LIVE Vlaams regeerakkoord. “De lat moet omhoog voor iedereen, heel de samenleving moet mee naar boven”

De nieuwe Vlaamse regering heeft wel degelijk de ambitie om de armoede terug te dringen. Dat zei toekomstig minister-president Jan Jambon deze avond in 'Terzake' op Canvas, als reactie op de kritiek dat er in het regeerakkoord nergens sprake is van armoede. Het armoedebeleid maakt volgens Jambon deel uit van het luik welzijn.

Een ander punt uit het regeerakkoord dat heel wat reacties uitlokte, is het afschaffen van de opkomstplicht bij de gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen. "In plaats van tegen mensen te zeggen dat ze moeten gaan stemmen, is het beter dat je die mensen uitnodigt om deel te nemen aan het politieke spel", zei Jambon daarover in 'Terzake'. Volgens Jambon zal de afschaffing meer gemotiveerde kiezers opleveren.

Het Brussels gewest blijft voluit achter de samenwerking met Unia staan. Zo heeft staatssecretaris voor Gelijke Kansen en Sociale Cohesie Nawal Ben Hamou (PS) gereageerd op de beslissing van de nieuwe Vlaamse regering om niet meer samen te werken met het gelijkekansencentrum.

"Het werk van Unia is onontbeerlijk op een moment dat almaar vrijer uiting wordt gegeven aan racisme, homofobie, discriminatie en de verwerping van het andere in het algemeen. Zowel op vlak van gelijke kansen als sociale cohesie heb ik de intentie om deze legislatuur nauw samen te werken met Unia", zo zegt Ben Hamou.

Volgens CD&V-onderhandelaar en afscheidnemend minister van Onderwijs Hilde Crevits is het politiek bestuur van haar partij tevreden met het Vlaams regeerakkoord. Dat zei ze in 'Het Journaal' op één. Zelf is "ontzettend blij" met het regeerakkoord "omdat wie het moeilijk heeft, wordt geholpen".

Dat het M-decreet afgeschaft wordt en verandert in een begeleidingsdecreet, vindt ze ook goed nieuws. De omvorming van dat decreet stond in het CD&V-verkiezingsprogramma, aldus Crevits. Ze was als minister wel zelf verantwoordelijk voor het uitrollen van het M-decreet. "Maar het leidde tot veel ongelukkige ouders."

Crevits verdedigde ook de afschaffing van de opkomstplicht bij de gemeente- en provincieraadsverkiezingen. "Die plicht werd nooit gesanctioneerd. In zo'n situatie ben je beter eerlijk en schaf je die plicht af. Het is aan ons, politici, om mensen te overtuigen om hun stem uit te brengen", aldus Crevits nog.

In een interview met Radio 1 vroeg N-VA-voorzitter Bart De Wever duidelijkheid van de de PS en waarschuwde hij de Franstalige socialisten ook "dat ze er niet van moeten dromen dat ik geen communautaire eisen heb" 

"Of hebben ze paars-groen in hun gedachten?", zei hij ook nog. De Wever vreest dat de PS enkel pro forma met de N-VA wil praten terwijl ze tegelijkertijd aanstuurt op een paars-groene regering. 

"In mijn ogen is confederalisme nog steeds nodig om dit land bestuurbaar te houden.' Maar dat dit nu nog niet kan worden verwezenlijkt", zei De Wever ook. Maar dat is voor De Wever dus geen reden om het communautaire in de koelkast te steken.

CIB Vlaanderen, de grootste beroepsvereniging van vastgoedmakelaars, roept N-VA, CD&V en Open Vld op om snel duidelijkheid te verschaffen voor de vastgoedsector. De drie partijen willen de woonbonus uitdoven en ter compensatie de registratierechten van 7 naar 6 procent brengen. Maar die compensatie zal niet volstaan, luidt het.

"CIB Vlaanderen dringt erop aan dat de discrepantie tussen het fiscaal voordeel van de woonbonus en de extra korting in de registratierechten klein wordt gehouden, maar daarvoor zijn dus de details belangrijk. Gaat de verlaging van de registratierechten over de enige gezinswoning of trekt men de lijn verder naar alle niet-enige gezinswoningen? Wat gebeurt er met de vaste grens van 200.000 of 220.000 euro voor de rechtenvermindering?".

De sectorvereniging vraagt daarom snel duidelijkheid, "zodat vastgoedkantoren kandidaat-kopers accuraat kunnen informeren. Die zullen hun beslissing immers baseren op wat het toekomstige fiscale stelsel zal zijn."

Er bestaat onzekerheid over het voortbestaan van het Minderhedenforum. De samenwerkingsovereenkomst tussen het Minderhedenforum, dat de etnisch culturele verenigingen in Vlaanderen en Brussel vertegenwoordigt, loopt eind 2020 af. In het nieuwe Vlaamse regeerakkoord is nog wel sprake van een samenwerkingsovereenkomst met een participatie-orgaan, maar dat hoeft dus niet het Minderhedenforum in zijn huidige vorm te zijn. Het nieuwe orgaan moet een soort expertisecentrum worden rond mensen met een buitenlandse herkomst. Het orgaan moet bedrijven, overheid en middenveld adviseren.

