Meyrem Almaci: ‘Wat mijn hart verscheurde, was de overwinning van extreemrechts’

De plaats van afspraak is een statement: een knusse B&B buiten de Antwerpse Ring, ingericht met gerecycleerd hout, in haar eigen straat, waar affiches voor een buurtfeest voor de vensters hangen. Haar running mate is er ook: Dany Neudt, de voorbije zes jaar kabinetschef van de Gentse schepen Elke Decruynaere, en nu van haar collega Bram Van Braeckevelt.

Het was stil bij Groen, in een zomer waarin het Amazonewoud en het noordpoolgebied in brand stonden. Kristof Calvo verdween zelfs van de sociale media. Lagen jullie murw in de hoek na de anticlimax van 26 mei?

Almaci: “Het leek me beter om een tijdje stil te zijn en achter de schermen te werken, in plaats van door te gaan met de campagne. Ik wilde alles eens rustig laten bezinken.”

Hoe hebt u dat gedaan?

Almaci: “In maart was mijn kruisband gescheurd, ik heb dus eerst mijn knie laten opereren. Daarna begon de revalidatie en ben ik op vakantie geweest met mijn gezin. Daar hadden ze recht op, na een jaar waarin ze me te vaak hadden moeten missen. We hebben in Zweden gewandeld, gelezen, gekanood en steden bezocht. En Legoland. (lacht) Ook mijn partijgenoten hebben genoten van een welverdiende vakantie. Misschien hadden collega’s bij andere partijen dat ook beter gedaan: het helpt om met meer afstand te kijken.”

Welk gevoel overheerste bij u?

Almaci: “De fierheid over ons parcours van de voorbije jaren. We hebben meer lokale en nationale mandatarissen dan ooit. Sinds de verkiezingen van 2018 zijn we echt relevant geworden, dat zag je ook aan de aanvallen op ons.”

Groen droomde ervan om de tweede partij te worden en haar beste resultaat ooit neer te zetten. Uiteindelijk strandde u op 10 procent en werd u pas de zesde partij. Was het geforceerde gejubel op 26 mei niet misplaatst?

Almaci: “We hadden die avond een gezamenlijk evenement met Ecolo, dat fors had gewonnen, vandaar de feeststemming. Bij ons was de winst kleiner dan verhoopt en dat deed pijn, dat geef ik grif toe.”

Neudt: “Maar we moeten niet aan zelfkastijding doen: we hebben wel gewónnen. In Gent, Brussel en Leuven werden we de grootste partij en ons aantal parlementsleden steeg van 19 naar 28. Als dat geen overwinning is, wat dan wel?”

Almaci: “Wat mijn hart verscheurde, was de overwinning van extreemrechts. Ik had dat als tiener al eens meegemaakt en ik herinner me nog hoe dat aankwam: het gevoel dat je niet gewenst bent, de angst om te worden teruggestuurd. En 25 jaar later ben ik partijvoorzitter en doemt het bruine spook wéér op.”

Hoe verklaart u de comeback van Vlaams Belang?

Almaci: “Hun kiezers zijn echt niet allemaal racisten. Er zitten veel proteststemmers met opgekropte frustraties bij. Die mensen hebben zich afgekeerd van de politiek, van de strategieën, de machtsspelletjes, het geruzie en de postjespakkerij, omdat ze vinden dat de politici niet met hún bekommernissen bezig zijn.”

Neudt: “Ik heb vroeger mee de antiracistische beweging Kif Kif opgericht. De strijdbaarheid die je nu ziet bij de klimaatjongeren was er toen tegenover extreemrechts. Dat mis ik vandaag, racisme wordt te normaal.”

Almaci: “Het is een internationale tendens: Salvini, Orbán, Trump. Zelfs in Duitsland komen de fascisten terug. De manier waarop Donald Trump migranten afschildert, als een infectie, is fascistisch. Als de president van de Verenigde Staten tegen Democratische politici als Alexandria Ocasio-Cortez en Ilhan Omar zegt dat ze naar hun eigen land moeten terugkeren, terwijl ze in de VS zijn geboren, heeft dat een vernietigende impact op de maatschappij. Want de volgelingen gaan altijd nog een stuk verder dan hun leider.”

U spreekt uit ervaring.

