Direct naar artikelinhoud
Voorzittersverkiezingen Sp.a

Sp.a zoekt voorzitter, maar niemand wil de crisis bestieren

John Crombez op de sp.a-nieuwjaarsreceptie.Beeld Eric de Mildt

De onbekende Hannes De Reu is kandidaat, de jonge Conner Rousseau loopt zich nadrukkelijk warm. Maar verder lijkt niemand zich in de strijd te willen gooien om sp.a-voorzitter te worden. Tenzij zetelend voorzitter John Crombez zich alsnog bedenkt.

en

Meryame Kitir is alvast niet van plan de fakkel van Crombez over te nemen. De Kamerfractieleider werd intern uitdrukkelijk gepolst – ze zei in Humo een kandidatuur te overwegen, maar ziet er uiteindelijk toch vanaf, liet ze weten via Facebook. 

“Ik wil de ruimte laten voor nieuwe mensen om op te staan”, zegt ze aan telefoon. Daarmee geeft ze tussen de lijnen te kennen dat ook Crombez maar best afziet van een tweede termijn. “Ik denk dat hij het niet gaat doen, maar ik kan niet voor hem spreken. Hij zal snel genoeg zelf duidelijkheid geven.”

De job van sp.a-voorzitter is stilaan een knelpuntberoep geworden. De partij is in crisis en niemand lijkt de ondankbare taak op zich te willen nemen. Ook Mohamed Ridouani, hoewel druk gesolliciteerd, zou bedanken voor de eer, zo valt intern te noteren. “Ik heb mijn droomjob beet”, zei hij eerder. Hij startte dit jaar pas als burgemeester in Leuven en zou de sjerp vanwege de decumulregels binnen de partij moeten opgeven. Tegen eind deze week maakt hij zijn definitieve keuze bekend.

Voorlopig is de nobele onbekende Hannes De Reu de enige die zich officieel kandidaat heeft gesteld. De inschrijvingen zijn sinds maandag open en lopen nog tot 4 oktober. Over zijn kandidatuur wordt smalend gedaan binnen de partij. “Hij heeft evenveel kans als ik wanneer ik me kandidaat zou stellen bij Patrick Lefevere om de nieuwe kopman te worden voor het klassieke voorjaar bij Deceuninck-QuickStep”, zegt een hoge bron. 

De nobele onbekende Hannes De Reu (l.) is de enige die zich officieel kandidaat heeft gesteld. In de coulissen is een tweede (relatieve) nieuwkomer zich aan het warmlopen: Conner Rousseau.Beeld rv

Campagne tot in Zedelgem

In de coulissen is nog een tweede (relatieve) nieuwkomer zich aan het warmlopen. De 26-jarige Conner Rousseau, pas verkozen en al meteen Vlaams fractieleider, loopt over van ambitie. Hij houdt zijn beslissing nog in beraad, maar is intussen wel gestart met een campagne langs lokale afdelingen om steun te verzamelen, tot in het West-Vlaamse Zedelgem toe. Ook De Reu is overigens op ronde in heel Vlaanderen. Velen in de partij hinten op een kandidatuur van Rousseau.

Het lijkt een enorm risico om iemand met amper politieke ervaring aan het hoofd van de sp.a te zetten. Tot vorig jaar had nauwelijks iemand van Rousseau gehoord, hij deed in mei als Oost-Vlaams lijstrekker voor het eerst mee aan de verkiezingen en straks zou hij als voorzitter de federale regeringsonderhandelingen moeten voeren namens de sp.a. De stap om meteen fractieleider te worden was groot, die naar het voorzitterschap gigantisch. “Als hij dat nu ook nog eens klaarspeelt, heeft hij in een half jaar bereikt waar ik 15 jaar voor heb moeten werken”, zegt Bruno Tobback daarover.

John Crombez, hier tijdens de verkiezingen in mei van dit jaar.Beeld Stefaan Temmerman

Toch wordt zijn kandidatuur niet meteen afgeblokt. “Als we ons op voorhand laten afschrikken door elk mogelijk risico, dan blokkeren we en geraken we nergens”, zegt Kitir. Elders klinkt een gelijkaardig geluid. “Hij is er geknipt voor. Ik heb hem altijd gezegd: sowieso word je op een dag voorzitter”, zegt Kamerlid Melissa Depraetere, die net als Rousseau werd gelanceerd bij de vernieuwingsoperatie van Crombez. Rousseau heeft alvast de expliciete steun van Freya Vanden Bossche, die hem destijds ‘ontdekte’ en haar lijsttrekkersplaats voor de Vlaamse verkiezingen afstond. 

Buiten de waard gerekend

Draait de voorzittersstrijd bij de socialisten uit op een duel tussen twee jongeren met amper ervaring? Het zou een pijnlijke keuze zijn. Maar mogelijk is dat buiten de waard gerekend. Want hoewel velen binnen de partij er – net als Kitir – van uitgaan dat Crombez mentaal afscheid heeft genomen van het voorzitterschap, heeft hij de knoop nog altijd niet doorgehakt.

Dat hij opnieuw voorzitter zou worden, zou opmerkelijk zijn. Onder zijn leiding boekte de sp.a twee verkiezingsnederlagen op rij. Bij de lokale verkiezingen in 2018 scoorde de partij slecht in de steden, hun laatste bastions. Bij de nationale verkiezingen haalden de socialisten nog net 10 procent, een historisch dieptepunt. En de peiling van afgelopen weekend van Het Laatste Nieuws en Le Soir toonde aan dat de bodem nog niet bereikt was. Is Crombez dan wel de man die de partij uit het slop kan trekken?

Toch wordt er ook aan zijn mouw getrokken, vooral in West-Vlaanderen. Hij geniet er nog de volle steun, mede gesterkt door zijn sterke persoonlijke resultaat bij de verkiezingen in mei: enkel Hilde Crevits haalde in die provincie meer voorkeurstemmen. 

Clanoorlog

Alleen, er zijn nog vier andere provincies. En daar is de kritiek op Crombez een stuk groter. Vooral in Leuven, waar vader en zoon Tobback met enige regelmaat hun ongenoegen met de gang van zaken laten optekenen in kranten en weekbladen. “Als je 10 procent haalt en acht zetels verliest, heb ik nog nooit meegemaakt dat men zegt: we hebben het niet zo slecht gedaan. Wil je dat persoonlijk nemen, dan doe je dat maar”, zegt Louis Tobback daarover.

Clanoorlog
Beeld Stefaan Temmerman

Bovendien zal de nieuwe voorzitter moeten proberen om de tegenstellingen binnen sp.a eindelijk te verzoenen. Een clanoorlog in een partij die amper nog mandatarissen heeft, dat doet pijn aan de ogen. Depraetere: “We zitten op een punt dat het radicaal zal moeten veranderen, anders moeten we er over vijf jaar misschien niet meer over praten. Gemorrel in de marge zal niet helpen.”