Ze behoudt ook de bevoegdheid van Mededinging, wat voor velen als een verrassing kwam. Daardoor wordt ze een soort ‘supercommissaris’ met een erg zware en machtige portefeuille.

Von der Leyen stelde in totaal acht vicevoorzitters aan, en daar is Reynders niet bij. Drie onder hen staan een trapje hoger, net onder Von der Leyen: Timmermans, Vestager en de Let Valdis Dombrovskis, bevoegd voor Economie. De facto zal ook de Spanjaard Josep Borrell mee deel uitmaken van haar ‘kernkabinet’. Van Borell was al eerder duidelijk dat hij buitenlandchef werd.

Opvallend is dat de Griekse vicevoorzitter Margaritis Schinas een heel nieuwe portefeuille krijgt, die de Europese cultuur en gewoontes moet beschermen. Hij zal gestalte moeten geven aan een duidelijk Europees migratiebeleid.

De ploeg telt tien sociaaldemocraten, negen christendemocraten, zes liberalen, een conservatief en een groene. Op één na is de helft vrouw.

De kandidaten worden nog ondervraagd door het Europees Parlement eind deze maand en begin volgend jaar. Als ze dat doorstaan, kunnen ze op 1 november aan de slag.

Alle bevoegdheden

Normaal gezien zal de nieuwe Europese Commissie er zo uitzien:

Drie ‘uitvoerende’ vicevoorzitters:

Frans Timmermans (Nederland): Klimaatbeleid, Green deal
Margrethe Vestager (Denemarken): Digitale agenda, Mededinging
Valdis Dombrovskis (Letland): Economie, Financiële diensten

Vijf ‘gewone’ vicevoorzitters:

Josep Borrell (Spanje): Buitenlandchef
Věra Jourová (Tsjechië): Waarden en transparantie
Margaritis Schinas (Griekenland): Bescherming Europese levenswijze
Maroš Šefčovič (Slowakije): Interinstitutionele betrekkingen en prognoses
Dubravka Šuica (Kroatië): Democratie en demografie

Overige commissarissen:

Johannes Hahn (Oostenrijk): Begroting en Administratie
Didier Reynders (België): Justitie inclusief rechtsstaat
Mariya Gabriel (Bulgarije): Innovatie en Jeugd
Stella Kyriakides (Cyprus): Gezondheid
Kadri Simson (Estland): Energie
Jutta Urpilainen (Finland): Internationale partnerschappen
Sylvie Goulard (Frankrijk): Interne markt, defensie-industrie en ruimtevaart
László Trócsányi (Hongarije): Nabuurschap en uitbreiding
Phil Hogan (Ierland): Handel
Paolo Gentiloni (Italië): Economie
Virginijus Sinkievičius (Litouwen): Milieu en oceanen
Nicolas Schmitt (Luxemburg): Werkgelegenheid
Janusz Wojciechowski (Polen): Landbouw
Elisa Ferreira (Portugal): Cohesie en Hervormingen
Helena Dalli (Malta): Gelijkheid
Janez Lenarcic (Slovenië): Crisisbeheer
Rovana Plumb (Roemenië): Vervoer
Ylva Johanson (Zweden): Binnenlandse Zaken