‘De PS moet weten: met ons kun je praten’: Theo Francken spreekt voor Franstalige ondernemers

Al voor de derde keer stond Francken voor de Cercle de Lorraine. Aan de chique Brusselse businessclub stonden, in tegenstelling tot zijn laatste passage begin 2018, geen betogers voor de deur. Baron Luc Bertrand, voorzitter van Ackermans en Van Haaren, mocht de gastspreker inleiden. “Ik ben een beetje verbaasd. U bent pedagoog”, zei hij. “U hanteert wel erg harde taal. Dat past niet meteen bij uw opleiding.”

Maar Francken is meer tegenwind gewoon. In het statige paleis aan het Poelaertplein deed hij deze middag zijn visie uit de doeken voor een publiek van grijzende ondernemers. De opvang en integratie van tienduizenden vluchtelingen bij de asielcrisis in 2015 en 2016 was net één groot pedagogische project geweest, weerlegde hij de kritiek. Om vervolgens over te gaan naar de kern van zijn betoog: hoe valt de band tussen politiek en burger te herstellen?

Tijdens de campagne had hij het al duidelijk gevoeld, vertelde hij. Hoewel de kranten er vol van staan, ligt de Vlaming niet wakker van de klimaatcrisis. Wel van migratie. “Het zet ons sociaal systeem onder druk. Mensen begrijpen niet meer waarom ze na jaren bijdragen een laag pensioen krijgen. Terwijl wie hier net aankomt meteen een uitkering ontvangt en zijn intrek kan nemen in een sociale woning. Die frustratie is terecht.”

Er moet een nieuw sociaal contract komen, waarbij sociale rechten worden verbonden aan de verblijfsduur, zo zei hij. Zoals in Denemarken, het model dat hij graag aanhaalt. “Met socialisten aan de macht”, benadrukte hij. “Je ziet, het bestaat: goede socialisten.” 

Sibillijnse zinnetjes

Die visie wil hij ook doordrukken in het Vlaamse regeerakkoord – bij de onderhandelingen zit hij mee in de werkgroep integratie. Waarom duren de onderhandelingen zo lang? “We moeten zorgen dat alles juridisch waterdicht is”, stelde hij. “Maar vooral moeten we vermijden dat we binnen de kortste keren vervallen in discussies. We willen geen sibillijnse zinnetjes in het regeerakkoord, die elke partij op haar manier interpreteert. Dat is an accident waiting to happen. Journalisten zouden schrijven dat we weer aan het kibbelen zijn, en terecht.” 

Dat was waar het misliep bij de vorige federale regering. “De Zweedse coalitie begon met veel hoop, maar eindigde in miserie.” Volgens hem zijn de voorbije vijf jaar “een gemiste kans”. 

Maar wat betekent dat voor de federale formatie? De standpunten tussen N-VA en PS liggen mijlenver uit elkaar, ook over migratie, merkte een van de ondernemers op. “Zonder een streng migratiebeleid zullen we niet tot een akkoord kunnen komen. Dat zal de Vlaming niet pikken.” Volgens Francken is confederalisme dan de enige uitweg.

Hij was scherp voor de PS. “Ze beschouwen me als een moreel inferieur wezen, enkel vanwege mijn opvattingen”, zei hij. “Dat pik ik niet.” Maar hij benadrukte dat zijn partij de deur blijft openhouden voor gesprekken. “Ook wij hebben begrepen dat het signaal van de kiezer een sociale component heeft.”

Alleen, volgens hem stuurt de PS duidelijk aan op een paars-groene coalitie. “Met het premierschap als lekkerste brok om de Vlaamse partijen te lokken”, betoogde hij. “Dat ze doen wat ze nodig achten. Maar zonder meerderheid aan Vlaamse kant, wacht een afstraffing voor de traditionele partijen.”

“De PS moet weten: met ons kun je praten. Ik heb al zes of zeven regeerakkoorden mee onderhandeld. We kunnen water bij de wijn doen, zolang het wijn blijft. Als in 2024 de ‘onredelijken’ aan tafel schuiven, kan het rap gedaan zijn.”