Almaci: “Op elke tweet die ik post, volgt een stroom van bagger. Twee jaar geleden zei een Antwerpse dame van de N-VA dat ik moest terugkeren naar mijn land en moest ‘gaar stoven’ in mijn ‘eigen drek’. Ik heb geantwoord dat het Waasland mijn land is. Maar zo proberen ze je te intimideren en de mond te snoeren.

“Groen moet een tegenkracht zijn voor al wie zich zorgen maakt over die oprukkende haat, want we zitten op een gevaarlijk kantelpunt. Het begon met verbale knokploegen op Twitter die zich op alles storten wat groen, links of allochtoon is, maar als je de intimidaties op Pukkelpop ziet, gaat het steeds verder.”

De Nederlandse migratiespecialist Leo Lucassen ziet gelijkenissen tussen de stemmingmakerij tegen Joden in de jaren 30 en het huidige haatdiscours tegen moslims.

Almaci: “Genocides beginnen niet met iemand die zegt: ‘We gaan ze allemaal afmaken.’ Het is een hellend vlak dat begint met polariseren en met het ontmenselijken van anderen. Het discours verhardt en men pusht het met steeds meer middelen, kijk maar naar de recordbedragen die Vlaams Belang uitgeeft aan propaganda op sociale media. Dat georkestreerd herhalen van vooroordelen en leugens heeft effect. Joseph Goebbels, de propagandaminister van de nazi’s, zei destijds: ‘Als je één keer liegt, is het een leugen. Als je het duizend keer doet, is het de waarheid.’ We moeten daar harder tegen strijden.”

Hoe doe je dat?

Almaci: “Met feiten. We moeten het positieve verhaal over migratie vaker vertellen. Veel Vlamingen zijn ervan overtuigd dat migratie ons land hopen geld kost, terwijl vrijwel alle studies aantonen dat ze meer opbrengt dan ze kost, als je ze goed aanpakt.

“Daarnaast moeten we ook de onderliggende frustraties en zorgen van mensen wegnemen, bijvoorbeeld door meer te investeren in zorg, onderwijs en goed openbaar vervoer. Een van mijn buren is heel boos over de lage-emissiezone in Antwerpen. Ze hebben een klein pensioen, mevrouw is zorgbehoevend en moet geregeld naar het ziekenhuis, maar ze raken daar niet met de tram. Zij kan niet ver stappen, een taxi is te duur en hun auto mag de stad niet meer in. Als je die mensen geen sociale correcties geeft en ze krijgen van politici de boodschap dat België wordt overspoeld door ‘vreemdelingen die hier meteen alles krijgen’, stemmen ze voor extreemrechts. Als we dat ongenoegen aanpakken, vermijden we dat de kwetsbaarsten makkelijk tegen elkaar kunnen worden opgezet.”

Tijdens de campagne durfde Groen dat positieve verhaal over migratie amper te vertellen. Jullie discours was: ‘We willen heus niet iedereen binnenlaten hoor, maar we moeten wel de mensenrechten respecteren.’

Almaci: “Daarom heet ons project ‘Lef en hoop: politieke moed in tijden van hittegolven en heethoofden’. Wij moeten ons verhaal complexlozer brengen, want de feiten staan aan onze kant.”

Is dat ook een antwoord op de kritiek van Mieke Vogels? Zij betreurde dat u en Wouter Van Besien de marketingjongens hebben binnengehaald: ‘De vraag is niet meer ‘Waar staan we voor?’, maar ‘Wat kunnen we verkopen?’ en ‘Wat horen de mensen graag?’ Dat wordt in heldere communicatieschema’s en lekkere oneliners gegoten, die altijd en overal terugkomen.’

Almaci: “Ik denk dat Mieke blij zal zijn met ons project. We willen weg van de flauwe compromissen en de strategieën. We moeten tonen dat we anders zijn dan de rest.”

Denkt u dat de Vlaming openstaat voor dat positieve verhaal over migratie?

Almaci: “Ja! Uit de Eurobarometer blijkt dat 73 procent van de mensen vindt dat we vluchtelingen moeten helpen. Het nieuwe boek van de Nederlandse historicus Rutger Bregman heet niet toevallig De meeste mensen deugen. Je ziet dat bijvoorbeeld aan het aantal vrijwilligers dat bereid is om vluchtelingen op te vangen en te begeleiden.