Bij het Minderhedenforum reageren ze voorlopig niet op de berichten. "Wij hebben de teksten nog niet gezien en zijn nog niet op de hoogte gesteld. We gaan wachten om te reageren tot we meer weten", klinkt het. 

Wij zetten de opvallendste bonussen en besparingen op een rijtje. Jonge Vlaamse gezinnen die van een huis dromen zullen vloeken, maar voor lage inkomens en bejaarden met een klein pensioen zijn er opstekers. 

Het Vlaamse gemeenschapsonderwijs (GO!) is positief dat er in het Vlaamse regeerakkoord aandacht is voor de problematiek rond het lerarentekort, door het beroep van leerkracht aantrekkelijker te maken. "Want de kwaliteit van ons onderwijs is onlosmakelijk verbonden met de kwaliteit van onze professionals", zegt Raymonda Verdyck, afgevaardigd bestuurder van GO!, in een eerste reactie. Het gemeenschapsonderwijs vroeg de voorbije maanden meermaals aandacht voor dit thema.

"Verder zien we een sterke inzet op onderwijskwaliteit, leerwinst voor alle talenten en de totale ontwikkeling van onze leerlingen. Dat zijn voor het GO! eveneens belangrijke speerpunten waar we ons als partner voor de Vlaamse overheid ten volle mee voor inzetten", voegt Verdyck toe.

Voor een verdere inhoudelijke reactie wacht het GO! de publicatie van de volledige tekst van het regeerakkoord af.

Het Vlaams regeerakkoord schiet volgens het ABVV tekort. Het vertoont "blinde vlekken" en "laat te veel mensen links liggen", zegt de socialistische vakbond. "Na 147 dagen zoeken, lijkt het erop dat er te weinig oplossingen werden gevonden om het leven van burgers, werknemers en werklozen in Vlaanderen echt te verbeteren."

Volgens het ABVV wordt er "weinig tot niets" gezegd "over armoede, het bestrijden van discriminatie, de verdeling van de lasten over sterke en zwakke schouders, een eerlijke verdeling van de klimaatfactuur en de verantwoordelijkheid van bedrijven en aandeelhouders". "De antwoorden die er wel zijn, lijken vaak onvolledig of eerder ideologisch gekleurd, soms zelfs in weerwil van wat wetenschappelijk onderzoek zegt."

Voorts merkt het ABVV onder meer nog op dat "de verantwoordelijkheid van het individu de hoofdtoon voert". Daarbij moet "het ene individu bovendien meer bewijzen dan het andere". "Of het nu over wonen, werken of leven gaat, het lijkt er sterk op dat men het eerste- en tweederangsburgerschap nu heel concreet wil gaan invullen. Met als kers op de taart het vertrek van Vlaanderen uit Unia (het Interfederaal Gelijkekansencentrum, red.)."

De christelijke en liberale vakbonden ACV en ACLVB reageren vandaag inhoudelijk nog niet op het regeerakkoord. Ze wachten de volledige tekst af, die dinsdag pas wordt vrijgegeven.

De Boerenbond ziet in de eerste berichten over het nieuwe Vlaamse regeerakkoord een aantal positieve punten, zoals het voornemen om de open ruimte beter te beschermen, maar is tegelijk verontrust door het voornemen om binnen die open ruimte 20.000 ha natuur extra onder effectief natuurbeheer te brengen en bijkomend 10.000 ha bos te creëren.

Ook verontrustend vindt de landbouworganisatie "het voornemen om bovenop de Europese natuurdoelen - die al ambitieus zijn - extra zogenaamde Vlaamse natuur te scheppen, in de vorm bijvoorbeeld van nationale parken". "Waar in Vlaanderen dit overal moet gebeuren is niet duidelijk. We hopen dan ook dat uit de meer gedetailleerde teksten zal blijven dat de nieuwe Vlaamse regering de ruimtebalans, waarin ook de oppervlakte bestemd voor landbouw verankerd is, niet loslaat."

Dat de nieuwe Vlaamse regering de woonbonus wil uitdoven en ter compensatie de registratierechten van 7 naar 6 procent wil brengen, komt neer op een besparingsoperatie. Dat zegt professor fiscaal recht Michel Maus (VUB). "Eerst moet je zware registratierechten betalen, en nadien krijg je gedurende de volgende jaren een fiscaal cadeautje terug in de vorm van een woonbonus. Ik denk dat de mensen die een woning kopen, hun geld beter kunnen gebruiken op het moment dat de woning wordt aangekocht."

