Belgische wetenschappers vinden bewijs dat luchtvervuiling doordringt tot in de baarmoeder

Vorig jaar bleek nog dat de lucht in Vlaanderen, en dan vooral in Antwerpen, bij de meest vervuilde ter wereld is. “We weten dat luchtverontreiniging schadelijk is en dat roet kankerverwekkend kan zijn”, zegt prof. dr. Tim Nawrot. “Bij zwangerschappen wordt luchtvervuiling gelinkt aan vroeggeboorten en een lager geboortegewicht. Met dit onderzoek willen we meer te weten komen over hoe roetdeeltjes precies een rol spelen tijdens de zwangerschap.”

Voor het onderzoek bestudeerden de onderzoekers van UHasselt 28 placenta’s op luchtvervuiling. Hoewel er al langer vanuit werd gegaan dat vervuilende stoffen zoals roetdeeltjes overgedragen kunnen worden naar de foetus, werd dit nooit eerder vastgesteld. “Er werd al langer vanuit gegaan dat via de placenta naast voedingsstoffen en zuurstof ook vervuilende partikels zoals roetdeeltjes overgedragen kunnen worden naar de foetus, maar dit is nooit eerder vastgesteld. Tot nu dus”, zegt mede-auteur van de studie dr. Hannelore Bové. 

“Voor het onderzoek gebruikte ik een unieke lasertechniek waarmee je ook roetdeeltjes kunt opsporen in weefsels zoals placenta. Bij tien moeders die tijdens de zwangerschap blootgesteld waren aan een hogere graad van luchtvervuiling (2,42 microgram per m3), stelden we in de placenta een hogere concentratie roetdeeltjes vast”, zegt Bové. “Bij tien moeders blootgesteld die waren aan een lagere graad van luchtvervuiling (0,63 microgram per m3), lag deconcentratie roetdeeltjes in de placenta veel lager. Opvallend is ook dat we aan de foetale zijde van de placenta een hogere concentratie roetdeeltjes vaststelden dan aan de zijde van de moeder. Dit betekent dat roetdeeltjes zich geleidelijk aan opstapelen aan de kant van de foetus.” De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in Nature Communications.

“Wat precies de impact is van roetvervuiling op de foetus en in het latere leven van het kind, weten we nog niet”, zegt dr. Tim Nawrot. “Maar we weten dat zeker in de vroege fase van de zwangerschap, waar wij dus de roetvervuiling al konden vaststellen, het kind zeer kwetsbaar is omdat het net dan in volle ontwikkeling is.” De volgende jaren zal UHasselt dit onderzoek met de steun van Kom op Tegen Kanker verderzetten om de precieze impact van roetvervuiling op pasgeborenen te analyseren. 

“Op dit moment is er nog geen richtlijn over hoeveel roetdeeltjes in de lucht toegelaten zijn”, zeggen de onderzoekers. “Natuurlijk was roetvervuiling in de jaren 70 en 80 nog erger dan nu, tijdens de zwangerschap werd de foetus toen ook al blootgesteld aan die roetvervuiling. Maar net zoals we nu verrast terugkijken op het feit dat roken enkele decennia geleden nog overal toegelaten was, zullen we over vijftig jaar terugkijken naar dit tijdperk van roetverontreiniging en zal men geschokt zijn dat we daar toen niet meer bij hebben stilgestaan.”