“Helaas zie ik andere partijen in de verleiding komen om mee te gaan in het antimigratiediscours, waardoor ze de valse indruk versterken dat we overspoeld worden. Ik roep hen op om eens naar Duitsland te kijken. Daar hebben ze begrepen dat migratie een opportuniteit schept om de vergrijzing op te vangen en de economie op peil te houden. Zonder migratie zal hun bevolking de komende decennia krimpen. In 2015 en 2016 hebben ze ongeveer 1 miljoen nieuwkomers verwelkomd, drie jaar later zat 40 procent daarvan al in een opleiding of een job. De werkgevers zijn volop mee in het verhaal. Dát is de weg die we ook moeten kiezen: migranten van de tweede en de derde generatie naar de arbeidsmarkt leiden en nieuwkomers zo goed mogelijk begeleiden. Helaas bemoeilijkt de N-VA die integratie, met lange wachtlijsten voor inburgeringscursussen, en door mensen te laten betalen voor tolken. Die partij heeft het integratiebeleid al vijftien jaar in handen en ze zegt zelf dat het mislukt is. België bengelt achteraan in het Europese peloton als het over de werkzaamheidsgraad van allochtonen gaat. Hebben wij de domste en luiste migranten aangetrokken? Natuurlijk niet. Er schort iets aan het beleid, en het dreigt nog erger te worden: in de startnota van Bart De Wever lees ik dat hij zijn volk wil opdelen in A- en B-burgers.”

U verwijst naar de drempels die de N-VA rond de sociale zekerheid wil plaatsen, zodat nieuwkomers niet vanaf dag één kunnen genieten van de zorgpremie of de kinderbijslag. Veel Vlamingen hebben de indruk dat zij te veel moeten betalen, terwijl ‘die vreemden meteen de jackpot winnen’. Is het zo raar dat de N-VA die frustratie probeert tegen te gaan?

Almaci: “Ja, want ze is gebaseerd op foute informatie. Vlaams Belang heeft de mensen wijsgemaakt dat een asielzoeker 2.255 euro per maand kost, en ze hebben dat vergeleken met het pensioentje van de Vlaming. Jullie hebben die propaganda zelf gefactcheckt: het bedrag bleek zwaar overdreven. Nieuwkomers hebben niet dezelfde rechten als wie hier jaren heeft gewerkt. Ze krijgen pas een werkloosheidsvergoeding en een pensioen als ze daar rechten voor hebben opgebouwd. De bedragen die naar leeflonen en kinderbijslagen voor vluchtelingen gaan zijn veel lager dan wordt aangenomen, en als die mensen beginnen te werken, spijzen ze de pot. Op dat verhaal moeten we blijven hameren.”

Maar hebben jullie op dat vlak niet gefaald? Vlaams Belang gaf een recordbedrag uit aan propaganda op sociale media, Groen investeerde daar het minst van alle partijen.

Almaci: “Dat had met beperkte budgetten te maken, maar het klopt dat alle partijen de kracht van de sociale media hebben onderschat. Het is aan ons om dat recht te zetten.”

Uw voorganger Wouter Van Besien raakte zelfs niet verkozen en uitte scherpe kritiek op de campagne: “Heb je poen, stem dan Groen’, dat was het beeld dat bij de mensen bleef hangen.’

Almaci: “In elke campagne worden fouten gemaakt. We hebben een evaluatie gemaakt, die open en bloot op onze website staat. Maar we moeten onszelf ook niet in de grond laten praten.”

Ook Björn Rzoska, die u wil opvolgen als partijvoorzitter, zegt dat Groen een partij voor de happy few dreigt te worden.

Almaci: “Het beeld dat ‘de groenen alles willen afpakken’ werd gecreëerd door onze tegenstanders. Hoe vaak heeft de N-VA de karikatuur van de groene belastingtsunami gebruikt? Op den duur leek het alsof wij bij de mensen thuis de dure schilderijen en wijnflessen zouden weghalen. Terwijl het duidelijk was dat onze vermogenstaks níét gericht was op de middenklasse, maar op fortuinen boven 1 miljoen euro.”

U wilt meespelen met de grote jongens, maar klaagt over te harde tackles. Is dat niet flauw?

Almaci: “Het hoort bij het spel, maar in het voetbal krijg je voor zware overtredingen toch ook rood? Sommige karikaturen waren er ver over.”

