Met een Beatle naar bed: Paul McCartney schrijft een voorleesboek

Paul McCartney: “Ik heb nu acht kleinkinderen: Mary en Stella (zijn dochters met Linda Eastman, red.) hebben elk vier kinderen tussen 7 en 20 jaar oud. Op een dag zei één van hen: ‘Hé, Yopa, kun je dat even doen voor mij?’ Ik dacht: Yopa, dat klinkt grappig, daar kan ik nog iets mee doen. En toen heb ik enkele verhaaltjes rond zo’n figuur geschreven.”

Ging het u even vlot af als songs schrijven?

“Vlotter, zelfs. Bij een songtekst moet je er altijd rekening mee houden dat die bij muziek moet passen, en dan ga je al snel richting poëzie. Nu had ik die beperking niet en kon ik alle kanten op. Ik heb mijn verhaaltjes wel kort en krachtig gehouden, anders blijft het maar duren en ligt opa sneller te ronken dan de kinderen (lacht). Toen ik eraan begon, vloeide het gewoon uit mijn pen. Maar ik wilde ook niet dat het te serieus werd: ik ben geen kinderboekenschrijver, wel een songschrijver en een performer.”

Naar welke verhalen luisterde u graag als kind?

“Mijn ouders lazen niets voor, moet ik toegeven. Mijn moeder, Mary, was verpleegster in de kraamkliniek in Liverpool, en mijn vader, James, handelde in katoen en was in zijn vrije tijd jazzpianist. Mijn grootouders waren gestorven vóór ik ter wereld kwam, en mijn ouders waren niet het type dat graag voorleest. Maar ik mocht wel naar de radio luisteren voor het slapengaan: mijn vader had een kabeltje van de radio naar mijn slaapkamer gelegd, en dan kon ik wegsoezen met Radio Luxemburg. Dat was mijn Enid Blyton (glimlacht).

“Toen ik zelf vader werd, heb ik wel vaak voorgelezen: De kronieken van Narnia van C.S. Lewis en dat soort dingen. Mijn kinderen doen het nu ook, maar de kleintjes lezen ook erg veel in hun eentje. Ze verslinden het ene boek na het andere.”

Wat voor grootvader bent u? Komt u aangewaaid als er dringend een babysit nodig is?

“Euh, zelden (glimlacht gegeneerd). Ik zie hen vooral tijdens de vakanties. We gaan elk jaar een paar keer samen op reis. Afgelopen zomer was ik in The Hamptons, waar Stella zelf een buitenverblijf heeft. En daar lees ik hun dan mijn verhaaltjes voor.

“Eén van de redenen waarom ik dat boekje heb geschreven, is trouwens omdat ik niets anders in huis had. Op een avond ben ik zelfs eens poëzie beginnen voor te lezen, ‘may I feel said he’ van E. E. Cummings. Maar vers na vers werd het ondeugender, de kinderen zaten te giechelen en ik vond geen manier om me eruit te kletsen. Ze vragen me nu telkens opnieuw om dat voor te lezen (lacht).”

In zijn biografie van The Beatles beschrijft Hunter Davies hoe zijn vriend Paul McCartney in december 1968 met zijn nieuwe vriendin Linda en haar 6-jarige dochtertje Heather naar zijn vakantiehuisje in de Algarve kwam. Hunter en zijn vrouw Margaret hadden twee jonge kinderen, Caitlin (4) en Jake (1). Al snel bleek dat de koppels er andere opvoedkundige principes op na hielden. Als Caitlin mee op uitstap ging met de McCartneys, mocht ze bijvoorbeeld het stuur vasthouden, terwijl ze op Pauls knie zat. Hunter Davies: ‘Dat was de eerste van meerdere kleine aanvaringen over opvoeding. Een andere keer zat Jake met een groot mes te spelen, en ik griste het uit zijn handjes. Maar Paul zei dat ze zelf moesten ontdekken wat gevaarlijk was en wat niet. Ik bleef erbij dat ouders moeten zien wat kinderen niet kunnen zien, anders missen ze op het einde van de dag een paar vingers.’

Denkt u nog net zo over opvoeden als toen?

