Drie vakbonden roepen op: "Stop met gaten te slaan in de financiering van de sociale zekerheid"

Met de vorming van een Vlaamse regering in het verschiet, zouden stilaan ook de federale onderhandelingen in een stroomversnelling moeten komen. Maar de drie grote vakbonden - de christelijke ACV, de socialistische ABVV en de liberale ACLVB - zien de bui al hangen, zeker nu het tekort in de sociale zekerheid, dat begroot was op 1,4 miljard euro, nu al 3,1 miljard euro blijkt te bedragen.

Volgens de bonden staan nieuwe zware besparingen in de sociale uitkeringen, de pensioenen en de gezondheidszorg in de sterren geschreven. Maar dat zou een verkeerde aanpak zijn, zo schrijven ze in een opiniestuk in De Standaard (link achter betaalmuur, red.). 

"Aan de uitgavenzijde zijn de mogelijkheden uitgeput", bevestigt Raf De Weerdt van het ABVV in "De ochtend" op Radio 1. "85 procent van de uitgaven situeert zich bij de pensioenen en de gezondheidszorg. Iedere weldenkende burger stelt vast dat de uitgaven voor pensioenen echt niet te hoog liggen. De werknemerspensioenen liggen zelfs te laag. En in de gezondheidszorg neemt de persoonlijke bijdrage steeds toe. Er is geen marge om te besparen."

Het is daarom tijd om na te denken over de inkomsten, in plaats van weer te snoeien, klinkt het. "Want de mensen mogen de rekening niet gepresenteerd krijgen."

(Lees verder onder de foto)

De drie vakbonden doen verschillende suggesties. Zo moeten er meer jobs bijkomen, net zoals de regering ook wil, maar dan wel volwaardige jobs, in de plaats van "bij-jobs" voor wie al werkt. Dat vormt een probleem voor de sociale zekerheid: "Wat met de opbouw van socialezekerheidsrechten, de toepassing van minimumlonen en beschermingen in het arbeidsrecht? Die mensen blijven in de kou staan."

Er zijn ook te veel statuten die aan de gewone sociale bijdragen van werkgevers ontsnappen, schrijven de bonden: studentenjobs, de mogelijkheid om bij te klussen, gunstregimes voor sportlui, ... En er zijn te veel systemen om loonvoordelen te geven, zonder dat daar sociale bijdragen aan vasthangen. "Een 'win' voor de werkgever, maar vaak op lange termijn een 'loss' voor de werknemer, die minder ­socialezekerheidsrechten opbouwt."

De vakbonden vinden: als een regering putten graaft in de sociale zekerheid door te goochelen met sociale bijdragen, dat er dan ook maar een compensatie moet komen vanuit andere middelen. 

(Lees verder onder de foto)

Ook moet de dotatie aan de sociale zekerheid de vergrijzing volgen. "Het is toch normaal om ook in een vergrijzende samenleving solidariteit te organiseren?" Bovendien moet de overheid garanderen dat het verschil tussen inkomsten en uitgaven structureel wordt bijgepast.

Extra inkomsten zijn ook nog bij een specifieke groep burgers te halen, opperen de bonden nog: de vermogenden. Volgens hen kan er een nieuw soort sociale bijdrage komen, die ook de kapitaalinkomens aanspreekt. Dan hangt de financiering tenminste niet alleen af van inkomens uit arbeid.

"Onze sociale zekerheid is zeer universeel", zegt De Weerdt. "Iedereen maakt daar gebruik van, maar niet alle inkomens dragen op een gelijke manier bij. Wij zijn ervan overtuigd dat daar de zaken meer in balans moeten komen."

"De voorbije jaren werden keer op keer gaten geslagen in de financiering, ten koste van de sociale bescherming die ons allen zo dierbaar is", besluit het gezamenlijke opiniestuk van de vakbonden. "Daar moet een einde aan komen."

Minister van Sociale Zaken Maggie De Block zegt vooral de kosten van de pensioenen belangrijk zijn. "We hebben meer inkomsten nodig en dat zal enkel lukken als de werkzaamheidsgraad wordt vergroot", zegt ze aan "Terzake". "De berekeningen die ooit zijn gebeurd, zijn voorbijgestreefd."