Groen líét zich ook afmaken. In De afspraak had Kristof Calvo geen overtuigend antwoord toen hem werd voorgelegd dat de afschaffing van de bedrijfswagens honderdduizenden Vlamingen 500 euro per maand zou kosten. En toen Björn Rzoska vorige week werd gevraagd wat hij met de bedrijfswagens wilde doen, begon het gezwalp opnieuw.

Almaci: “Dat debat heeft ons pijn gedaan. Er was al verwarring over wélke bedrijfswagens we geleidelijk willen afschaffen. Het ging niet om de zelfstandige loodgieter die zijn bestelwagen nodig heeft voor zijn werk, maar om het systeem waarbij werknemers een stuk van hun loon uitbetaald krijgen via een salariswagen. Dat is een achterpoort die de overheid heeft gecreëerd omdat de loonlasten zo hoog zijn. Je kunt werkgevers en werknemers niet kwalijk nemen dat ze daar gebruik van maken, maar internationale instellingen verklaren ons gek, omdat we onze eigen files en luchtvervuiling organiseren.”

En dus…?

Almaci: “…moeten we dat fiscale supervoordeel afschaffen. Werkgevers mogen hun personeel nog altijd uitbetalen in auto’s, maar ze moeten daar zelf voor betalen. Nu betaalt de rest van de bevolking mee voor het fiscale voordeel van een kleine groep mensen, onder wie kaderleden en CEO’s die met vervuilende SUV’s rijden. Dat is onrechtvaardig. Wij willen de héle bevolking een woon-werkvergoeding geven. Steeds meer ondernemers geven hun mensen een elektrische fiets. Het is waanzin dat die fietsers een lager fiscaal voordeel krijgen dan wie met een salariswagen de files vergroot.”

Maar met jullie voorstel verliezen eigenaars van een salariswagen honderden euro’s per maand. Dat zal opnieuw kwaad bloed zetten.

Almaci: “Het is een kwestie van politieke moed, we mogen daar niet op toegeven. De andere partijen hebben ons voorstel aangevallen en durfden zelfs het rekeningrijden niet meer te verdedigen, omdat ze bang waren om stemmen te verliezen. Maar er is nog zoiets als het algemeen belang: volksgezondheid, rechtvaardigheid, een betere mobiliteit… Mag daar nog op gewezen worden?”

Neudt: “Als we de geleidelijke afschaffing van de salariswagens en tankkaarten koppelen aan een verlaging van de loonkosten en een verplaatsingsvergoeding voor iedereen, zal het individuele verlies beperkt zijn.”

Groen zit mee in de Brusselse regering. Het eerste voorstel van uw minister Elke Van Den Brandt was een stadstol. Nog een belasting!

Almaci: “De tol van het verkeersinfarct in Brussel en in Vlaanderen wordt te zwaar: de economische schade, de impact op de volksgezondheid, wijken die verstikt worden door slechte lucht, de versleten verkeersinfrastructuur… Bovendien zijn al die auto’s in Brussel levensgevaarlijk voor fietsers en voetgangers. We moeten dat aanpakken. Grote Amerikaanse steden werken ook met een tolheffing, net als Londen. Andere Europese steden gaan dezelfde weg op. Ze ontmoedigen het autoverkeer, creëren autovrije centra en maken ruimte voor groen en wandel- en fietsinfrastructuur. Wij mogen niet achterblijven.”

Na de verkiezingen mocht u even op visite bij Bart De Wever. Is de groene thee al op die u van hem hebt gekregen?

Almaci: “Nee, maar ik drink er wel van. Ik geloof in het goede van elke mens. (schatert)”

Hij heeft een hekel aan uw volume en assertiviteit in debatten. ‘We halen het slechtste in elkaar naar boven’, zei hij in Humo.

Almaci: “Ach, hij heeft Tom Van Grieken ook een paljas genoemd. En welke lelijke dingen heeft hij niet gezegd over Tom Meeuws?”

Hoe was de sfeer tijdens het gesprek met hem? Op de tv-beelden achteraf droop de ongemakkelijkheid eraf.

Almaci: “We zijn professioneel genoeg om dat aan de kant te schuiven. Zulke persoonlijke aanvallen maken weinig indruk op mij. Ik zal mezelf ook nooit tot dat niveau verlagen. Het is een beproefde tactiek: als de boodschap je niet aanstaat, probeer je de boodschapper te intimideren.

