Omstreden e-sigaret Juul ook bij ons op de markt: vijf vragen en antwoorden over elektronisch roken
Vandaag komt Juul, een e-sigaret met nicotine die in de Verenigde Staten vooral populair is bij tieners, op de Belgische markt. Maar waarom gaat er zoveel aandacht naar de nieuwe e-sigaret? En hangen er kwalijke gevolgen aan vast? Vijf vragen en antwoorden door onze gezondheidsexpert Koen Wauters.
Waarom is er in de media zoveel te doen over Juul?
Het is geen toeval dat er nu in de media veel te doen is rond die nieuwe e-sigaret. Het is in ons land verboden om reclame te maken voor sigaretten, dat verbod geldt ook voor e-sigaretten. Dus wat doet een producent? Journalisten aanschrijven, en proberen om via discussie toch naambekendheid te krijgen, zelfs een hype te creëren.
Als we gaan kijken bij ons en bij onze collega’s, dan zien we dat er bijna geen berichtgeving is over Juul voor september van dit jaar. Op 4 september stuurt de fabrikant dan een persbericht, dat op 5 september op het persagentschap Belga verschijnt, en waar dan op 6 september alle kranten (en ook wij) over berichten. Sindsdien duikt de nieuwe e-sigaret bijna dagelijks op in de media.
Lees voort onder de video: "Hoe werkt de marketingstrategie achter Juul?"
Wat is het verschil tussen een gewone sigaret en een e-sigaret?
Bij het roken van een klassieke tabakssigaret wordt tabak verbrand, met vuur en dat geeft rook. Bij dat proces komen honderden chemische stoffen vrij waarbij nicotine en teer de belangrijkste zijn. In een e-sigaret wordt een vloeistof verhit en omgezet in damp, zoals water dat aan de kook wordt gebracht. De gebruiker ademt geen rook in, maar damp. De vloeistof bestaat meestal uit water, nicotine en andere chemische stoffen (voor de smaak en om de damp zichtbaar te maken.)
Amerikaanse e-sigaretten mogen veel meer nicotine bevatten dan de Europese.
Het verslavende product in beide sigaretten is nicotine. Belangrijk om te weten: de Amerikaanse e-sigaretten mogen veel meer nicotine bevatten dan de Europese. Bij ons ligt de grens op 20 mg nicotine per ml, in de Verenigde Staten zijn er e-sigaretten die vlot boven de 50 mg gaan en dus veel meer verslavend zijn. De varianten die bij ons op de markt komen, zijn dus anders dan de Amerikaanse.
Wie gebruikt de e-sigaret?
Dat zijn bijna allemaal klassieke rokers die willen stoppen, of ex-rokers die op die manier nog aan hun dosis nicotine willen geraken. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt trouwens dat een e-sigaret beter helpt om te stoppen met roken dan bijvoorbeeld nicotinekauwgom of nicotinepleisters. Met dit verschil: de ex-rokers blijven langer de e-sigaret gebruiken dan mensen die nicotinekauwgom kauwen of pleisters gebruiken. Nog een nuance: goede begeleiding, bijvoorbeeld van een tabakoloog, werkt nog steeds het beste om te stoppen.
Zet de e-sigaret jongeren aan tot roken?
De discussie gaat ook over de stepping-stone-theorie: zet de e-sigaret aan tot het roken van tabak? De grootste studie daarnaar is van 2017, in de VS. Daar zijn tienduizend jongeren die niet rookten één jaar gevolgd. Na dat jaar rookte 5 procent van die jongeren wel, de kans dat ze rookten was dubbel zo groot bij jongeren die bij het begin van de studie wel al e-sigaretten rookten. Er is dus toch voorzichtigheid geboden.
Opvallend is ook dat Juul zijn marketingcampagne op enkele jaren tijd volledig heeft veranderd. De eerste campagnes, enkele jaren geleden, waren duidelijk gericht op een jong en hip publiek. Nu richten ze zich officieel op de oudere roker die wil stoppen. Trouwens, bij ons gaat de leeftijdsgrens voor de verkoop van sigaretten en e-sigaretten vanaf 1 november ook van 16 naar 18 jaar.
Hoe (on)gezond is de e-sigaret?
Er zijn de voorbije weken in de VS enkele mensen overleden na het dampen. Wat er gebeurd is in de VS, is nog niet helemaal duidelijk. Vast staat wel dat bij de overlijdens ook mensen zaten die geknoeid hadden met hun toestel. Ze hadden er cannabisproducten mee gerookt.
Wat is er ook duidelijk: rook is schadelijker dan damp. Er komen meer chemische stoffen vrij bij verbranding dan bij verdamping. E-sigaretten bevatten bijvoorbeeld geen schadelijke teer. Maar is damp dan onschadelijk? Studies in een labo op longcellen spreken dat toch tegen. Bovendien zijn de e-sigaretten nog niet lang genoeg op de markt om de langetermijneffecten te onderzoeken. Tabakssigaretten roken we al meer dan honderd jaar, e-sigaretten nog maar tien jaar. Het is dus gewoon te vroeg om die effecten nu al te bestuderen.
E-sigaretten zijn nog niet lang genoeg op de markt om de langetermijneffecten te onderzoeken.
Om het eenvoudig te zeggen: sigaretten zijn heel ongezond, frisse zeelucht is heel gezond. En e-sigaretten zitten daar tussen. Waar precies dat weten we nog niet.
Wat is nu het advies? Wie wil stoppen met roken, de e-sigaret is het proberen waard. Wie niet rookt: begin er niet mee.