Direct naar artikelinhoud
Italië

Broze anti-Salvini-coalitie wordt nog brozer: oud-premier Renzi stapt na anderhalve week al uit regeringspartij

Matteo Renzi (rechts) wil Salvini stoppen vanuit zijn eigen loopgraaf.Beeld EPA

De toch al broze Italiaanse anti-Salvini-regering is nog een stukje brozer geworden. De Italiaanse ex-premier Matteo Renzi, een van de prominentste leden van de Democratische Partij (PD), kondigde dinsdag aan een eigen partij te beginnen. 

Renzi (44) neemt ongeveer dertig PD-parlementariërs mee, waardoor de eerder deze maand geïnstalleerde regeringscoalitie tussen de PD en de Vijfsterrenbeweging haar meerderheid nu al kwijt is.

Renzi zei dinsdag in een interview met de Italiaanse krant La Repubblica dat de huidige regeringscoalitie gewoon op zijn steun kan blijven rekenen en dat hij pas aan verkiezingen zal meedoen als de huidige regeringstermijn erop zit. Toch is de kans groot dat hij in ruil voor zijn steun wel degelijk aanvullende eisen zal stellen die nu nog niet in het regeerakkoord staan.

De huidige regering van de populistische Vijfsterrenbeweging en de sociaaldemocratische PD – twee voormalig aartsvijanden – kwam eerder deze maand verrassend tot stand, nota bene dankzij de inspanningen van Renzi. Nadat de rechts-nationalistische Matteo Salvini van Lega de vorige regering liet vallen omdat hij nieuwe verkiezingen wenste, stapte Renzi naar voren om te zeggen dat Salvini koste wat kost gestopt moest worden, desnoods via een verbond met de Vijfsterrenbeweging.

Tegen Salvini

“Het idee om samen te werken met een beweging die mij vijf jaar lang heeft aangevallen en nepnieuws gebruikte om mijn familie te schaden, is zeer moeilijk te accepteren”, zei Renzi toen. “Maar voor de toekomst van je land moet je je eigen emoties soms negeren. Salvini moet worden gestopt.”

Dinsdagochtend, anderhalve week nadat de regering waar hij toen voor pleitte inderdaad werd ingezworen, kondigde Renzi aan de basis ervan alweer te verzwakken door zich af te splitsen. Volgens Renzi is de huidige PD-voorzitter Nicola Zingaretti niet bij machte om Salvini voldoende weerstand te bieden. Zeker niet nu hij zich in een lastige regeringscoalitie bevindt met de Vijfsterrenbeweging en daarom op eieren moet lopen. “De oorlog die ik wil voeren is een oorlog tegen Salvini”, verduidelijkte Renzi zijn keuze in La Repubblica. “Geen oorlog tegen Zingaretti.” Die oorlog kan hij beter voeren vanuit zijn eigen loopgraaf, zo is zijn idee.

De PD is van oudsher een partij waarin veel verschillende fracties actief zijn die allemaal zoveel mogelijk macht naar zich toe proberen te trekken. In plaats van het partijschap wederom op te eisen via een harde interne strijd, is hij daarom liever leider van een partij die volledig rondom zijn persoon is opgebouwd.

Renzi wil de Lega van Salvini afstoppen.Beeld EPA

Tweede helft

Renzi’s nieuwe partij zal zich waarschijnlijk manifesteren als centrumpartij – de plek die lange tijd door Silvio Berlusconi werd opgevuld en vooral als alternatief moet dienen voor de gematigde Lega-kiezers. “We staan 1-0 voor tegen het populisme, maar de tweede helft moet nog gespeeld worden”, zei Renzi. “Het is belangrijk Salvini niet alleen in de politieke arena te verslaan, maar ook in de samenleving. Ik wil die tweede helft winnen.”

Renzi trad in 2014 aan als jongste premier van Italië ooit en werd door velen gezien als de Italiaanse versie van Barack Obama; een frisse wind die het vastgeroeste Italië eindelijk ten goede zou veranderen. Onder zijn leiding haalde de partij bovendien haar beste verkiezingsresultaat ooit: bij de Europese verkiezingen van 2014 kreeg ze 41 procent van de stemmen. Maar overmoedig geworden door dat resultaat, schreef Renzi een referendum uit over een nieuwe grondwet en beloofde af te treden als Italië tegen zijn plannen zou stemmen. Dat pakte volledig verkeerd uit want dankzij een harde, veelal persoonlijke campagne geleid door Salvini en de Vijfsterrenbeweging, stemde 60 procent van de Italianen tegen de plannen van Renzi, waarna hij inderdaad moest aftreden.