“Wat is de balans van Bart De Wever als burgemeester, na alle grote woorden over de war on drugs? Als er in Brussel zo veel granaten waren ontploft, hadden we de noodtoestand uitgeroepen. Wat heeft hij bereikt door de regering op te blazen voor het Marrakech-pact? Een enorm gat in de begroting en de reanimatie van Vlaams Belang. Nu heeft hij zijn startnota samen met extreemrechts geschreven, ook al wíst hij dat geen enkele andere partij met hen wil besturen. Die nota is één langgerekte zucht naar het verleden. VB-topman Filip Dewinter zegt dat er dingen in staan waarvoor hij destijds werd verketterd. Dan weet je genoeg. En CD&V en Open Vld mogen het nu uitvoeren: hoe vernederend!”

De federale regeringsvorming ligt al maanden stil. Blijkbaar hebben de politici geen zin meer om eraan te beginnen?

Almaci: “De politici die zwaar uithalen als de vakbonden staken, hebben de voorbije maanden zelf gestaakt. Geen enkele onderneming kan het zich permitteren om een kwartaal lang niets te doen.”

Ligt de politiek niet meer wakker van een Belgische regering?

Almaci: “Natuurlijk wel. Maar het is niet aantrekkelijk om een regering te starten met een put van 12 miljard euro, zeker niet voor wie had beloofd om de begroting op orde te brengen. Helaas blijven sommige partijen doorgaan met campagne voeren. Bart De Wever heeft nóg eens herhaald dat hij in geen duizend jaar met de PS en Ecolo wil besturen. Door je zo in te graven krijg je geen regering meer gevormd. Blijkbaar wil de N-VA het Belgische niveau laten verrotten.”

Ecolo doet toch net hetzelfde? Ze wil zelfs niet praten met de N-VA.

Almaci: “Ecolo zegt wat elke commentator zegt: ‘Het wordt paars-geel (liberalen, socialisten en de N-VA, red.) of paars-groen (liberalen, socialisten en groenen, red.), en aangezien het nu over paars-geel gaat, zijn we niet nodig.’”

Martin Buxant, hoofdredacteur van de Franstalige nieuwszender LN24, zei dat de Franstaligen het beu zijn om voor België te vechten: ‘Als het ophoudt te bestaan, zullen de mensen er niet langer dan twee dagen om treuren.’

Almaci: “Je hoeft maar naar de brexitsoap te kijken om te beseffen wat het uiteenvallen van het land kan teweegbrengen. De bevolking zit niet te wachten op chaos. Het is onze taak om de Belgische machine te doen draaien, in plaats van er zand in te strooien."

Zijn nieuwe verkiezingen een oplossing?

Almaci: “Dat is het slechtst denkbare scenario, want na die verkiezingen liggen de kaarten misschien nog moeilijker. Er liggen twee werkbare pistes op tafel: paars-geel en paars-groen. En als het de tweede piste wordt, slaan we met België de weg naar de toekomst in.”

Zelfs Alexander De Croo wijst paars-groen resoluut van de hand.

Almaci: “We moeten stoppen met campagne voeren. De mensen vragen gewoon goed bestuur. En een beetje hoop. Wij willen jonge mensen weer een droom bieden. Ik heb mijn vrienden destijds gemaakt op basis van de droom die we deelden, niet op basis van angsten of waar ik allemaal tegen was. Welk toekomstperspectief hebben jongeren nog? Een wereld waarin hittegolven, waterschaarste en mislukte landbouwoogsten de norm zijn? Een failliete overheid, haat predikende politici en een samenleving waarin het ieder voor zich is? Of kiezen we voor een toekomst met meer groen, propere lucht, moderne technologie, meer levenskwaliteit en respect voor elkaar?”

Moet je, om die droom waar te maken, massaal investeren en het begrotingstekort verder laten groeien?

Almaci: “Professor Paul De Grauwe zegt al langer dat we een veel ambitieuzer investeringsbeleid moeten voeren. De rente staat op nul, waardoor we bijna gratis geld kunnen lenen voor investeringen. De slijtage van onze bruggen, scholen en justitiegebouwen bewijst dat het nodig is, de bedrijfswereld smeekt erom.”

