Fietsvergoeding uitgebreid: nog eens 800.000 werknemers hebben er recht op

Met de fiets naar het werk? Als je werkgever een fietsvergoeding aanbiedt, kan je daar nog een aardige cent aan overhouden. Wie bijvoorbeeld dagelijks 10 kilometer heen en terug fietst, kan tot 960 euro op jaarbasis in zijn zak steken – afhankelijk van de voorwaarden in zijn bedrijf.

Zowat 2 miljoen werknemers in de privé hebben nu al recht om in te stappen in zo’n systeem. Die groep wordt nu fors uitgebreid: er komen nog eens 793.000 werknemers bij, zo berekende de christelijke vakbond ACV. Een stijging met bijna 40 procent. De voorwaarde blijft natuurlijk dat ze met de fiets gaan.

Die uitbreiding is een van de uitlopers van het grote sociaal akkoord van begin dit jaar. Daarin riepen vakbonden en werknemers de sectoren op om afspraken te maken over een fietsvergoeding. Twaalf sectoren namen die gelegenheid te baat om er een in te voeren. Elders werd de bestaande vergoeding opgetrokken. Goed nieuws voor nog eens 360.000 werknemers.

De fietsvergoeding zet mensen effectief aan om anders naar het werk te gaan. In bedrijven waar die extra tegemoetkoming niet wordt aangeboden, neemt 7 procent de fiets. Waar het systeem wel bestaat, is dat 12 procent. Het totale aantal mensen dat zijn fietsvergoeding aanvraagt (ambtenaren en privé samen), is de voorbije jaren spectaculair gestegen: van 432.000 in 2016 naar 550.000 vorig jaar, zo bleek uit cijfers van de FOD Financiën.

Robuust vervoermiddel

Vlaanderen omarmt steeds nadrukkelijker de fiets. In 2018 ging 15 procent van de Vlaamse werknemers met de tweewieler naar het werk. Een verdubbeling ten opzichte van vijf jaar daarvoor, zo meldt HR-dienstenbedrijf Acerta.

Maar het succes van de fiets is ruimer dan dat. Mensen zijn het beu om in de file te staan en zien de fiets steeds meer als een waardig alternatief. “Je kent vooraf je reistijd en dat is bij de auto en trein wel anders”, zegt Wies Callens van de Fietsersbond. “Het is op dat vlak een robuust vervoersmiddel.”

De opgang van de elektrische varianten en speedpedelecs, waarmee je tot 45 kilometer per uur kan, heeft de ‘fietsrevolutie’ helemaal doen ontplooien. Langere afstanden worden haalbaar en vooral: je hoeft niet helemaal bezweet toe te komen op het werk. Er rijden intussen al meer dan 24.000 speedpedelecs in België.

Ook wordt de infrastructuur, zeker in Vlaanderen, steeds beter. Kijk naar de aanleg van fietssnelwegen, die grote steden met elkaar verbinden. Toch is er nog werk aan de winkel, vindt de Fietsersbond. Ook de ‘doorsnee fietspaden’ moeten veiliger. “Dat houdt nog steeds mensen tegen om de fiets te nemen.”

De opgang is te merken in alle beroepsgroepen. Van zakenlui tot leerkrachten, van bediende tot arbeider. Iedereen gaat op de fiets. Ook is het een trend die alle generaties overspant. De gemiddelde leeftijd van de fietsers naar het werk ligt op 41 jaar, blijkt uit cijfers van Acerta. Enkel de zestigplussers blijven nog wat achter.

De werkgevers springen mee op de kar. Ze bieden leasefietsen aan, voorzien fietsstallingen en douches op kantoor. “Ze zien ook de baten”, zegt Dirk Wijns van Acerta. “Parkeerplaatsen zijn duur, zeker wanneer het bedrijf in een stad is gevestigd. Bovendien weten ze dat hun werknemers op tijd zullen aankomen.”

Ratjetoe

En toch kennen lang niet alle werkgevers een fietsvergoeding toe. Het kost hen geld en het is een kwestie van vertrouwen. Komen de werknemers effectief met de fiets naar het werk? “We laten het over aan elke sector om te beslissen”, zegt Monica De Jonghe van werkgeversfederatie VBO.

Het gevolg is een ratjetoe van regelingen. In sommige sectoren heb je recht op 24 cent per kilometer, het maximum dat volledig fiscaal aftrekbaar is. Elders is dat slechts 15 of 10 cent, en in een aantal sectoren is er nog altijd geen fietsvergoeding. Ook in overheidsbedrijven zoals de MIVB en de NMBS nog altijd niet, overigens.

“Onbegrijpelijk”, vindt CD&V-Kamerlid Jef Van den Bergh. “Het is hét instrument om meer mensen op de fiets te krijgen.” Hij pleit voor een meer uniforme regeling voor alle sectoren. Vakbond ACV zit op dezelfde lijn, maar pleit ook voor een vergoeding voor wie met de step naar het werk komt of voor wie nog in beroepsopleiding bij de VDAB zit.