"Het is jammer, want het komt eigenlijk neer op een besparingsoperatie op langere termijn", zegt de professor. "Het financieel voordeel van de woonbonus hangt af van de situatie, maar kan over het ganse traject toch al snel oplopen tot 28.000 tot 30.000 euro. Met een verlaging van 1 procent van de registratierechten is dat nooit hetzelfde financiële voordeel als de woonbonus."

Maus pleit voor een basisvrijstelling. Concreet zou de professor in Vlaanderen graag een vrijgesteld bedrag zien dat gelijk is aan de mediaan van de woningprijzen, zowat 250.000 euro. "Daardoor kan een groot stuk van de bevolking eigenlijk belastingvrij een woning aankopen", zegt hij.

LEES OOK. Huis kopen doe je best nog dit jaar

"De zorg voor mensen in armoede is blijkbaar weinig belangrijk" voor de nieuwe Vlaamse regering. Zo reageert Decenniumdoelen - een samenwerking van dertien organisaties tegen armoede - op de bekendmaking van de plannen van de regering-Jambon. "De nieuwe Vlaamse regering geeft weinig hoop aan mensen in armoede, maar wel veel lasten. Ze laat de vele zwakkeren in de samenleving in de steek."

"Zijn de coalitiepartners dan tijdens de vele onderhandelingsweken vergeten dat al de armoedecijfers in het rood staan? De kinderarmoede steeg tot 15 procent, het aantal leefloners blijft stijgen, de wachtlijsten voor sociale woningen blijft aangroeien en de voedselbanken breken alle records."

De maatregelen en ambities die worden voorgesteld zijn nog weinig concreet, maar het is positief dat de nieuwe Vlaamse regering klemtonen legt op excellent onderwijs voor elke leerling. Dat is de eerste, voorlopige reactie van Katholiek Onderwijs Vlaanderen.

Volgens Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, vallen enkele voorstellen nu al op. "Eveneens is de klemtoon op de vrijheid van onderwijs, die schoolbesturen de ruimte geeft om samen met directeurs en leraren onderwijs te organiseren, belangrijk", legt Boeve uit.

Katholiek Onderwijs Vlaanderen gaat ervan uit dat het opstellen van gestandaardiseerde toetsen in samenwerking met alle onderwijspartners gebeurt. "Zo kunnen scholen ze als volwaardig instrument gebruiken om aan hun kwaliteitsbeleid te werken. Daarom is het goed dat er niet langer sprake is van centrale examens. Onze scholen vragen al lang om het lerarentekort aan te pakken door de job aantrekkelijker te maken en de drempel voor zij-instromers te verlagen", aldus de directeur-generaal.

"Investeringen in capaciteit zijn broodnodig", benadrukt Boeve nog. "We kijken ook uit naar meer middelen om verouderde scholen te vernieuwen. Het is positief dat al onze kinderen met onderwijs- of zorgnoden de juiste begeleiding krijgen. De volgende Vlaamse regering zal hiervoor voldoende middelen moeten voorzien ter ondersteuning van scholen en leraren."

"Vlaanderen staat vandaag voor grote uitdagingen zoals de zorgcrisis, lange files, facturen die stijgen. Dan zijn symbolen als sjerpen en een Vlaamse canon geen oplossing", dat zei sp.a-fractieleider Conner Rousseau vandaag op Radio 1.

"Het uitdoven van de woonbonus wordt nauwelijks gecompenseerd door lagere registratierechten", aldus Rousseau die het regeerakkoord "vaag" en "niet ambitieus genoeg" noemt. "We wisten dat we een rechtse regering zouden krijgen, maar we hebben nu een averechtse. In het akkoord staan zaken die contraproductief werken, zoals de gemeenschapsdienst."

In het Vlaams regeerakkoord zitten een aantal "positieve elementen", zegt Unizo-topman Danny Van Assche. "Al zullen de finale teksten uiteraard nog heel wat vragen moeten beantwoorden". "Het uitgesproken engagement om ruim aandacht te schenken aan ondernemerschap, waarbij wie initiatief neemt wordt ondersteund en waarbij drempels voor kmo's worden weggenomen, nodigt uit tot constructief samenwerken", zegt de topman van Unizo, de vereniging van ondernemers, kmo's en vrije beroepen.

 Voor Unizo is ook het wegwerken van de files belangrijk. Daarom is de organisatie onder meer tevreden met de aangekondigde extra investeringen in fietspaden en infrastructuurwerken. Jammer is wel dat er geen doorbraak is wat de kilometerheffing voor personenwagens betreft, luidt het.

Het belangrijkste doel om binnen vijf jaar 120.00 extra jobs te creëren en de werkgelegenheidsgraad op te krikken, is ambitieus maar ook noodzakelijk willen we de talrijke bedrijven in Vlaanderen verder laten groeien. Zo reageert het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ) op het Vlaams regeerakkoord. "Wie wil werken, moet niet alleen financieel aangemoedigd worden, maar ook het niet-werken moet ontmoedigd worden."