"Pano" onderzoekt: hoe omgaan met recreatief druggebruik?
Illegale drugs zijn wettelijk verboden en kunnen levensgevaarlijk zijn, maar toch vinden ze hun weg naar gebruikers. Dat stelt het reportagemagazine "Pano" voor de camera vast op festivals, in parken, op café, op het voetbal en rond scholen. Het is duidelijk dat mensen af en toe wel eens een joint roken of een lijn coke snuiven. Erover praten ligt heel wat gevoeliger, want het taboe blijft groot. "Pano" onderzoekt hoe we hier als maatschappij mee moeten omgaan.
Na lang zoeken, vond "Pano" drie mensen bereid om te praten over hun druggebruik. Robbe is 24 jaar en student game-ontwikkeling. Hij neemt ongeveer één keer per maand een xtc-pil als hij uitgaat. “Ik vind het gewoon leuk, de muziek voelt dan intenser en het dansen doet meer deugd,” zegt hij. Eline is 35 jaar en coacht dj’s en producers. Zij snuift af en toe wel eens een lijn cocaïne. Ze heeft het gevoel dat ze zo meer tijd heeft om diepere gesprekken te voeren. Jasmine heeft al met verschillende drugs geëxperimenteerd, maar haar voorkeur gaat uit naar psychedelische drugs, zoals paddenstoelen of truffels. Het helpt haar nieuwe inzichten te krijgen en creatiever te werken.
Als je recreatief drugs gebruikt, ben je meteen een junkie voor velen
Alle drie gebruiken ze, naar eigen zeggen, om positieve redenen. Toch linken veel mensen druggebruik aan verslaving. Dat gevoel heeft Robbe ook: “Als je recreatief drugs gebruikt, ben je meteen een junkie voor velen.” Het stigma dat op druggebruik rust blijft groot. Dat merkt "Pano"-reporter Laura ook als ze naar 30 middelbare scholen belt. Omdat jongeren rond 15 jaar voor het eerst in contact komen met drugs (volgens verschillende studies) , vinden we het relevant om te horen wat de jongeren daar zelf over te zeggen hebben. Maar veel directeurs willen liever niet dat hun school geassocieerd wordt met druggebruik. Uiteindelijk zijn we welkom met camera in het Koninklijk Lyceum van Antwerpen. Onze reporter legt de leerlingen van het 5e middelbaar enkele stellingen over drugs voor.
Lees verder onder het videofragment.
De leerlingen van deze klas denken niet dat druggebruik altijd tot problemen leidt. Dat klopt, maar de lijn is erg dun. Ben je extra gevoelig voor verslaving of neem je drugs om je problemen te verdringen dan kan het wel grondig mislopen, aldus Van Havere.
Dat bewijst het verhaal van Jakob Perceval. Hij start met het roken van joints op de middelbare school. Hij was toen 14 jaar. “In begin was het leuk, maar het is heel snel een obsessie geworden”, vertelt Jakob, die blijkbaar erg gevoelig reageert op cannabis. Hij rookte om erbij te horen, dat mondde uit in verslaving. Jakob raakt ’s ochtend niet uit zijn bed. Hij wordt psychotisch en komt verschillende keren in aanraking met de politie want hij pleegt criminele feiten om zijn gebruik in stand te kunnen houden.
Drugs zijn snel een obsessie geworden
Zijn ouders straffen Jakob. Ze leggen huisarrest op en dreigen met drugstesten. Net zoals zijn school ook doet. Beiden zetten in op een repressief beleid. Achteraf gezien misschien niet de beste aanpak, want zijn verslaving duurde maar liefst 7 jaar. Zowel Jakob als zijn ouders pleiten voor meer openheid en meer informatie rond drugs. Een repressief beleid alleen werkt niet.
Repressie is nodig maar preventie is even belangrijk
"Pano" ging deze zomer ook filmen op het dancefestival Tomorrowland. Uit verschillende cijfers (VAD, ALAMA-nightlife en Safe ’n Sound) blijkt namelijk dat druggebruik hoger ligt in het uitgaansleven. Drugs zijn wettelijk verboden en dus ook op Tomorrowland. Aan de ingang doen ze er alles aan om drugs buiten het festival te houden. Ze doen dit door security aan de ingang te zetten en te controleren met drugshonden. Maar we stellen vast dat het systeem verre van waterdicht is. Er stierf deze zomer nog een festivalganger door drugs. Van Havere en ook andere experten stellen zich vragen bij een streng repressief beleid, zeker op festivals. Het zou maar voor een kleine daling van gebruik en bezit van drugs zorgen. Daarnaast zou het ook negatieve effecten met zich kunnen meebrengen.
Lees verder onder het videofragment.
Van Havere pleit voor een en-en-verhaal. “Repressie is nodig, om dealers te pakken, maar preventie is minstens even belangrijk,” zegt ze. De middelen die de overheid investeert in het bestrijden van drugs zijn ongelijk verdeeld. Maar liefst 39% gaat naar repressie. Slechts 1 % gaat naar preventie. Nog minder middelen gaan naar schadebeperking. Ook Robbe, Eline en Jasmine willen meer preventie en openheid. Zij kiezen ervoor om drugs te nemen, maar willen het dan wel zo veilig mogelijk doen. Robbe zoekt zijn informatie vooral online. Jasmine in Nederland. Daar zijn smartshops waar ze psychedelische drugs verkopen. Als je iets koopt, krijg je meteen alle informatie mee over hoe je het moet nemen, maar ook wat de gevaren zijn
Zero harm = iedereen veilig thuis
In ons land is die informatie moeilijker terug te vinden. Er zijn wel enkele kleinere organisaties die al extra informatie geven op festivals en in het uitgaansleven, maar ze willen dat liever niet op televisie laten zien. Want het blijft toch wat controversieel. Drugs zijn verboden, maar toch geef je informatie over hoe je ze zo veilig mogelijk kan nemen. Daarom ook trekt "Pano" naar het Verenigd Koninkrijk. Daar is er al jaren meer openheid over drugs. Op het Boomtown festival bijvoorbeeld pasten ze hun beleid aan na de dood van enkele festivalgangers. Streng aan de ingang, maar eens op het terrein staat de gezondheid van de festivalgangers centraal. The Loop, een organisatie die informatie geeft over drugs, heeft een vaste plek op het terrein. De organisatie wil vooral werken rond schadebeperking én preventie.
