CIA haalde topspion terug uit Rusland

De Amerikaanse inlichtingendienst CIA heeft in 2017 een hooggeplaatste spion in het diepste geheim teruggehaald uit Rusland. Dat melden CNN en The New York Times op gezag van bronnen binnen de Amerikaanse regering. 

Volgens de Amerikaanse media rekruteerde de CIA de Russische functionaris jaren geleden en werkte die zich sindsdien in rap tempo op binnen het Kremlin. Naar verluidt behoorde de informant niet tot de belangrijkste vertrouwelingen van Vladimir Poetin, maar zag hij de Russische president wel regelmatig. Zo zou de spion zelfs foto’s hebben genomen van geheime documenten in diens kantoor.

Het besluit om de informant uit Rusland te evacueren, kwam in 2017 vlak nadat Trump een ontmoeting had met de Russische minister van buitenlandse zaken Sergej Lavrov en de Russische ex-ambassadeur in Washington Sergej Kisljak. Tijdens het inmiddels beruchte onderonsje zou Trump hebben verteld over door IS geplande aanslagen, informatie die op haar beurt weer van de Israëlische inlichtingendiensten zou komen. Volgens de Amerikaanse media gingen bij de geheime diensten alarmbellen af toen dat duidelijk werd. Het zou echter niet de doorslaggevende reden zijn geweest voor het weghalen van de spion uit het Kremlin.

Magnum opus

De regeringsbronnen bevestigen tegenover The New York Times dat de spion meer dan tien jaar inlichtingenwerk verrichtte voor de VS. Zijn absolute magnum opus stamt uit 2016. Toen zou de informant een onmisbare schakel zijn geweest in het blootleggen van de vermoedelijke Russische inmenging bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Vlak daarna brachten de Amerikaanse inlichtingendiensten naar buiten dat Poetin de Russische manipulatie van de presidentsverkiezingen persoonlijk zou hebben geregisseerd om Trump aan de macht te helpen. Ook zou de informant een sleutelrol hebben gespeeld bij de slotsom van de CIA dat Poetin hoogstpersoonlijk opdracht gaf het bestuur van de democratische partij te hacken.

De bronnen van The New York Times en CNN zeggen niets over de identiteit of verblijfslocatie van de voormalig spion. Wel menen ze dat zijn leven nog altijd gevaar loopt, wijzend op de moordaanslagen die Moskou zou hebben georkestreerd op twee andere ex-spionnen: Sergej Skripal in 2018 en Aleksandr Litvinenko in 2006.

In Rusland zoemt wel een naam rond van de voormalig Amerikaanse spion. De Russische zakenkrant Kommersant meldde gisteren op basis van anonieme bronnen in het Kremlin dat het zou gaan om Oleg Smolenkov. Die gold als een van de belangrijkste assistenten van Joeri Oesjakov, de Russische ex-ambassadeur in Washington die later als buitenlandadviseur van Poetin aan de slag ging.

In het geheim ontslagen

Je reinste onzin, stelt het Kremlin. Smolenkov bekleedde op geen enkel moment een hoge functie in het Kremlin en werd jaren geleden in het geheim ontslagen, aldus Moskou. Poetins woordvoerder Dimitri Peskov deed de verhalen af als ‘pulpfictie’.

Fictie of niet, vast staat dat Smolenkov in juni 2017 met zijn gezin verdween tijdens een vakantie in Montenegro. Hoewel Russische onderzoekers in eerste instantie uitgingen van moord, concludeerde de Russische inlichtingendienst FSB volgens de Kommersant uiteindelijk dat Smolenkov in het buitenland woonde. Ook stuitte het dagblad op openbaar beschikbare vastgoedgegevens die aan zouden tonen dat Smolenkov samen met zijn vrouw in 2018 een huis kocht in de Amerikaanse staat Virginia.

De CIA wilde naar aanleiding van de publicaties van The New York Times en CNN niet reageren. Stephanie Grisham, woordvoerster van het Witte Huis, zei dat de berichtgeving “niet alleen incorrect” is, maar ook “potentieel levens in gevaar brengt”.