Volgens De Standaard maakt de nieuwe Vlaamse regering een ‘sociale ruk naar rechts’. ‘Er is de regering-Jambon veel aan gelegen om de onvrede bij de Vlaamse kiezer weg te nemen. Ook al zijn vele van de maatregelen weinig meer dan symboliek’, luidt het. Aangescherpte ambities die voortborduren op het beleid van de regering-Bourgeois ‘moeten Vlaanderen op hetzelfde niveau brengen als de welvaartsstaten in Scandinavië en Nederland’. Al is het volgens het hoofdredactioneel commentaar ook duidelijk dat ‘in gedachten een vierde partij mee in de onderhandelingskamer zat’. ‘De strategie van Bart De Wever om een zomer lang met Vlaams Belang te praten, heeft alvast ­opgeleverd dat de geest van Theo Francken door Jambon I waart. En dat CD&V dat slikt.’

Het Nieuwsblad stelt zichzelf de (ham)vraag waar de regering-Jambon al het geld zal halen om haar beleid te realiseren. ‘Het Vlaams akkoord bevat veel beloftes, zoals investeringen in de zorg, een jobbonus en 400 miljoen euro extra voor de gemeentes. Blijft de vraag: hoe gaat Jambon I de rekening doen kloppen?’ Ook die krant ziet duidelijk ‘de stempel van Vlaams Belang’ in het regeerakkoord terug. ‘Die is het meest zichtbaar in het hoofdstuk inburgering en integratie.’ Volgens het commentaar ‘pakt Sterke Jan iedereen met een forse greep bij de hand om hem of haar mee omhoog te trekken. Wie tegensputtert, zal het voelen. Het is van moetens.’

Gazet van Antwerpen maakt ervan dat Jambon het signaal van de kiezer heeft opgepikt. ‘Met drie ruziënde verliezers een standvastige en efficiënte regering vormen: het leek een onmogelijke opdracht. Toch lijkt het er op het eerste gezicht op dat CD&V, N-VA en Open VLD een akkoord hebben gesloten dat een groot aantal signalen van de kiezer heeft opgepikt.’ En ook hier wordt gewezen op de invloed van Vlaams Belang: ‘Nooit eerder werd van nieuwkomers zoveel inspanningen gevraagd. Al is het afwachten in welke mate het wordt uitgevoerd, en of dat er inderdaad voor zal zorgen dat meer nieuwkomers actief zullen deelnemen aan onze samenleving.’

Sociaal sausje

Min of meer dezelfde analyse in Het Belang Van Limburg. ‘Jambon I is hard en rechts, maar heeft een sociaal sausje’, klinkt het daar. ‘De boodschap is duidelijk: iedereen moet werken, iedereen moet zich integreren, iedereen moet Nederlands leren, maar iedereen moet ook studeren. Want zelfs voor studenten verstrengen de regels. (...) In het nieuwe regeerakkoord waart duidelijk de geest van 26 mei en de overwinning van Vlaams Belang rond.’ Maar, zo klinkt het verder: ‘Eens binnen in de club, mogen nieuwkomers van de regering wel op een warm onthaal rekenen. (...) Al is het sociaal sausje soms wel een waterig sausje. Zo viel het woord armoedebestrijding niet één keer’.

Het Laatste Nieuws focust vooraan vooral op de afschaffing van de woonbonus, die volgens de krant elk huis gemiddeld 37.000 euro duurder zal maken. ‘Jan Jambon treft de Vlaming die droomt van een eigen huis zo recht in zijn portefeuille’. Daarnaast wordt ook hier de vraag gesteld wie alle aangekondigde innovaties en investeringen zal betalen. ‘De begroting in evenwicht houden lijkt niet de eerste zorg van Jambon & co. (...) De Vlaamse regering legt zo de lat voor iedereen hoger, behalve voor zichzelf.’ En ook deze krant ziet op het regeerakkoord ‘her en der de vingerafdrukken van het VB. ‘Al is de finale stempel toch die van de N-VA’.

Rechtse stroom

De Morgen ziet Jambon I een ‘inhoudelijke bocht naar rechts maken’. ‘Een verscherpt inburgeringsbeleid, Vlaams-identitaire klemtonen en enkele sociale toetsen kleuren het akkoord dat N-VA, CD&V en Open VLD sloten. Of hoe Vlaams Belang toch zijn stempel drukt’. De krant noemt de Vlaamse uitstap uit Unia ‘exemplarisch voor de rechtse stroom’. Ook de waarschuwing van de oppositie - dat het ‘vijf kille jaren worden’ - klinkt door. ‘We kunnen geweldig betreuren dat Jambon I niet de eerste Vlaamse klimaatregering wordt, maar zo werkt democratie: men stemt voor wie men stemt en géén van de regeringspartijen heeft veel aandacht voor het grootste probleem van nu en de nabije toekomst.’

Zakenkrant De Tijd noemt het Vlaamse regeerakkoord ‘het antwoord van Jambon op het onbehagen van de kiezer. ‘Er werd geluisterd naar de kiezer. Behalve naar die van Groen’, bloklettert het dagblad. Verder wordt opgemerkt dat over de budgetten nog niks bekend is. ‘Waar wordt bespaard? Hoe zullen de files korter worden? Het is onduidelijk hoe de regering zelf over de lat zal raken.’

Identitaire accenten

Over de taalgrens merkt Le Soir op dat Jambon I de ambitie heeft om van Vlaanderen een referentieregio te maken in Europa. ‘De lat wordt door Jambon veel hoger gelegd’, schrijft de krant. ‘Maar ze wordt ook veel rechtser gelegd, vooral op het vlak van identiteit’, voegt ze daaraan toe. In het hoofdredactioneel commentaar wordt wederom gewezen op de ‘zichtbare invloed’ van Vlaams Belang.

La Libre Belgique viel het dan weer vooral op dat de stemplicht voor de lokale verkiezingen in Vlaanderen werd geschrapt. ‘Een historisch besluit’, zo kopt de krant. Verder vallen ook deze krant de ‘identitaire accenten’ van Jambon I op. ‘Het Vlaamse regeerakkoord bevat een aantal radicale maatregelen, zoals een verharding van het integratiebeleid’. Verder wordt in de instelling van een Vlaamse minister voor Justitie het bewijs gezien dat Vlaanderen verdere stappen zet richting meer autonomie.

Ook op de voorpagina van het Duitstalige Grenzecho is er aandacht voor de nieuwe Vlaamse regering. ‘Vlaanderen moet een Europese topregio worden’, vat die krant het regeerakkoord samen. ‘Nu Vlaanderen als laatste deelstaat eindelijk ook een regering heeft, kan de federale regeringsvorming eindelijk op gang komen.’

Nu België nog

In Nederland maakt de Leeuwarder Courant quasi dezelfde opmerking. ‘Vlaanderen is eruit, nu België nog’, stelt het Friese dagblad.

Al zou dat laatste volgens NRC Handelsblad nog wel eens een lange tijd kunnen duren. ‘Een landelijke regering is nog niet in zicht. Federaal zitten de gesprekken vooralsnog volledig vast. De verkiezingsresultaten in de landsdelen waren tegenovergesteld. Rechts won in Vlaanderen, links in Franstalig België. (...) De grootste partijen van beide landsdelen, N-VA in Vlaanderen en PS in Franstalig België, hebben vier maanden na de verkiezingen nog niet met elkaar aan tafel gezeten.’