Wetenschappers creëren levensvatbare witte neushoornembryo’s

Op 22 augustus werden in Kenia tien eitjes uit de twee laatst overgebleven vrouwtjes gehaald. Vijf eitjes uit Najin (30) en vijf uit dochter Fatu (19). Zeven van die eitjes werden daarna door de onderzoekers van het Avantea-laboratorium in Cremona geschikt bevonden voor bevruchting en werden in contact gebracht met het - eerder ingevroren - sperma van de overleden mannetjes Suni en Saut. Na weer tien dagen ontstonden uit twee van Fatu's eitjes twee embryo's. Deze worden nu in vloeibare stikstof bewaard en zullen worden ingebracht bij een draagmoeder, een zuidelijke witte neushoorn.

“Vandaag hebben we een belangrijke mijlpaal bereikt op een moeilijke weg die ons toelaat om de toekomstige stappen te plannen in het reddingsprogramma van de noordelijke witte neushoorn”, zegt Thomas Hildebrandt van het Leibniz Institute for Zoo and Wildlife Research in Duitsland. 

Het instituut maakt deel uit van een internationaal consortium van wetenschappers en natuurbeschermers dat al jaren aan de procedure werkt. Uiteindelijk hopen ze een kudde van minstens vijf dieren te creëren die terug kunnen uitgezet worden in hun natuurlijke habitat, maar dat kan nog tientallen jaren duren.

De noordelijke witte neushoorn en andere neushoornsoorten worden ernstig bedreigd door de stroperij. Ze worden gedood voor hun hoorns, waarvan het ivoor verwerkt wordt tot sieraden en beeldjes. Volgens de traditionele Chinese geneeskunde heeft neushoornpoeder daarnaast ook “genezende” eigenschappen.

Sudan was het laatst levende mannetje van de bijna uitgestorven diersoort. In 2017 werd hij nog “de meest begeerde vrijgezel genoemd” op het profiel dat voor hem was aangemaakt op Tinder. Met die actie wilde de Keniase Ol Pejeta Conservancy aandacht vragen voor zijn penibele toestand en die van zijn soort en geld inzamelen voor het maken van de ‘reageerbuisbaby's’. Met het overlijden van Sudan in maart vorig jaar leek het voortbestaan van de noordelijke witte neushoorn definitief ten einde.

Mogelijk kan een draagmoeder - een zuidelijk witte neushoorn - nu uitkomst bieden. Die diersoort was een eeuw geleden ook bijna uitgestorven, maar door inspanningen in met name Zuid-Afrika zijn er nu weer 20.000 exemplaren. Een belangrijke rol is nu voor de zuidelijke witte neushoorn weggelegd. 

“Vijf jaar geleden leek het alsof de productie van een witte neushoornembryo een bijna onhaalbaar doel was - en vandaag hebben we ze”, reageert Jan Stejskal, directeur communicatie van de Dvur Králové Zoo in Tsjechië, waar Najin en geboren werden. “Deze fantastische prestatie van het hele team stelt ons in staat om optimistisch te zijn over onze volgende stappen.”