Bij het carnaval in maart reed de groep De Vismooil’n uit met een praalwagen waarop enkele karikaturale poppen van joden rondreden: grote haakneuzen, pijpenkrullen en een geldkist. Daarmee wilde de groep duidelijk maken: dit jaar sparen we onze centjes voor een mooiere praalwagen volgend jaar. (De poppen waren dan ook recyclage van een vorige optocht waarbij dezelfde poppen uitgedost waren als ridders.)

Er was meteen kritiek op de stereotiepe afbeeldingen en de gelijkenis met Nazi-optochten, die joden op dezelfde manier uitbeeldden. Het Forum der Joodse Organisaties en het Coördinatiecomité van Joodse Organisaties in België dienden een klacht in bij het interfederale gelijkekansencentrum Unia. Ze vroegen ook de Verenigde Naties om Aalst Carnaval te schrappen van de lijst van immaterieel cultureel erfgoed.

De Unesco reageerde bijzonder kritisch. ‘De satirische geest van Aalst Carnaval en de vrijheid van meningsuiting kunnen niet dienen als een dekmantel voor manifestaties van haat’, aldus Ernesto Ottone, assistent-directeur-generaal voor Cultuur bij Unesco. ‘Deze onfatsoenlijke karikaturen gaan in tegen de waarden van respect en waardigheid die worden belichaamd door Unesco, en zijn in strijd met de principes die het immateriële erfgoed van de mensheid onderbouwen.’

Maar burgemeester Christoph D’Haese (N-VA) bleef achter de carnavalsgroep staan en beklemtoonde dat er van antisemitisme geen sprake was. ‘Buitenstaanders die zeggen waarmee wij mogen lachen of niet, dat ligt moeilijk in Aalst,’ zei D’Haese destijds. Hij argumenteerde dat de carnavalstoet moet worden ‘gecontexualiseerd’: ‘Ik ben tegen ­elke vorm van censuur tijdens de stoet. Het is een feest van vrije ­meningsuiting, tot het groteske toe. Er wordt met alles en iedereen de draak gestoken. Maar Aalst Carnaval is een afgesloten setting in ruimte, tijd en zelfs geest. Als die beelden zouden opduiken een uur na of voor de stoet, dán mag men verontwaardigd zijn.’

D’Haese gaat hetzelfde verhaal nu vertellen in Parijs op het hoofdkwartier van de Unesco. Ook schepen Jean-Jacques De Gucht (Open VLD) trekt naar Parijs om de carnavalstoet te verdedigen. ‘Het is van cruciaal belang om de mensen van Unesco nog eens uit te leggen dat de Aalsterse carnavalisten op generlei wijze antisemitische of racistische bedoelingen hebben, wel integendeel’, aldus D’Haese.

Een beslissing van de Unesco mogen we pas in december verwachten.