Vroeger, heter en heviger: bosbranden in Australië

Bosbranden zijn een jaarlijks natuurfenomeen in Australië. Het is een van de manieren waarop het droge en grotendeels onvruchtbare land zichzelf herbront. Bomen zoals de banksia en de eucalyptus hebben vuur nodig om zich voort te planten. Bepaalde soorten orchideeën bloeien alleen kort na een brand.

Voor de komst van de Europeanen gebruikten rondtrekkende Aboriginalstammen gecontroleerde branden als jachtpraktijk, of om de grond vruchtbaar te maken zodat er het volgende seizoen meer voedsel te vinden zou zijn. Maar de tijden zijn veranderd. En de intensiteit en frequentie van de branden ook.

Het eeuwenoude onderhoud met gecontroleerde branden door Aboriginalstammen is fel afgenomen, waardoor er meer brandbaar materiaal in de bossen achterblijft. Een kleine vonk leidt dan veel sneller tot branden van dramatische omvang.

De toename van de bevolking en bebouwing in brandgevoelige gebieden, maakt dat het vuur nu vaak letterlijk tot aan de voordeur komt. Voeg daarbij steeds langere periodes van droogte en intensere hitte, en de cocktail voor een immense vuurzee is compleet. 

Bekijk hieronder beelden van een politieman die 's nachts eropuit trekt om mensen te evacueren in Peregian Beach in Queensland: (lees verder onder de video)

De getroffen gebieden in Queensland en New South Wales kampen met ongeziene droogte. Het weinige water dat ze hebben, gaat nu op aan het blussen van de bosbranden. Maar hoe moeten ze dan de rest van de zomer doorkomen?

De Australische branddeskundigen gaan noodgedwongen op zoek naar alternatieve manieren om de branden te bestrijden. Met bulldozers, harken en schoffels worden brede gangen in de bossen vrijgemaakt van vegetatie. Zonder voedsel kan het vuur niet verder. Dat helpt op korte en lange termijn, maar het is hard labeur in moeilijk toegankelijk gebied.

In New South Wales experimenteert de brandweer met nieuwe technieken om het vuur vanuit de lucht te bestrijden. In plaats van water storten vliegtuigen brandvertragers over de getroffen gebieden uit. De brandvertragers zijn een mengsel van chemicaliën dat als schuim over de begroeiing wordt gestort, waardoor het vuur minder vat krijgt. Soms is er ook rode kleurstof aan toegevoegd, om te zien waar er al is gebruikt.

De brandvertragers zouden niet schadelijk zijn voor mensen en planten. Ze worden niet gebruikt bij waterwegen, omdat ze wel een invloed kunnen hebben op planten en dieren in het water. Voorlopig helpen de brandvertragers bij het bestrijden van het vuur in grote gebieden in het noorden van de staat. Maar de methode is duur en biedt geen oplossing op lange termijn. 

Volgens verschillende branddeskundigen is er geen ontkennen meer aan dat klimaatverandering een van de oorzaken is voor de intensere branden, in Australië en de rest van de wereld. De pas herverkozen regering van Scott Morisson krijgt veel kritiek van klimaatbetogers. Ze verwijten de regering dat die te weinig doet om alternatieven te zoeken voor steenkool en aardgas, cruciale motoren voor de Australische economie.

Op 20 september, aan de vooravond van de Klimaattop van de Verenigde Naties, plannen veel Australiërs om mee op straat te komen voor de wereldwijde klimaatbetoging. Deze keer zullen niet alleen scholieren maar ook bedrijfsleiders hun stem laten horen. "We kunnen niet rekenen op de regering om actie te ondernemen", klinkt het, "dus moeten we het zelf maar doen".

En wat met de branden die intussen verder woeden in Queensland en New South Wales? Voor de komende dagen wordt alvast geen beterschap verwacht. Volgens de weersverwachting is er nog geen regen op komst, wel veel wind en warme temperaturen tot 30 graden. En dan moet de zomer nog komen.