Schorsing Brits parlement onwettig verklaard: Johnson dringt opnieuw aan op verkiezingen
Het Britse Hooggerechtshof in Londen heeft de lange schorsing van het parlement onwettig verklaard. De rechters zijn het unaniem eens met de klagers die vinden dat premier Boris Johnson in strijd met de wet handelde toen hij de koningin om een ongebruikelijk lange schorsing van het parlement vroeg. Het parlement komt morgen opnieuw samen. De oppositie eist Johnsons ontslag. Johnson zelf herhaalt zijn vraag voor nieuwe verkiezingen.
“Het meest evidente om te doen is het organiseren van verkiezingen. Jeremy Corbyn (de socialistische oppositieleider, nvdr) spreekt te pas en te onpas, hij zou verkiezingen moeten vragen”, zo verklaarde Johnson aan journalisten na een onderhoud met zakenlui in New York. Hij weigerde in te gaan op de vraag of hij ontslag zou nemen, zoals Corbyn eerder had gevraagd.
Johnson besloot om de werkzaamheden van het parlement op te schorten tot 14 oktober, maar het Hooggerechtshof floot hem vanochtend terug. Volgens het Hof beschikte de regering niet over een gefundeerde rechtvaardiging om de parlementaire controle zo lang uit te schakelen in de aanloop naar het Britse vertrek uit de Europese Unie op 31 oktober. Het advies van premier Johnson aan koningin Elizabeth II om het parlement te verdagen was “onwettig, ongeldig en heeft geen effect”, zo las voorzitter Lady Hale het verdict van het Hooggerechtshof voor.
Ze voegde toe dat de elf rechters van de hoogste rechtbank van het Verenigd Koninkrijk een unaniem besluit hadden genomen. “Dit was geen normale verdaging. Het verhinderde het parlement om zijn normale rol uit te voeren”.
Johnson had eerder deze maand de werkzaamheden van het Britse parlement voor vijf weken opgeschort tot 14 oktober, wanneer koningin Elizabeth de beleidsverklaring van zijn nieuwe regering zal voorlezen tijdens de zogenaamde Queen’s Speech. Het is niet ongewoon dat de werkzaamheden van het parlement om die reden worden opgeschort, maar de duur en timing deden tegenstanders concluderen dat de premier in werkelijkheid het parlement monddood wou maken in de aanloop naar de brexit van 31 oktober.
Volgens Lady Hale was “het effect” van het manoeuvre van Johnson “op de fundamenten van onze democratie extreem”.
Vervroegde verkiezingen?
Johnson had eerder deze maand, net voor de verdaging van het parlement, al eens om vervroegde verkiezingen op 15 oktober gevraagd. De oppositie weigerde daarop in te gaan omdat ze eerst en vooral wil vermijden dat het VK op 31 oktober zonder echtscheidingsakkoord uit de EU valt. De conservatieve premier heeft in het parlement geen meerderheid meer.
Ook nu achten waarnemers het onwaarschijnlijk dat de oppositie op dit moment vervroegde verkiezingen zal steunen. Dan zou het parlement immers ontbonden worden en dat zou de wet in gevaar brengen die Johnson dwingt om uitstel van de brexit te vragen indien hij op de Europese top van 17 en 18 oktober geen akkoord over de boedelscheiding kan sluiten met de EU.
Bercow: ‘Onverwijld bijeenkomen’
Het parlement komt morgen opnieuw samen, zo heeft parlementsvoorzitter John Bercow meegedeeld na overleg met de fractieleiders. “Als belichaming van onze parlementaire democratie moet het House of Commons onverwijld opnieuw bijeenkomen”, zei Bercow.
‘Johnson moet ontslag nemen’
Onmiddellijk na het verdict eisten oppositiepartijen het ontslag van Johnson. “Hij moet zijn positie in vraag stellen”, zo reageerde partijleider Jeremy Corbyn van Labour vanop het partijcongres in Brighton. De conservatief moet volgens hem “de kortst dienende premier ooit” worden.
Het verdict van het Hooggerechtshof toont aan dat Johnson het parlement heeft geminacht en dat hij zijn macht als premier heeft misbruikt, zo voert de leiders van de socialistische partij aan. Ook het Schotse SNP eist dat Johnson vertrekt. “Hij moet ontslag nemen”, tweette parlementslid Joanna Cherry.
Ook het Schotse SNP en het Welshe Plaid Cymru eisen dat Johnson de eer aan zichzelf houdt.
Johnson vecht door
Vanuit New York, staand voor een gebouw dat als bijnaam ‘een trap naar nergens’ heeft, liet Johnson weten het oneens te zijn met de rechters, maar dat hij hun oordeel zal respecteren. Van aftreden is wat hem betreft geen sprake en hij maakte geen aanstalten om terug te gaan vliegen naar Londen. Later vandaag houdt hij een toespraak voor de algemene vergadering van de Verenigde Naties.
De premier leek meer op een campagnevoerder dan een premier met zijn stelling dat tegenstanders van brexit er alles aan doen om hem tegen te werken. Nog steeds zegt hij er zeker van te zijn dat de Britten de EU voor 31 oktober zullen verlaten. Voor Johnson is de situatie heel precair. Hij heeft al zes nederlagen geleden in het Lagerhuis en er is geen vooruitgang te bekennen aan het brexit-front.
Het arrest wordt gezien als een triomf voor de Britse democratie. De beslissing kan verstrekkende gevolgen hebben omdat de hoogste rechters nu de politieke arena hebben betreden.