Verhofstadt: "Italiaanse referendum ging absoluut niet over Europa"

"Men interpreteert nu de uitslag alsof het over Europa ging, maar het ging absoluut niet over Europa", dat zei oud-premier Guy Verhofstadt in "De ochtend" op Radio 1. Als voorzitter van de liberale fractie in het Europees Parlement vindt Verhofstadt dat die interpretaties dus helemaal verkeerd zijn. "Het ging over de vraag of de Italianen ermee akkoord gingen dat het ganse politieke systeem in de handen zou komen van het Forza Italia van Silvio Berlusconi en de Partito Democratico van Renzi. (...) In de Italiaanse samenleving is al twee jaar een discussie bezig over die grondwetsherzieningen."

In het referendum werd de bevolking gevraagd of ze al dan niet instemden met grote hervormingen, waardoor de inspraak van de regionale politiek zou worden ingeperkt. Verhofstadt vindt dat het voorstel kleinere partijen "compleet monddood" zou maken en partijen die een coalitie aangaan met één van de twee grote partijen zou bevoordelen. "Ik beschouw de afstraffing in Italië als een neen van de Italianen tegen de klassieke opdeling tussen de conservatieven van Berlusconi en de progressieven van Renzi. Mensen willen dit niet meer", aldus Verhofstadt.

Dat mensen geen Europa meer willen, klopt volgens Verhofstadt dus niet. Uit peilingen blijkt nochtans dat de Vijfsterrenbeweging, die Italië uit Europa wil, sterk staat in Italië. Maar Verhofstadt meent een kentering op te merken. "Na de brexit zien we dat partijen en groepen die hun land uit de Europese Unie willen halen het niet goed doen." Verhofstadt trekt zich hierbij op aan de verkiezingsuitslag van Oostenrijk gisteren. De FPÖ, die campagne voerde tegen de EU, moest daarbij de duimen leggen. "Het heeft hen zuur opgebroken. Ik geloof niet in zo’n scenario. Sinds de brexit heb ik eerder de indruk dat de publieke opinies vinden dat er diepgaande hervormingen moeten gebeuren, maar de steun voor een exit van lidstaten zie ik afnemen."

Europees commissaris Pierre Moscovici is precies dezelfde mening toegedaan als Verhofstadt. Volgens de Franse socialist die binnen de commissie verantwoordelijk is voor Economische Zaken en Financiën, had het referendum "niets te maken" met een stem tegen de Europese Unie. Voor de bijeenkomst van de ministers van Financiën van de eurozone wilde de Fransman de vanochtend gemoederen ook wat bedaren door te zeggen dat hij er vertrouwen in had dat Italië de situatie wel de baas kon. "Er is wat politieke instabiliteit, maar het land is extreem stabiel en het is ook een grote economie."

Op dat vlak verschilt hij wel van mening met Verhofstadt. "Het politieke systeem van Italië staat al decennia niet sterk", betoogde hij vanochtend op de radio. "Het grootste gevaar van die instabiliteit is er voor de banken. Daar hebben we zelf ook boter op het hoofd", gaf Verhofstadt toe, "want we hadden die al lang moeten opkuisen door in Europa een echte bankenunie te maken, met een fonds zoals de Amerikanen dat hebben gedaan."

Verhofstadt herinnert er ook fijntjes aan dat in een sterk land als Duitsland ook Deutsche Bank in slechte papieren zit. De oud-premier pleit er daarom voor om de grove borstel boven te halen en "acht jaar na de financiële crisis eindelijk versneld werk te maken van de Europese bankenunie".

Jeroen Dijsselbloem, de voorzitter van de Eurogroep, zei vanochtend voor de bijeenkomst van de ministers van Financiën precies hetzelfde als Verhofstadt en Moscovici.

"Het referendum ging over Italië, de uitkomst is niet een anti-Europese stem. De markten hebben kalm gereageerd", stelde de Nederlander. "Dit is niet het begin van een nieuwe crisis", sprak hij sussend.  "Het is een sterk land en ik heb er alle vertrouwen in", besloot hij.