‘Wereldwijde landbouwsubsidies vernietigen de wereld’

Slechts één procent van de ruim 634 miljard euro die jaarlijks aan landbouw wordt gegeven, wordt gebruikt voor inspanningen voor het milieu. Dat blijkt uit de Folu-analyse bij 51 landen in The Guardian. Daarentegen wordt het overgrote deel van het jaarlijkse bedrag gebruikt voor de productie van vee met hoge uitstoot, de vernietiging van bossen en de vervuiling door overmatig gebruik van meststoffen. 

Zonder hervorming van deze subsidies, vermindering van de overmatige vleesconsumptie en aanpassing van andere schadelijke vormen van landgebruik staat de veiligheid van de mensheid op het spel, aldus het rapport. “De subsidies moeten geheroriënteerd worden naar de opslag van koolstof in de bodem, de productie van gezonder voedsel en de aanleg van bomen is een enorme kans”, klinkt het.

De analyse weerlegt het idee dat er subsidies nodig zijn om goedkoop voedsel te leveren. Het stelt vast dat de kosten van de schade die landbouw momenteel veroorzaakt, hoger zijn dan de waarde van het geproduceerde voedsel. Daarenboven blijkt dat de productie van gezond en duurzaam voedsel zou leiden tot een verlaging van de voedselprijzen, aangezien de toestand van het land verbetert. 

Positieve maatregelen

“Die miljarden euro’s kunnen per jaar een enorme stimulans worden voor de landbouwgemeenschap over de hele wereld om anders te handelen”, zegt Jeremy Oppenheim, hoofd van de Folu. “We moeten de subsidies omzetten in positieve maatregelen.”

“De huidige subsidieverdeling behouden zoals die nu is, betekent even goed slaapwandelen in een wereld waar klimaatverandering steeds meer een bedreiging vormt voor de mens, de biodiversiteit en de natuurlijke bronnen”, verduidelijkt Oppenheim. “Hiermee bewandelen we het pad waarbij voedselzekerheid en armoedebestrijding ernstig in het gedrang komen.”

Opportuniteit bbp

De hervorming van het subsidiesysteem is volgens de analyse een opmerkelijke kans voor het wereldwijde bbp. Het maatschappelijk rendement wordt geschat op vijftien keer zo hoog als de vereiste investeringskosten, die op minder dan 0,5 procent van het wereldwijde bbp worden geschat. Ook kan duurzame productie per jaar voor 4,5 biljoen dollar zorgen aan nieuwe commerciële mogelijkheden tegen 2030. 

De subsidietransformatie van voedsel en landgebruik zou ook de voedselvoorziening veiliger maken, aldus Oppenheim: “Blijf bij het model dat we nu hanteren en we kunnen er zeker van zijn dat we de komende twintig jaar een aantal klimaatgerelateerde pieken in de voedselprijzen zullen hebben. Door ons sterk geconcentreerd systeem met een aantal regio’s die absoluut cruciaal zijn voor de levering van bijvoorbeeld granen.”

In enkele landen uit de Europese Unie zijn al enkele subsidieveranderingen van kracht. De voordelen ervan zijn duidelijk zichtbaar: de broeikasgasemissies van meststoffen zijn met 17 procent verminderd, terwijl de opbrengsten zijn gestegen en China de steun voor meststoffen geleidelijk afschaft. 

In Costa Rica werden ondertussen de veesubsidies afgeschaft, wat de terugkeer van de bossen betekende en een verbetering van de natuur. “Maar er is nog een lange weg te gaan”, concludeert het rapport. “De perverse subsidies moeten snel worden veranderd of geleidelijk afgeschaft worden.”