Von der Leyen bezweert haar eerste crisis in Brussel
Toekomstig voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen heeft haar eerste crisis in Brussel snel bezworen. Enkele uren nadat het Europees Parlement maandagochtend de Roemeense en Hongaarse kandidaat voor haar team hadden afgewezen, kwamen Boedapest en Boekarest met nieuwe namen. Von der Leyen had de twee regeringen al eind vorige week gemaand over andere gegadigden na te denken.
Met deze actie voorkwam Von der Leyen het verder uiteenrafelen van haar nieuwe Commissie bij de start van de hoorzittingen – een drie uur durende ondervraging – van de beoogde commissarissen in het parlement. Niet eerder verloor een Commissievoorzitter nog voor het aantreden van zijn team twee beoogde leden. Zonder parlementaire instemming kan de nieuwe Commissie volgende maand niet aan de slag.
Maandagochtend hield de juridische commissie van het parlement voet bij stuk in haar afwijzing van zowel de Hongaarse als de Roemeense kandidaat. Vorige week had ze al geconcludeerd dat financiële belangen van beide kandidaten – de Roemeens Rovana Plumb en de Hongaar László Trócsányi – onverenigbaar waren met hun nieuwe Europese topbaan. Trócsányi betitelde het oordeel maandagmiddag als een ‘flagrante onrechtvaardigheid’ en sprak over een ‘verzameling leugens’. Hij zei naar het Europees Hof van Justitie te stappen. Plumb wil eerst opheldering van het parlement.
‘Politieke campagne uit Brussel’
Volgens betrokkenen had Von der Leyen de Hongaarse premier Orbán en de Roemeense premier Dancila al enkele dagen geleden gebeld met het verzoek serieus na te denken over alternatieve kandidaten. Afgelopen weekend verdedigde Orbán nog voluit Trócsányi. Die zou het slachtoffer zijn van een politieke campagne uit Brussel waar Orbán ervan wordt beschuldigd de rechtsstaat te ondermijnen. Maandag kwam hij echter snel met een nieuwe naam: de Hongaarse EU-ambassadeur Olivér Várhelyi. Commissieambtenaren beoordelen hem als een gedegen en voor Brussel acceptabele kandidaat-commissaris.
De Roemeense premier kondigde maandagavond aan ‘spoedig’ met een Roemeense gegadigde te komen. Veel tijd heeft Boekarest niet. De nieuwe Commissie moet op 1 november van start gaan. Voor die tijd dienen alle toekomstige commissarissen ondervraagd en goedgekeurd te zijn door het parlement.
‘Bloedbad voltrokken’
Steen des aanstoots bij de Roemeense Plumb was een lening van bijna 200.000 euro, die zou zijn doorgegeven aan haar sociaaldemocratische partij als een donatie. De afbetaling ervan – de lening is verstrekt door iemand uit de toeristische sector in haar land – is onduidelijk en zou Plumb als commissaris voor Transport kwetsbaar maken. Bij de Hongaar Trócsányi ging het om zijn banden met een door hem opgericht advocatenkantoor in Hongarije en de uitzetting door hem als voormalig justitieminister van Russische gevangen (die bij thuiskomst onmiddellijk op vrije voeten kwamen). Volgens het parlement is dat niet verenigbaar met de hem toebedachte portefeuille Uitbreiding.
Niet eerder sneuvelden beoogde Commissarissen voor aanvang van de hoorzittingen in het parlement. Het is wel ‘traditie’ dat tijdens die parlementaire ondervragingen een kandidaat te licht wordt bevonden en naar huis wordt gestuurd. Of er deze week nog meer kandidaten zullen sneuvelen, is onduidelijk. Sommige parlementariërs menen dat het bloedbad hiermee is voltrokken, anderen voorzien dat na een sociaaldemocraat (Plumb) en een christendemocraat (Trócsányi) er ook een liberaal hoofd moet rollen.