"Pano" over het Deense integratiemodel: inspireert dit onze politici?
Denemarken bindt de strijd aan met problemen die gekoppeld zijn aan nieuwkomers en aan migranten die al enkele generaties in Denemarken verblijven. Gedaan met het opengrenzenbeleid van vroeger, gedaan met de groei van parallelle samenlevingen in onveilige, achtergestelde buurten in de rand van de grote steden.
De Deense regering heeft een nieuw beleid ontwikkeld: ‘het Deense Model’, zo wordt de strengere aanpak van nieuwkomers en allochtonen in Denemarken genoemd. Het is erop gericht de toestroom van nieuwkomers te doen dalen, en Denen met vreemde roots aan te sporen zich beter te integreren.
Te snel toegang tot de welvaartsstaat
De verkleuring van de Deense bevolking is in de jaren 70 ingezet. Op dit moment zijn er 464.000 mensen op een totale bevolking van 5,8 miljoen mensen (ongeveer 8 procent), van niet-westerse origine.Â
De immigratie heeft heel wat maatschappelijke problemen met zich meegebracht, zo vindt de Deense overheid. In een aantal wijken rondom de stadskernen wonen naar haar aanvoelen te veel migranten samen. Werkloosheid, armoede en criminaliteit pieken er.Â
In zijn nieuwjaarspeech vorig jaar had de Deense eerste minister het toen over ‘parallelle samenlevingen’:
"In het hele land zijn er parallelle samenlevingen. Veel mensen met dezelfde problemen wonen er samen. Het creëert een negatieve spiraal. Een tegencultuur. Waar mensen geen verantwoordelijkheid nemen, niet deelnemen, geen gebruik maken van de mogelijkheden in Denemarken - maar erbuiten staan. Er zijn gaten in de kaart van Denemarken. Het baart me grote zorgen."
Dubbele bestraffing
De centrumrechtse regering onder premier Rasmussen heeft in Denemarken 29 probleembuurten aangeduid, die op termijn moeten verdwijnen. De buurten vallen onder een bijzonder wettelijk regime, dat -onder meer - misdaden gepleegd in die wijk dubbel zo hard bestraft dan elders. Ouders die er wonen moeten hun kinderen verplicht vanaf de leeftijd van één jaar naar de opvang sturen, zodat ze de Deense taal en Deense waarden kunnen leren. In de wijken mag over tien jaar nog maximum 40 procent sociale huisvesting zijn, zodat er een betere mix komt en een betere integratie.
Premier Rasmussen heeft in juni plaats moeten maken voor de centrumlinkse premier Mette Frederiksen. Maar ook zij is voorstander van zo’n strenger beleid, zo liet ze via Facebook weten:
"We zijn het er ook over eens dat er een limiet is voor het aantal mensen dat hier kan komen. Dus we zorgen er ook voor dat integratie kan werken. En het is cruciaal dat integratie beter werkt."
Als het opnieuw veilig is moeten ze terug
Een betere integratie van allochtone Denen. Maar ook de instroom van nieuwkomers moet dalen, vindt de Deense regering. Erkende vluchtelingen moeten er vanaf nu vanuit gaan dat ze nog enkel een beperkte tijd mogen blijven. De Denen houden de situatie in hun thuisland in de gaten. Als het opnieuw veilig genoeg is moeten ze terug.
Want te veel nieuwkomers vormen een te grote belasting voor de sociale welvaartsstaat. Dat vindt ook Yildiz Akdogan. Zij heeft Turkse roots, ze is de dochter van gastarbeiders, en was het eerste vrouwelijke allochtone parlementslid van Denemarken. Ze behoort tot de linkervleugel van de sociaaldemocraten, maar onderschrijft ook het nieuwe beleid.
"We willen ons best doen, maar we kunnen geen miljoen vluchtelingen aan. We kunnen er momenteel zelfs geen 50.000 aan. Nieuwkomers hebben in Denemarken immers dezelfde rechten inzake wonen, onderwijs en gezondheidszorg. Dat zet veel druk op talrijke steden in het land."
Beleid gericht op de arbeidersklasse
De linkse sociaaldemocraten kiezen dus voor een streng beleid inzake immigratie, een beleid dat normaal gezien als rechts zou omschreven worden. Maar Kaare Dybvad, minister van huisvesting, vindt dat ze met hun aanpak de belangen van de arbeidersklasse verdedigen.
"We moeten ons beleid richten op de arbeidersklasse, en op de middenklasse. We zien dat de mensen die de zwaarste lasten dragen bij het integreren van nieuwkomers meestal de arbeiders zijn. Welke jobs komen onder druk wanneer er veel laaggeschoolde nieuwkomers vanuit het buitenland toekomen? Dat zijn meestal die van arbeiders. Welke woonzones komen onder druk door toedoen van migratie? Dat zijn meestal die van arbeiders. Als we ons beleid willen richten op de belangen van de arbeiders, of de realiteit vanuit hun perspectief bekijken, dan moeten we dat ook doen voor ons beleid inzake immigratie."
Bekijk hier de volledige aflevering van "Pano":