“Euh, laat me om te beginnen stellen dat het veel lastiger is om ouder te zijn dan grootouder. Ik heb veel minder verantwoordelijkheid. Ik babysit wel graag, omdat ik mijn kleinkinderen dan schaamteloos kan verwennen. Ouders zijn van nature erg voorzichtig, en vandaag nog meer dan vroeger. (Glimlacht) En het hangt ook af van het soort mes.”

Yopa deinst er niet voor terug om met zijn kleinkinderen het gevaar op te zoeken. Dat lijkt wel een opgestoken middelvinger naar onze overbeschermende samenleving, nee?

“Mja, maar dat heb ik niet bewust gedaan. Ik heb me geen moment afgevraagd of iets politiek correct was of niet. Ik wilde mijn personages gewoon plezier laten beleven: het regent buiten, ze vervelen zich steendood en ontdekken dan dat Yopa kan toveren en een kompas heeft waarmee hij hen naar om het even waar kan brengen.

“Ik moet toegeven dat ik er zelf als vader nogal gerust in was. Mijn kinderen mochten bijvoorbeeld op de sofa klimmen en eraf springen, en dan dacht ik: hopelijk doen ze zichzelf niet te veel pijn. Het viel allemaal best mee: ze leerden hoe ze moesten vallen, en ondertussen bleven ze fit (lacht). Als je te veel wordt vertroeteld en bemoederd, red je het niet in situaties waarin je snel en alert moet zijn. Dus gaf ik ze veel vrijheid.”

Heather is kunstenares, Mary fotografe, Stella modeontwerpster en James muzikant. Ze zijn in ieder geval goed terechtgekomen.

“We hebben er toch over gewaakt dat het geen verwende ettertjes werden. Ik vroeg andere ouders bijvoorbeeld hoeveel zakgeld zij aan hun kinderen gaven, want ik wilde zeker niet méér geven.”

De generatie van uw kleinkinderen staat voor grote uitdagingen: de opwarming van de aarde, de brexit... Ze hebben niet eens deftige popmuziek.

(lacht) “Ik blijf optimistisch, hoor. Je moet de dingen nemen zoals ze zijn. Toen ik klein was, woedde de Suez-crisis en ik hoorde mijn ouders zich daar druk over maken, maar mij hield het helemaal niet bezig. Ik denk niet dat mijn kleinkinderen wakker liggen van de brexit. De klimaatverandering is een ander paar mouwen. Maar dat de jongeren daar nu actie voor voeren, is hoopgevend.

“Wat me ook zorgen baart, is de verruwing van de maatschappij, zeker in de grote steden. Eén van mijn kleinkinderen werd onlangs in Londen bedreigd met een mes en van zijn gsm beroofd. Hij zei dat hij zich achteraf een ongelooflijke lafaard voelde: ‘Ik had hem gewoon een dreun moeten verkopen.’ ‘Nee,’ zei ik hem, ‘dat had je niet moeten doen. Je weet nooit of hij je echt had gestoken.’ Ik heb ook wel wat ervaring op dat gebied: ik ben zelf eens overvallen in Liverpool toen ik nog een kleine jongen was. Ik werd omsingeld door vier jongens die mijn horloge wilden. Een vreselijke ervaring. Later dacht ik: ik moet dringend karate leren en een zwarte gordel behalen. En dan zal ik ze eens te grazen nemen!

“Ik hoed me ervoor te beweren dat de wereld nu veel gevaarlijker is. Elke generatie heeft haar eigen risico’s, en als ouder kun je hen alleen maar liefde geven en de mooie dingen van het leven tonen – en ’s avonds voorlezen voor het slapengaan, natuurlijk (glimlacht).”

Als je kinderen tenminste niet liever achter een scherm zitten.

“Daar kun je niet omheen. Zodra kinderen games hebben ontdekt, willen ze alleen nog maar spelen. En ik begrijp dat: als ik vandaag zou opgroeien, zou ik ook een gamer zijn. Het enige wat je als ouder kunt doen, is grenzen vastleggen: ‘Twee uur op zaterdagochtend, dat volstaat.’ Maar ook dat verschilt niet zoveel van vroeger: als ik als kind buiten ging voetballen, moest ik ook thuis zijn voor het donker werd. De wereld is veranderd, maar de uitdagingen voor de ouders blijven dezelfde.”

© The Times



‘Hé, Yopa!’ verschijnt op 11 september bij Rubinstein.