Bij KBC verdwijnen ondertussen 1.400 banen. Sp.a-voorzitter John Crombez was daar zeer boos over: ‘We hebben de banken gered met belastinggeld, maar nu denken ze alleen aan hun winsten, niet aan hun mensen.’

Almaci: “Die herstructurering mag niet dienen om de winst te maximaliseren op de kap van werknemers. Maar door de lage rente staan de winsten van banken onder druk, ze kampen nog met de naweeën van de bankencrisis, de digitalisering slaat toe en ze worden uitgedaagd door Google, Amazon, Facebook en Apple, die op hun terrein komen spelen. Ik heb de bankencrisis van dichtbij meegemaakt en blijf zeer alert, maar bedrijven moeten zich wel kunnen aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Anders zijn ze over tien jaar failliet.”

Volgens Siegfried Bracke moeten de niet-extreme partijen samensmelten tot een links en een rechts blok. Waarom blijven Groen en de sp.a elkaar bekampen, in plaats van samen een sterk progressief front te vormen?

Neudt: “In Gent doen we dat en het werkt.”

Waarom dan niet overal?

Almaci: “Ik heb een goede verstandhouding met John Crombez. Voor verschillende dossiers werken we samen, ook met andere partijen. Maar in ons project staat geen kartel met de sp.a. Ons DNA is anders. En Vlaanderen heeft meer baat bij verschillende ideologieën dan bij kleurloosheid.”

Dankzij de klimaatmarsen en de ontgoocheling over het regeringsbeleid stonden alle sterren gunstig voor Groen. Vraagt u zich niet af hoe u nog ooit boven de 10 procent uitkomt? En waarom het over vijf jaar wel zal kunnen?

Almaci: “We hebben intern een evaluatie gemaakt en we zullen daar lessen uit trekken. Maar na enkele gesprekken met vrienden en familie was het snel duidelijk dat ik voor een tweede termijn als voorzitter wilde gaan.

“Ik ben nooit een opgever geweest, dat kon ik me niet veroorloven. Ik heb mijn hele leven moeten vechten tegen de opgelegde kaders. Als meisje uit een Turks gastarbeidersgezin was ik voorbestemd om de richting snit en naad te volgen, vroeg te trouwen en huisvrouw te worden, maar ik ging me achter de rug van mijn ouders, het PMS en de imam inschrijven in het aso. Op mijn vijftiende droeg ik nog een hoofddoek en zei een leerkracht in de les dat de moslims die hoofddoek van de nonnen hadden afgekeken, als teken van kuisheid. Mij werd niets gevraagd, terwijl ik daar met mijn vinger in de lucht zat. Van pure woede liep ik de klas uit, wat nooit gezien was op die school.

“Later heb ik die hoofddoek afgelegd, omdat ik in de Koran had gelezen dat hij diende om vrouwen te beschermen tegen de blikken van mannen, terwijl ik het gevoel had dat ik door die hoofddoek net méér werd bekeken. Ook dat was thuis, en in de Turkse gemeenschap, niet evident. Ik was de eerste moslima die in het jeugdhuis van Sint-Gillis-Waas kwam, hoewel de extreemrechtse jongeren me daar niet graag zagen komen, net als de Turkse jongens die daar stiekem alcohol dronken. Zo begonnen de roddels en kregen mijn ouders de Turkse gemeenschap over zich heen: ik was een slecht voorbeeld en dreigde ook andere meisjes op ideeën te brengen. Toch bleef ik gaan, soms zelfs door ’s avonds uit mijn slaapkamerraam te klimmen. In het jeugdhuis ontmoette ik ook mijn man: een blanke Vlaming. Wéér een taboe doorbroken. (lacht)

“Als ik al die keren was gezwicht voor de druk, zou ik niet gezeten hebben waar ik nu zit. Dan had mijn leven er anders uitgezien. Je hebt doorzetters nodig om deuren te openen en iets te veranderen in je samenleving. (valt even stil) Maar het is verdomd hard geweest. Tot op vandaag voel ik me schuldig omdat mijn ouders zulke kwetsende commentaren moesten slikken als gevolg van mijn keuzes. Mijn moeder begrijpt dat nu, maar mijn vader is te vroeg gestorven om alles nog mee te maken. Zijn dood zal voor mij altijd een wonde blijven. Maar ik ben dankbaar dat hij begreep dat hij me niet mocht tegenhouden.”

