Verkiezingen Israël draaien uit op nek-aan-nekrace, Netanyahu vecht voor overleven
De parlementsverkiezingen in Israël hebben geen duidelijke winnaar opgeleverd. De centrumpartij Blauw en Wit van generaal b.d. Benny Gantz lijkt een nipte zege te behalen op de rechtse Likoedpartij van premier Benjamin Netanyahu – althans volgens twee van de drie exitpolls na sluiting van de stemlokalen. In de derde halen beide partijen evenveel zetels.
Volgens deze polls staat Likoed 30 tot 33 zetels. Blauw en Wit krijgt volgens de prognoses tussen de 32 en 34 zetels. Voor een meerderheid heeft Likud 61 zetels nodig, hetgeen Netanyahu bij de vorige verkiezingen in april ook al niet lukte.
De ervaring leert dat exitpolls in Israël niet bijster betrouwbaar zijn. Op basis van de polls riep Benny Gantz zichzelf na de verkiezingen in april tot winnaar uit, terwijl zijn partij op gelijke hoogte eindigde met die van Netanyahu.
De definitieve uitslag wordt op z’n vroegst vandaag bekend. Dan moet ook duidelijk worden hoe potentiële bondgenoten gescoord hebben. Zijn zij in staat Netanyahu dan wel Gantz aan een meerderheid te helpen in de Knesset, het parlement?
Moeizame formatie
De verkiezingsuitslag wijst wederom op een moeizame kabinetsformatie. Netanyahu slaagde er na de verkiezingen in april niet in een coalitie te vormen die kon rekenen op een meerderheid in het parlement – reden waarom er nieuwe verkiezingen werden uitgeschreven.
Het is nu aan president Reuven Rivlin degene aan te wijzen wie hij de meeste kans toedicht om een nieuw kabinet te vormen. Komende week wint hij advies in bij alle lijsttrekkers voordat hij zijn keuze maakt. Rivlin, een partijgenoot maar geen vriend van Netanyahu, heeft verzekerd dat hij er alles aan zal doen om een derde verkiezingsronde te voorkomen. De aangewezen formateur heeft zes weken de tijd om een nieuw kabinet te vormen. Lukt dat niet, dan kan Rivlin een ander aanwijzen om in vier weken de klus te klaren.
Corruptie en misbruik
De verkiezingscampagne stond niet zozeer in het teken van thema’s als wel van personen. Sommige commentatoren spraken over een referendum omtrent het lot van de premier. Een hernieuwd premierschap kan Netanyahu mogelijk vrijwaren van strafvervolging. Gantz probeerde kiezers te winnen door te hameren op beschuldigingen aan het adres van Netanyahu wegens corruptie en misbruik, die mogelijk leiden tot strafvervolging. Begin oktober krijgt Netanyahu van de openbaar aanklager de gelegenheid zich te verweren tegen de beschuldigingen, die hij hardnekkig verwerpt.
Ruim zes miljoen Israëliërs konden gisteren hun stem uitbrengen op zo’n dertig partijen en politieke allianties. De opkomst lag enkele procenten hoger dan die in april (68 procent). Onder Arabische Israëliërs was het percentage traditioneel lager. Velen van hen beschouwen zichzelf als tweederangsburgers naar wier opvattingen toch niet wordt geluisterd door Joodse politici. Netanyahu’s Likoedpartij zette kwaad bloed door dinsdag camera’s te plaatsen bij stemlokalen op plaatsen waar veel Arabische Israëliërs wonen. Volgens de partij was dat noodzakelijk omdat er bij de vorige verkiezingen gefraudeerd was – een bewering die nooit door feiten werd gestaafd.
Links scoorde naar verwachting slecht. De eens zo machtige Arbeidspartij die illustere politici als Shimon Peres en Yitzhak Rabin voortbracht, haalde volgens de exitpolls met moeite de kiesdrempel, ondanks samenwerking met een gelijkgestemde partij.