Rare bijwerking bij experiment immuunsysteem: deelnemers worden jonger
Een poging om met medicijnen het immuunsysteem van ouderen op te peppen, blijkt een rare bijwerking te hebben: de deelnemers aan het experiment werden er gemiddeld tweeënhalf jaar jonger door. ‘Dit voelt heel futuristisch’, zegt de ontdekker van het effect tegen het Britse wetenschapsblad Nature.
De wetenschappers onder leiding van de Californische geneticus Steve Horvath benadrukken dat de resultaten nog pril zijn: getest op slechts negen proefpersonen, en zonder controlegroep om het placebo-effect uit te sluiten. “Maar omdat we de veranderingen in elk individu konden volgen, en omdat het effect zo sterk was, ben ik optimistisch”, aldus Horvath tegen Nature.
“Ik vind dit toch wel een heel interessant onderzoek”, reageert ook Gerald de Haan van onderzoeksinstituut voor verouderingsbiologie Eriba. “Alles duidt erop dat ze deze mensen biologisch hebben verjongd.”
Zwezerik
Het onderzoek begon in 2015 als poging de ‘thymus’ (de zwezerik) op te kalefateren, een orgaantje achter het borstbeen waar immuuncellen rijpen. Met het klimmen der jaren verschrompelt en vervet de zwezerik. Vandaar dat immunoloog Gregory Fahy van biotechbedrijf Intervene Immune besloot te testen of de thymus met groeihormoon weer is op te krikken. Zodoende kregen negen gezonde 50-plussers een cocktail van drie tamelijk gewone middelen: groeihormoon, het prohormoon DHEA en een diabetesmedicijn, metformine.
Een jaar later bleek bij zeven van de deelnemers de thymus op de MRI-scan inderdaad wat gegroeid. Maar de verrassende bijvangst kwam aan het licht toen Fahy geneticus Horvath vroeg de biologische leeftijd van de deelnemers te bekijken. Bij alle deelnemers was de chemische verpakking van het dna wat ‘jonger’ geworden. Eén van de deelnemers had in een jaar tijd zelfs 6,5 jaar biologische leeftijd afgeschud, schrijft het team in vakblad Aging Cell.
“Er gebeurt duidelijk iets in hun bloed”, beaamt De Haan na inzage van de onderzoeksresultaten. “Het lijkt of de cellen van deze proefpersonen functioneler zijn geworden en hun immuunsysteem wat is verjongd. Al moet nog blijken wat dat precies betekent: onduidelijk is bijvoorbeeld of je deze middelen moet blijven slikken om het effect te behouden.”
Combinatiepil
De laatste jaren zijn er meer proeven met middelen die verouderende mensen langer gezond houden. Zo meldde een Iraans team onlangs dat het preventief slikken van een combinatiepil van aspirine, cholesterolverlager en twee bloeddrukverlagers de kans op hartinfarcten en beroertes in vijftien jaar tijd halveert. Maar het Amerikaanse onderzoek is het eerste waarbij men proefpersonen echt biologisch jonger ziet worden, aldus Horvarth en Fahy in hun vakartikel.
Dat zet de discussie op scherp of het wel zo verantwoord is om gezonde ouderen te behandelen, zegt De Haan. “Daarover hebben we veel discussies in het veld. Enerzijds kun je je afvragen: waarom zou je iets gaan slikken als je gezond bent? Maar anderzijds zijn de baten aanzienlijk, als je hiermee kunt voorkomen dat iemand ziek wordt.”
De grote hoop van verouderingsbiologen is dat het mogelijk wordt om op den duur ouderdomsziektes zoals kanker, hart- en vaatziekten en dementie langer buiten de deur te houden. “Het immuunsysteem is een belangrijke factor, omdat het op veel vlakken effect heeft”, zegt De Haan.