‘Als er niets is om voor te vechten, dan zoek ik wel iets’, schreef u in uw boek Respect is de nieuwe punk. Kan dat ook een valkuil zijn?

Almaci: “Ja. Ik moet erover waken dat ik mensen ook een zachtere kant laat zien. In de politieke arena is dat niet evident. Tijdens de campagne heb ik veel aangename debatten gehad, maar mensen onthouden de momenten waarop het hard tegen hard was, en sommigen verdragen niet dat je daar als vrouw aan meedoet.”

Politiek filosofe Tinneke Beeckman zei in Humo dat Groen ‘een voorzitster heeft die denkt dat je overtuigender wordt als je zo lang mogelijk blijft praten’. U hebt mensen op de zenuwen gewerkt, en zo misschien stemmen verloren.

Almaci: “(zucht) De kritiek was zo fors dat ik mezelf begon af te vragen wie ik was. Misschien moeten meer politici dat eens doen. Want al die autoritaire leiders die zo vol zijn van zichzelf – de Theo Franckens, Donald Trumps en Jair Bolsonaro’s – wat hebben die eigenlijk al verwezenlijkt?”

Wat was de conclusie van uw introspectie?

Almaci: “De campagne was heel intens, en ik weet dat ik passioneel ben, misschien soms te veel, maar mijn doorzettingsvermogen heeft me gemaakt tot wie ik ben. Ik ga dat niet veranderen. Ik ga complexlozer mezelf zijn, meer lachen en ons verhaal uitdragen, desnoods tegen de stroom in.”

Neudt: “Die strijdbaarheid is haar sterkte en we zullen die hard nodig hebben. Trouwens, als er één harde debater is, zal het Bart De Wever wel zijn. Over hem hoor ik zulke commentaren nooit.”

Er was intern ook kritiek op het feit dat u en Kristof Calvo haast alle debatten deden.

Almaci: “We hadden inderdaad een breder team naar voren moeten schuiven, want we hébben die mensen. Maar de media vroegen telkens mij of Kristof, en ze aanvaarden het niet zomaar als je iemand anders stuurt.”

Er woedt geen machtsstrijd tussen Kristof Calvo en u over wie de echte baas is, zoals partijgenoten in De Morgen vertelden?

Almaci: “Die anonieme commentaren, dat is niet wie wij zijn. De traditionele partijen gaan kapot aan zulke House of Cards-toestanden, en de mensen hebben er hun buik van vol. Wij staan voor eerlijke politiek, met eerlijke mensen. In onze partij kan iedereen zijn mening zeggen.”

Toch was de interne wrevel blijkbaar groot.

Almaci: “Ik doe een oproep aan wie daarvoor verantwoordelijk was: stop daarmee, want het beschadigt de partij. Journalisten hebben maar twee of drie roddelaars nodig om zo’n beeld op te hangen.”

De voorbije zomer wilde u Björn Rzoska vervangen door Imade Annouri als fractieleider van Groen. Waarom vond u dat nodig?

Almaci: “Sorry, maar aan die spelletjes doe ik niet mee. Zo ben ik niet. Bij Groen zijn er altijd meerdere kandidaten voor een functie. Dat is gezond. Ik heb Björn altijd gewaardeerd als fractieleider en hoop op een faire strijd om het voorzitterschap.”

Hebt u echt op geen enkel moment gedacht: ik kap ermee?

Almaci: “Nee. Ik word enorm getriggerd door sociale onrechtvaardigheid. Ik ben bij Groen terechtgekomen door mijn bekommernis om het leefmilieu en de impact op de armsten. De kerncentrale van Doel lag in onze achtertuin, ik vond de twee torens met die enorme wolken heel fascinerend. Tot ik mijn ouders moest uitleggen dat we de groenten uit onze tuin niet meer mochten eten, omdat er een kernramp was gebeurd in Tsjernobyl. We aten ze toch, want we hadden geen keuze. Alle Turkse gezinnen kochten op de markt spinazie, omdat die spotgoedkoop was geworden, zonder te weten hoe gevaarlijk dat was. Daaruit leerde ik dat ecologische en sociale thema’s met elkaar verweven zijn. Daar zijn Björn en ik het alvast over eens. (lacht)”

© Humo