Het Hooggerechtshof van het Verenigd Koninkrijk heeft geoordeeld dat de opschorting van het Britse parlement door Boris Johnson onwettig is. Het Britse parlement kan nu zelf beslissen om opnieuw samen te komen.
Het Hooggerechtshof van het Verenigd Koninkrijk heeft dinsdagmiddag geoordeeld dat de opschorting van het Brits parlement door Boris Johnson onwettig is. Sterker nog, het Hof oordeelde dat het Britse parlement met terugwerkende kracht helemaal nooit opgeschort was. Het Britse parlement kan nu zelf oordelen of en wanneer het opnieuw de werkzaamheden hervat. Voorzitter van het Lagerhuis John Bercow heeft aangekondigd dat hij zo snel mogelijk met de partijvoorzitters zal samenzitten.
Boris Johnson kondigde begin september aan dat het Britse parlement voor vijf weken opgeschort zou worden. Naar eigen zeggen had de Britse regering die tijd nodig om een programma uit te werken dat zijn regering de komende jaren wil realiseren. Om de werkzaamheden te onderbreken moest Johnson een advies indienen bij de Queen, die – zoals gebruikelijk – gehoor gaf aan zijn kennisgeving.
De reacties waren niet mals. Volgens heel wat parlementsleden wilde Johnson het parlement doelbewust buitenspel zetten om zijn eigen politieke strategie voor de brexit te kunnen volgen. Meteen gingen enkelen bij verscheidene rechtbanken in beroep tegen het manouevre. Het High Court of England and Wales oordeelde dat het een politieke beslissing was waarover het – omwille van de scheiding der machten – niet kon oordelen. Het Schotse Hof van Beroep was daarentegen een andere mening toegedaan en oordeelde dat Johnson de Britse Queen had misleid.
Daarom kwam de zaak op het bord van het Hooggerechtshof van het Verenigd Koninkrijk. Elf rechters bogen zich afgelopen week over een klacht van Gina Miller die werd gesteund door een zeventigtal parlementsleden. De hoogste rechtbank van het land boog zich over drie substantiële vragen.
- Behoort de opschorting van het Brits parlement tot het politieke of het juridische terrein?
- Indien het een juridische kwestie is, kan het parlement zonder gegronde reden zomaar buitenspel gezet worden?
- Indien niet, stelt het Hooggerechtshof een remedie voor het probleem voor?
Het Hooggerechtshof oordeelde unaniem dat de opschorting van Westminster ook een juridische kwestie is. Dat bracht het Hooggerechtshof bij de tweede kwestie. Is de opschorting in deze context überhaupt (grond)wettelijk? Het Hooggerechtshof vindt van niet. De elf rechters oordeelden dat de uitvoerende macht de parlementaire controle, aansprakelijkheid en wetgevende macht niet zomaar mag opschorten. Daarom kan het Britse parlement nu beslissen hoe en wanneer het opnieuw samenkomt.
Wat betekent dit?
De uitspraak van het Hooggerechtshof is de zoveelste klap voor Brits premier Boris Johnson. Bij verscheidene parlementsleden klinkt de roep om zijn ontslag dinsdagmiddag nog luider dan voordien. Op de partijdagen van de Britse socialisten liep Labourleider Jeremy Corbyn de Britse premier op om zijn premierschap ’te heroverwegen.’ Onder het oog van jubelende toeschouwers benadrukte Corbyn dat Johnson de ‘kortst zittende premier in de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk’ zou worden.
Toch moet Corbyn niet meteen verwachten dat Johnson op zijn eis zal ingaan. Het is niet ondenkbaar dat het Brits parlement na de uitspraak van het Hooggerechtshof een vertrouwensstemming organiseert om Johnson uit het zadel te lichten. Als Johnson die verliest en er binnen de veertien dagen een alternatieve regering wordt gevormd – al dan niet met Corbyn aan het hoofd -, dan zal de regering van nationale eenheid naar alle waarschijnlijkheid verkiezingen uitschrijven. Tenzij Johnson de komende dagen alsnog een akkoord met de Europese Unie uit de brand sleept zal de nieuwe regering ook opnieuw uitstel van de brexitdatum aanvragen.
Dat laatste hoeft Johnson in electoraal opzicht niet noodzakelijk slecht uit te komen. Er wordt verwacht dat de huidige premier tijdens de verkiezingscampagne de andere partijen zal verwijten dat ze de uitslag van het referendum niet respecteren. Met zulke lijn hoopt Johnson in een klap de kritiek van Nigel Farage en zijn Brexit Party te overvleugelen om een meerderheid in het Britse parlement te bemachtigen en opnieuw premier van het Verenigd Koninkrijk te worden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier