Herlees - Eerste namen van ministers Jambon I bekend
De ploeg die Vlaanderen de komende vijf jaar zal leiden, is grotendeels bekend. Dinsdagavond werden de eerste namen bekend van wie welke bevoegdheden toegewezen kreeg. Alle ontwikkelingen rond de kersverse Vlaamse regering kunt u hieronder lezen.
Krijg als eerste een bericht bij belangrijke ontwikkelingen: download nu onze app ›
Live
Eerste namen ministers zijn bekend
De eerste namen van Jambon I zijn bekend. N-VA krijgt 4 ministers onder wie minister-president Jan Jambon, CD&V 3 en Open Vld 2. Partijvoorzitters Wouter Beke (CD&V) en Gwendolyn Rutten (Open Vld) treden wellicht toe tot de regering-Jambon I.
Hier leest u wie welke bevoegdheid krijgt. En daarmee sluiten wij ons liveblog voor deze avond af.
3 ministers voor CD&V
CD&V zou drie ministers krijgen in de nieuwe regering, waaronder de minister voor Brussel.
Ook Open Vld én N-VA geven groen licht
Ook het ledencongres van Open Vld heeft vanavond het Vlaams regeerakkoord goedgekeurd. Later op de avond volgde ook N-VA, waarmee de drie coalitiepartners een 'go' kregen van hun achterban. Weinig verrassend allicht, want dit is doorgaans een formaliteit.
CD&V stemt met grote meerderheid voor regeringsdeelname
De leden van CD&V hebben het licht op groen gezet voor de deelname van hun partij aan de nieuwe Vlaamse regering. Dat gebeurde met 495 stemmen voor, 61 stemmen tegen en 21 onthoudingen. Met andere woorden: 86 procent stemde voor het regeerakkoord. Het is nu afwachten welke CD&V'ers zullen toetreden tot die regering. Daarover moet de Vlaamse fractie finaal stemmen, na een bijeenkomst van de algemene vergadering van de partij.
CD&V stemt zo dadelijk over regeerakkoord
Bij CD&V loopt het partijcongres op zijn einde. De leden gaan zo dadelijk stemmen over het regeerakkoord. Voorzitter Wouter Beke neemt nog even het woord om zijn partijgenoten te overtuigen voor het akkoord en de regeringsdeelname van CD&V te stemmen.
Twitter bericht wordt geladen...
Het integrale regeerakkoord
Het volledige regeerakkoord lezen? U vindt het hier.
Nog enkele uren wachten op namen ministers
De congressen van de drie regeringspartijen zijn volop aan de gang. Op de namen van de ministers zou het nog enkele uren wachten zijn.
7 opmerkelijke zaken uit het Vlaams regeerakkoord
De Vlaamse regering gaf deze middag het volledige regeerakkoord van 298 pagina’s vrij. De redactie van De Morgen doorploegde het hele document, en selecteerde zeven opvallende zaken.
Standpunt: 'Dat plannen voor onderwijs zo breed uitgeschreven zijn, duidt op weinig vertrouwen tussen coalitiepartners'
"De opstelling van het regeerakkoord verraadt dat onderwijs dé topprioriteit wordt van de aantredende Vlaamse regering. Bijna 40 pagina’s in de 300 bladzijden tellende regeringsbijbel gaan op aan het onderwijsbeleid. Het zijn bovendien de eerste 40 pagina’s. Qua klemtoon kan dat tellen", schrijft hoofdredacteur Bart Eeckhout in zijn standpunt.
Bart Eeckhout Partijen buigen zich over regeerakkoord
De partijcongressen zijn gestart. De achterban van de regeringspartijen buigt zich over het regeerakkoord dat vanmiddag werd vrijgegeven. Bij N-VA zijn zowat 1.800 leden bijeengekomen in de Antwerpse stadsschouwburg. Bij CD&V zijn zo'n zeshonderd leden opgedaagd voor het congres in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel. Voor Open Vld kwamen ongeveer vijfhonderd mensen opdagen in Blue Point aan de Reyerslaan in Brussel.
Twitter bericht wordt geladen...
Twitter bericht wordt geladen...
Twitter bericht wordt geladen...
Akkoord over verdeling ministerposten, namen pas na partijcongressen
Er is een akkoord over de verdeling van de ministerposten in de nieuwe Vlaamse regering. De namen van de nieuwe ministers zijn nog niet bekend. Daarvoor is het wachten tot na de congressen.
'Lokale gezinscoach' voor gezinnen in armoede
De aanpak van armoede wordt geregisseerd vanop het lokale niveau. Nu wordt een gezin in armoede begeleid en geholpen door verschillende organisaties en partners, "die samen vaak het bos door de bomen niet meer zien", klinkt het. Om versnippering te vermijden gaat Vlaanderen de lokale besturen ondersteunen om via één lokale gezinscoach een "intensieve begeleiding op maat" te voorzien. Die coach moet gezinnen op alle vlakken vooruithelpen. In de eerste plaats komen de lokale gezinscoaches er voor de meest kwetsbare gezinnen die kampen met verschillende problemen, maar ze kunnen ook helpen om te vermijden dat gezinnen in dergelijke situaties terechtkomen, klinkt het.
Verder ligt de focus ook op zelfredzaamheid. Zo zullen mensen die recht hebben op een leefloon een verplicht traject op maat moeten volgen met een "uitdrukkelijke toets op hun werkbereidheid en waar toepasselijk gemeenschapsdienst". Lokale besturen zullen sancties kunnen opleggen aan leefloongerechtigden die hun medewerking daaraan weigeren.
Bijkomende investeringen in sportinfrastructuur en SportKompas in alle scholen
Om de jeugdsport te versterken wil de Vlaamse regering de mogelijkheid onderzoeken om een Vlaams jeugdsportfonds op te richten, waarin private en publieke middelen worden samengebracht. Het SportKompas, dat jongeren naar de juiste sport oriënteert zodat ze levenslang blijven sporten, dient in alle scholen te worden afgenomen, waarbij onderzocht moet worden of deze tool niet ingezet kan worden voor talentscouting.
De investeringen in sportinfrastructuur, waaronder zwembaden, wordt voortgezet. Zo wordt jaarlijks 10 miljoen euro extra voorzien voor bovenlokale sportinfrastructuur en éénmalig nog eens 10 miljoen ter voorbereiding van de komende Olympiade voor topsportinfrastructuur.
Het topsportplan wordt geëvalueerd, onder meer via de resultaten van de Olympische Spelen van Tokio en van de WK's en EK's. Dat moet dan de basis vormen van het vijfde topsportactieplan voor de Olympiade Parijs 20121-2024.
'Verplichte gemeenschapsdienst roept veel vragen op'
Caritas vindt na een eerste lezing van het Vlaamse regeerakkoord een aantal positieve zaken terug, maar anderzijds ook "elementen die kwetsbare mensen niet vooruit helpen".
"Correcties en voordelen op basis van inkomensgrenzen maken dat je trapsgewijs kan werken", zegt Thijs Smeyers, beleidscoördinator bij Caritas, in een persbericht. "De aard van je inkomen doet er dan niet meer toe, enkel het bedrag telt. De manier waarop je het inkomen berekend wordt en hoe je die graduele grenzen opstelt is wel belangrijk, anders krijg je nieuwe armoedevallen."
Hij geeft ook lof aan de plannen om armoede vroegtijdig op te sporen en aan te pakken met een 'aanklampend beleid'.
Maar de gemeenschapsdienst voor wie twee jaar zonder werk zit roept vragen op wegens "niet duidelijk of die wel effectief is". "We hebben er begrip voor dat de overheid zoekt naar een manier om de kloof met de arbeidsmarkt te verkleinen. Maar daarbij staan begeleiding en samen zoeken naar mogelijkheden voorop."
Beeld Tim Dirven Sociale huurders verplicht naar VDAB
Inactieve sociale huurders moeten zich verplicht inschrijven bij de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB). Björn Mallants van de Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen (VVH) vraagt zich af of die maatregel in overeenstemming kan worden gebracht met de Grondwet. "Sociaal wonen is een grondrecht", zegt hij. "Als je daar van afwijkt, moet dat proportioneel en noodzakelijk zijn. Het is de vraag of dat hier het geval is."
In de startnota bij de regeringsvorming was nog te lezen dat gemeenten die het objectief van 9 procent sociale woningen hebben bereikt, enkel nog Vlaamse financiering krijgen voor renovatie. Dat heeft het regeerakkoord niet gehaald. Gemeenten die het objectief hebben bereikt, kunnen nog steeds financiering krijgen tot maximaal 15 procent van hun woningbestand bestaat uit sociale woningen. In de praktijk zouden dat maar een drietal gemeenten zijn. Antwerpen en Gent zitten alleszins een eind onder de grens.
Welke partij levert Brusselse minister?
De partijen zijn nog volop bezig met de vergadering over de verdeling van de ministerportefeuilles. Een van de struikelblokken is de vraag welke partij de Brusselaar van dienst levert. De afgelopen dagen leek die post naar N-VA te gaan, en daarvoor werd de naam van Cieltje Van Achter genoemd. In de wandelgangen klinkt het nu dat N-VA met het idee speelt om Brussel toch aan CD&V te laten, waardoor huidig fractieleider Matthias Diependaele minister zou kunnen worden.
Als de bal inderdaad in het kamp van CD&V komt te liggen, zou in eerste instantie naar Benjamin Dalle gekeken.
Jambon legt woensdag om 14.30 uur de eed af
De nieuwe Vlaamse minister-president Jan Jambon legt woensdag om 14.30 uur de eed af bij koning Filip. Dat meldt het Paleis.
De nieuwe Vlaamse ministers leggen woensdag om 14 uur hun eed af bij parlementsvoorzitter Wilfried Vandaele (N-VA). Daarna moeten zij officieel Jambon aanduiden als minister-president, die vervolgens naar de koning vertrekt.
Als Jambon terugkomt, legt hij zijn regeringsverklaring af en stelt hij de begroting voor 2020 voor.
Vrijdag om 10 uur leggen de opvolgers van de regeringsleden dan de eed af. Daarna volgt het debat over de verklaring van Jambon en wordt er gestemd over het regeerakkoord.
Beeld Tim Dirven 'Veiling 5G loskoppelen van eventuele vierde speler'
De Vlaamse regering wil dat de veiling van 5G losgekoppeld wordt van de komst van een eventuele vierde speler op de telecommarkt. De komst van supersnel mobiel internet is al lang geblokkeerd door discussies tussen de federale overheid en de deelstaten. "Een snelle uitrol in Vlaanderen is prioritair", klinkt het.
De onenigheid draait over de verdeling van het geld dat bij de spectrumveiling wordt opgehaald. In het regeerakkoord klinkt het dat Vlaanderen onderhandelt over "een merkelijk hoger aandeel in de verdeling van de eenmalige én de jaarlijkse opbrengsten van de veiling".
Vlaanderen wil dat er 60 Mhz aan spectrum voorzien wordt voor regionale toepassingen, die dan met een regionaal licentiemodel zouden worden ontwikkeld. "Daardoor krijgen nieuwe, innovatieve spelers de kans om spectrum aan te kopen voor een specifiek afgebakend gebied (bijvoorbeeld luchthavens, havens, grote bedrijfsterreinen, stadscentra, ...). We willen hierbij afstappen van een toekenningsperiode voor 20 jaar en gaan naar meer dynamische, kortetermijnallocaties die ook toekenning van spectrum voor specifieke events, festivals, sporthappenings of andere toepassingen mogelijk maken", klinkt het in het regeerakkoord. Maar dan moet Vlaanderen dus wel een akkoord vinden met de federale overheid.
Wouter Beke staat voor een cruciale keuze: Vlaams minister of niet?
Doet hij het of doet hij het niet? Dat is de ‘million dollar question’ bij CD&V, waar ontslagnemend partijvoorzitter Wouter Beke vanavond over zijn eigen lot moet beslissen. Een sprong naar de Vlaamse regering ligt gevoelig.
Beeld Reporters / GYS Aantal buitenlandse studenten in (dier-)geneeskunde beperkt
De nieuwe Vlaamse regering wil een limiet op het aandeel buitenlandse studenten in de opleidingen diergeneeskunde en geneeskunde.
De opleidingen diergeneeskunde en geneeskunde aan Vlaamse universiteiten zijn populair bij buitenlandse studenten. In de buurlanden is diergeneeskunde vaak erg duur, waardoor men naar Vlaanderen verkast. Wat geneeskunde betreft is er in veel Europese landen - bijvoorbeeld in Nederland - een ingangsexamen met numerus clausus, waardoor niet geslaagde studenten vaak in ons land het ingangsexamen afleggen en de opleiding volgen, waarna ze in hun thuisland als arts gaan werken.
De situatie stuit de politiek al langer tegen de borst, omdat Vlaanderen zo eigenlijk betaalt voor studenten uit het buitenland. N-VA-parlementslid Koen Daniëls opperde al eerder dat een quotum op het aantal buitenlandse studenten in die opleidingen een goed idee zou zijn.
Dat idee staat nu ook in het Vlaams regeerakkoord. "In navolging van buitenlandse voorbeelden, beperken we via een numerus clausus (enkel wie slaagt voor een toegangsproef, red.) of een numerus fixus (een vooraf vastgelegd aantal, red.) het aandeel buitenlandse studenten voor de opleidingen diergeneeskunde en geneeskunde", staat te lezen.
Beeld bob van mol/ID Vlaams minister voor Brussel systematisch op vergaderingen GGC-college
De nieuwe Vlaamse minister voor Brussel zal systematisch deelnemen aan de vergaderingen van het GGC-college, dat de bicommunautaire bevoegdheden in het Brussels Gewest beheert. Omdat het Vlaams Gemeenschapsbeleid in Brussel een overlegd en geïntegreerd beleid moet zijn, is de relatie met de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) essentieel. Daarbij vermeldt het Vlaamse regeerakkoord expliciet "dat het beleid van de VGC niet indruist tegen dat van de Vlaamse overheid". Het Vlaams Parlement dient opnieuw regelmatig gemeenschappelijke vergaderingen te organiseren van de commissie Brussel met de Raad van de VGC.
De Vlaamse regering blijft investeren in de gemeenschapsbevoegdheden in Brussel. De Brusselnorm staat centraal bij investeringen in gemeenschapsvoorzieningen in Brussel. De Vlaamse Gemeenschap beschouwt voor haar beleid in Brussel 30 procent van de Brusselse bevolking als haar doelgroep en besteedt minstens 5 procent van de middelen voor gemeenschapsbevoegheden aan beleid in en voor Brussel. Maar de regering dringt er ook bij andere besturen op aan hun wettelijke verplichtingen na te leven en te zorgen voor een werkelijk doorleefde tweetaligheid.
Ook de 'Brussel-toets', die moet nagaan of Vlaamse decreten en besluiten toepasbaar zijn in Brussel, blijft behouden. De Vlaamse regering blijft inzetten op de herkenbaarheid van het Vlaams netwerk in Brussel, of de dienstverlening nu door de Vlaamse Gemeenschap of de VGC aangeboden wordt.
De Vlaamse regering houdt ook vast aan het systeem van een voorrangsregel van minstens 65 procent Nederlandstaligen in de Nederlandstalige Brusselse scholen en aan de voorrang ten behoeve van 15 procent leerlingen die negen jaar Nederlandstalig basisonderwijs doorliepen. De regering zet ook in op meer uitwisselingen met de Franse Gemeenschap van taal- en andere leerkrachten.
Fietsersbond: 'Regeerakkoord is goed nieuws voor de fiets'
Wat fietsen betreft, verhoogt de regering het budget naar 300 miljoen euro per jaar. "Dat is een stevige verhoging: maal drie in vergelijking met het begin van de vorige legislatuur. De regering voegt eraan toe dat dit bedrag stelselmatig bereikt zal worden dankzij een 'steil groeipad'. Gezien de ongeziene urgentie op onze fietspaden, mogen wij niet wachten tot 2024 om dat bedrag te halen. Graag al vanaf 2021", benadrukt Callens.
Naast meer fietsinfrastructuur komen er ook dynamische en slimme verkeerslichten. Die moeten conflictvrije regelingen mogelijk maken. "In de toekomst zal blijken hoeveel kruispunten effectief conflictvrij voor fietsers zijn. Want in het akkoord staat expliciet dat doorstroming (voor gemotoriseerd verkeer) in rekening genomen moet worden. Uit ervaring vrezen wij dat doorstroming zwaarder dan veiligheid zal wegen en dat conflictvrij voor fietsers enkel op papier zal bestaan", reageert de Fietsersbond.
Er komen niet alleen meer middelen voor de fiets, maar duidelijk ook een ambitieuzer, fietsgerichter beleid. Er wordt ingezet op samenwerking met lokale overheden en andere gewesten. "De investeringen vanuit Vlaanderen worden afgestemd op de investeringen van steden en gemeenten. Nog een grote stap vooruit is dat Vlaanderen mee werk zal maken om stads- en dorpskernen fietsvriendelijk te maken."
Wat volgens de Fietsersbond ontbreekt, is een maatregel die zorgt voor een verlaging van de autodruk, zoals een slimme kilometerheffing voor personenwagens. "Naast onveilige of ontbrekende infrastructuur is de autodruk voor heel wat bijna-fietsers nog een hoge drempel. Daar ontbreekt het de nieuwe regering dus aan moed en ambitie om die autodruk te verminderen."
Deze ambitieuze doelstellingen realiseren in de volgende vijf jaar wordt volgens Callens "een grote uitdaging" voor de volgende minister. De Fietsersbond reikt naar eigen zeggen de hand om samen die ambitie te realiseren, maar zal ook kritisch zijn wanneer doelstellingen niet gehaald worden.
Beeld Bas Bogaerts Cultuur: infrastructuur is prioriteit, subsidies worden selectiever
"Investeren in culturele infrastructuur is een absolute prioriteit voor deze Vlaamse regering", luidt het in het cultuurluik van het regeerakkoord. "Door diverse grote werven aan te pakken, wil ze een duidelijk verschil maken".
Zo moet de renovatie van het KMSKA deze legislatuur af zijn, de nieuwbouw voor het MHKA - op de site van het hof van beroep - zou deze regeerperiode moeten starten. Voor de renovatie van de Gentse Opera en de Bourla in Antwerpen worden masterplannen opgesteld. De renovaties van het Kaaitheater in Brussel en van het Stuk in Leuven worden verdergezet.
Er komt een "structurele aanpak" voor bovenlokale culturele infrastructuur, met het Sportinfrastructuurplan uit de vorige legislatuur als voorbeeld.
De nieuwe Vlaamse regering zal ook "de eerste concrete stappen" zetten in de oprichting van een museum voor de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen.
Qua ondersteuning van kunstenaars en organisaties zal er ook iets veranderen. "We bieden een antwoord op de legitieme vraag van een aantal structureel verankerde kunsthuizen voor een grotere financiële zekerheid op lange termijn".
Voor projectsubsidies - die ontwikkelingskansen moeten geven aan opkomend talent - wil de Vlaamse regering dan weer selectiever worden. De illusie mag niet worden gecreëerd "dat dit automatisch leidt tot een structurele subsidie". "Selectiever kiezen moet ook leiden tot een betere ondersteuning voor diegene die de norm halen".
Ook in het sociaal-cultureel werk worden de subsidieregels aangescherpt. Organisaties moeten "bijdragen aan de emancipatie van mensen en groepen en aan de versterking van een democratische, inclusieve en duurzame samenleving". "Initiatieven die zich terugplooien op ethnisch-culturele afkomst worden daarbij niet meer gesubsidieerd".
Meer zindelijke kleuters in de kleuterklas
De nieuwe Vlaamse regering wil extra inzetten op excellerend onderwijs, kondigde formateur en toekomstig minister-president Jan Jambon (N-VA) maandag al aan. Dat geldt ook voor het kleuteronderwijs, getuige het regeerakkoord dat werd vrijgegeven.
De kwaliteit moet omhoog, en dat kan volgens de nieuwe Vlaamse regering onder meer door het aandeel zindelijke kleuters te verhogen. Nu moeten kleuteronderwijzers zich al vaak bezighouden met het verversen van luiers. Zeker bij instappertjes van 2,5 jaar is dat het geval. De tijd die kleuterjuffen en -meesters daarmee bezig zijn, gaat natuurlijk af van de lestijd, wat de kwaliteit niet ten goede komt.
De Vlaamse regering rekent vooral op de ouders, zegt ze. "Voor de tijdige opstart van zindelijkheidstraining, verwachten we een extra inspanning van de ouders". Die zouden daarin ondersteund worden door Kind & Gezin, klinkt het nog.
De regering-Jambon plant daarnaast een "extra budgettaire inspanning" om de werkingsmiddelen en de omkadering van de basisscholen "stapsgewijs te laten groeien". Doel is een kleiner aantal leerlingen per leerkracht. In het kleuteronderwijs zet de regering extra in op kinderverzorgers en -verzorgsters.
Vlaanderen streeft er tot slot naar dat álle kleuters ingeschreven zijn in een school, en daar ook voldoende naartoe gaan. In het schooljaar 2017-2018 was bijna 99 procent van de kleuters ingeschreven. De regering wil daarvoor nauw samenwerken met de lokale besturen om kleuters te bereiken die nog niet of niet genoeg in de klas aanwezig zijn.
Beeld Fotopersburo van de Meulenhof BV Vlaamse regering wil Amerikaans Theater voor 'nieuwe Vlaamse culturele pool'
De Vlaamse regering zal bij de federale regering aandringen op de overdracht van het Amerikaans Theater op de Brusselse Heizelvlakte. Het Amerikaans Theater behoorde oorspronkelijk tot het Amerikaans Paviljoen van de expo in '58. Tot 2012 werden de gebouwen gehuurd door de VRT.
Als het van de Vlaamse regering afhangt, wordt het complex in de toekomst een "nieuwe Vlaamse culturele pool", met een theaterzaal van 1.200 zitjes voor grote dans-, theater en muziekproducties. Het moet ook "een broedplek voor jong artistiek talent" worden, een project dat door de Ancienne Belgique (AB) zal worden gecoördineerd.
Een samenwerking met Kanal in Brussel is enkel mogelijk als Kanal "ook een duidelijke Vlaamse stempel draagt". Kanal is het nieuwe centrum voor hedendaagse kunst in de vroegere Citroëngarage aan de Akenkaai. Het museum, dat samenwerkt met het Franse Centre Pompidou, wordt momenteel verbouwd. Sven Gatz (Open Vld), de voorbije jaren Vlaams minister van Cultuur en Brussel, wilde het museum ondersteunen, maar N-VA had kritiek. De Vlaams-nationalisten vinden dat het Brussels Gewest niet bevoegd is om een museum op te richten en hebben vragen bij de transparantie van het project.
De opvolger van Gatz zal, zo staat in het regeerakkoord te lezen, duidelijke eisen stellen voor er centen van de Vlaamse Gemeenschap naar Kanal vloeien.
Beeld Photo News Constructieve motie van wantrouwen moet onbestuurbaarheid gemeenten vermijden
Om de onbestuurbaarheid van gemeenten te voorkomen, voert de Vlaamse regering een constructieve motie van wantrouwen in. Die moet de steun krijgen van twee derde van de leden van de gemeenteraad. Ze kan niet worden ingediend in het eerste jaar na de installatie en het laatste jaar voor de lokale verkiezingen.
Wie in kartel naar de kiezer trekt, moet bij het neerleggen van de lijst aangeven of de kandidaten na de verkiezingen in één of meer fracties zullen zetelen.
De Vlaamse regering blijft ook de vrijwillige fusie van gemeenten steunen door middel van schuldovername. Ze zet ook in op regiovorming. Het regeerakkoord voorziet ook in een kader waarbinnen het "right to challenge" van gemeenten en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden kan georganiseerd worden. Wijkverbeteringscontracten moeten de aanpak van kwetsbare wijken versterken. Die worden bepaald op basis van factoren als lage werkzaamheidsgraad, slechte woonkwaliteit, lage scholingsgraad, hoge concentratie anderstaligheid, laag inkomen, enzovoort.
Greenpeace: 'Klimaatbeleid van Vlaamse regering is uitlachpolitiek'
Het klimaatbeleid van deze Vlaamse regering is "uitlachpolitiek". Bovendien lijkt deze coalitie doof voor de roep van jongeren en gezinnen die zich zorgen maken over hun toekomst. Dat is de reactie van Greenpeace op het Vlaamse regeerakkoord.
"De regeringspartijen vinden dat Europa in 2050 klimaatneutraal moet zijn. Maar Vlaanderen, als één van de meest geïndustrialiseerde en welvarende regio's, mikt slechts op 80 procent minder emissies tegen 2050. Wie willen ze hier voor de gek houden? "
Het akkoord is volgens Greenpeace ook een enorme gemiste kans voor Vlaamse bedrijven, die op klimaatvlak in de staart van het Europese peloton dreigen te belanden. "Volgens de laatste wetenschappelijke inzichten moeten we naar een volledig koolstofvrij Europa tegen 2040. Met dit regeerakkoord gaat er weer cruciale tijd verloren om de nodige investeringen te doen. Er wordt veel hoop gevestigd op nog te bewijzen technologieën als koolstofopslag, terwijl de ambities voor volwassen technologieën als zonne- en windenergie opnieuw te laag blijven."
De Vlaamse regering schuift volgens de milieuorganisatie de factuur door naar toekomstige generaties. "De systeemveranderingen die absoluut nodig zijn op het vlak van mobiliteit en van energie zijn afwezig in het regeerakkoord. Wat landbouw betreft kijken we uit naar de uitvoering van enkele goede voornemens."
Schenkingen pas na vier jaar vrij van erfenisbelasting
Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten noemt het graag een “belasting op verdriet”: de belasting die nabestaanden betalen op een erfenis. Op de eerste persconferentie na het sluiten van een regeerakkoord kondigde Rutten trots aan dat er werk gemaakt wordt van een vriendenerfenis. Zo wordt het goedkoper om een erfenis over te laten aan iemand die geen verwant is, maar misschien wel dicht bij de overledene stond.
Wat toen niet vermeld werd, is dat de regel rond schenkingen verstrengd wordt. Op giften moet geen erfenisbelasting betaald worden, tenzij je binnen de drie jaar overlijdt. In dat geval moeten je erfgenamen alsnog de belasting ophoesten. Die “verdachte periode” wordt uitgebreid naar vier jaar.
Beeld photo_news Minderhedenforum: 'Maatregelen rond inburgering zullen integratie bemoeilijken'
Maatregelen zoals het betalend maken van het inburgeringstraject of hogere drempels voor sociale huisvesting, zullen bijkomende drempels vormen die de participatie van mensen met een migratie-achtergrond verder bemoeilijken. Daarvoor waarschuwt het Minderhedenforum, als reactie op het Vlaamse regeerakkoord.
"Het zijn maatregelen die net de meest kwetsbaren raken en die een averechts effect zullen hebben op hun integratie", klinkt het in een persbericht. "Daarbovenop zal de beslissing om woonwagenbewoners en mensen zonder wettig verblijf te schrappen als doelgroep van het beleid, de huidige schrijnende situatie waarin ze zich bevinden onder de mat vegen." Deze mensen worden nog meer in precaire situaties geduwd, vreest het Minderhedenforum.
Het waarschuwt ook dat niet alleen mensen met een migratie-achtergrond slachtoffer zijn van dit beleid. "Door symbolisch strenger op te treden ten aanzien van mensen met een migratie-achtergrond, worden de reële problemen overschaduwd. Het lijkt alsof alle maatschappelijke problemen worden gereduceerd tot migranten, maar er worden weinig perspectieven geboden aan alle inwoners van Vlaanderen om hun sociaal stijgingsperspectief te realiseren."
Ook het voornemen van de nieuwe Vlaamse regering om organisaties die zich terugplooien op etnisch-culturele afkomst niet langer te subsidiëren, krijgt kritiek. "Dit is echt een schoolvoorbeeld van symboolpolitiek. Deze verenigingen worden aangevallen hoewel ze bij uitstek het voorbeeld zijn van bruggenbouwers. Het ongelooflijk divers publiek dat ze bereiken, hun brede samenstelling, de uiteenlopende samenwerkingsverbanden met lokale besturen, middenveldorganisaties en reguliere diensten maken hen meer dan ooit de nodige spelers in onze samenleving om inclusie te bevorderen."
Ook het Minderhedenforum zelf moet volgend jaar opnieuw een erkenning aanvragen. "Belangrijk voor ons is dat we onze onafhankelijke rol kunnen bewaren als participatieorganisatie en als belangenbehartiger kunnen optreden, om vanuit onze expertise de volwaardige participatie van mensen met een migratie-achtergrond te realiseren. En dus zo inclusie te bereiken."
Vlaamse canon moet onderwijs ondersteunen
Zoals eerder aangekondigd wordt de komende regeerperiode werk gemaakt van een Vlaamse canon, een bloemlezing van de Vlaamse geschiedenis en culturele en wetenschappelijke hoogtepunten. Die moet opgesteld worden door een nog samen te stellen wetenschappelijke commissie. Die moet “pluralistisch” zijn. De canon zal uiteindelijk dienen als ondersteuning van het onderwijs en de inburgeringstrajecten.
Lees ook: Van Kulderzipken tot het broodje martino: een alternatieve Vlaamse canon
Beeld KIPPA Vergroening wagenpark doorgeschoven naar 2021
De nieuwe Vlaamse regering wil via de verkeersfiscaliteit het wagenpark vergroenen. Dat doet ze zoals bekend niet via de invoering van een kilometerheffing voor personenwagens, maar wel via de nieuwe Europese verbruiks- en emissietest (WLTP) voor voertuigen. Ze wil die vanaf 2021 laten ingaan, evenwel zonder de belastingdruk te verhogen. "Meer vervuilende wagens worden duurder, milieuvriendelijkere wagens goedkoper", staat in het regeerakkoord te lezen.
De aangekondigde vergroening stond deze zomer ook al in de startnota van toenmalig informateur Bart De Wever (N-VA). Hij stelde voor de WLTP als basis voor een nieuwe verkeersfiscaliteit in 2020 in te voeren. Toen automobielfederatie Febiac in augustus bekendmaakte dat de nieuwe test de factuur voor de automobilist zou doen stijgen, omdat vooral de BIV (belasting op inverkeerstelling) zou toenemen, voelde De Wever zich geroepen te reageren. "Ongegronde paniekzaaierij", zei hij.
Dierenwelzijn: bye bye kermispony
Er komt een uitdoofbeleid voor het houden van kermispony’s. Ook over het nut van dolfinaria wordt getobd. Mogelijk komt er ook een uitdoofbeleid voor het houden van dolfijnen in gevangenschap.
Het verbod op onverdoofd slachten wordt gehandhaafd, en van zodra het technologisch mogelijk is, uitgebreid voor de zwaardere runderen.
Beeld Gratis Ambtenarenstatuut dooft uit
De Vlaamse regering wil het ambtenarenstatuut afbouwen en in de toekomst enkel nog mensen via een arbeidsovereenkomst of contract aanwerven. Dat staat in het luik Bestuurszaken van het nieuwe Vlaamse regeerakkoord.
De regering zegt er wel bij dat de evolutie naar enkel contractuelen moet onderhandeld worden met de vakbonden. "Er zal hieromtrent een voorstel worden uitgewerkt dat onderhandeld wordt op Sectorcomité XVIII zodat de Vlaamse regering nadien een finale beslissing terzake kan nemen", staat in het akkoord.
In afwachting van die ingreep wil de regering de bestaande verschillen tussen statutaire en contractuele ambtenaren op het vlak van ziekteregeling wegwerken. Het contractuele stelsel is daar het uitgangspunt.
Wat de werking van de Vlaamse overheid betreft, lijkt Jan Jambon verder te gaan op de weg die zijn voorganger Geert Bourgeois was ingeslagen. De overheid moet slank en digitaal zijn. "Minder betutteling, meer autonomie", is de boodschap. De Vlaamse overheid moet zich nog meer gaan focussen op haar kerntaken. Er zal geschrapt worden in adviesorganen en het is de bedoeling om de administratieve lasten veder af te bouwen. Dat het woord "efficiëntiewinsten" valt, is geen toeval.
Ook digitalisering is een speerpunt. Zo komt er een verlengstuk van het plan Vlaanderen Radicaal Digitaal. Een van de concrete stappen daar is dat de briefwisseling tussen de Vlaamse overheid en de lokale besturen voortaan enkel nog digitaal zal gebeuren.
De Vlaamse overheid moet niet enkel slank, performant en digitaal zijn, maar ook neutraal. Zo zullen Vlaamse ambtenaren die in contact komen met klanten geen "uiterlijke tekenen" van hun overtuiging mogen tonen. "De neutraliteit van de dienstverlening en respect staan voorop. Uiterlijke symbolen van levensbeschouwelijke, religieuze, politieke of andere overtuigingen worden bij rechtstreeks klantencontact niet gedragen. Niet alleen moet dat elke schijn van partijdigheid vermijden. Tevens moet dit het draagvlak voor een divers personeelsbeleid als afspiegeling van een divers Vlaanderen bij personeel en bevolking vergroten."
Erkenning moskeeën: vier jaar wachten
Lokale geloofsgemeenschappen die willen erkend worden en de bijbehorende financiering wensen te ontvangen, moeten ook een wachtperiode van vier jaar met gunstig gevolg doorlopen hebben. In de praktijk gaat het hier vooral om nieuwe moskeeën.
Ook nieuwe scholen kunnen erkend of gesubsidieerd worden na formele goedkeuringsbeslissing van de Vlaamse Regering. Het principe van de automatische erkenning vervalt op alle niveaus. Ook dat kan begrepen worden als een rem op islamscholen.
Thuisonderwijs zal strikter opgevolgd worden.
Initiatieven die “zich terugplooien op etnisch-culturele afkomst en segregatie in de hand werken”, worden niet meer gesubsidieerd. Dat betekent min of meer het einde voor het Minderhedenforum. Er komt wel een overeenkomst met een nieuwe ‘netwerkorganisatie’.
Er is geen akkoord over de inzet van praktijktesten op de huurmarkt. De bestaande maatregelen worden geëvalueerd.
Er komt een Vlaamse minister van Justitie en Handhaving. Die krijgt zeggenschap over onder meer het jeugddelinquentierecht, de justitiehuizen en het positief injunctierecht.
Vlaanderen rekent op Europese steun bij harde brexit
Een grote caveat bij de budgettaire plannen van de nieuwe Vlaamse regering: wat als er een harde brexit op ons afkomt? Het plan om 120.000 extra jobs te creëren kan dan wellicht de vuilnisbak in, en ook het begrotingsevenwicht vanaf 2021 wordt dan precair. Gisteren al viel bij de onderhandelaars op te maken dat er geen buffer werd aangelegd om een harde brexit op te vangen.
Uit het regeerakkoord blijkt dat Vlaanderen, dat disproportioneel zwaar geraakt zou worden door de brexit, onder meer rekent op Europese steun in de vorm van een brexitgarantiefonds. Vlaanderen zal ook ijveren voor wederzijdse nultarieven voor handel met het Verenigd Koninkrijk. De regering wil ook “brede ambitieuze samenwerking op meerdere vlakken” – dat deel van het plan kan wellicht nog wat uitdieping gebruiken.
Brits premier Boris Johnson.Beeld AP Landbouw: hervorming Vlam en administratie
Het Vlaams Centrum voor Agro-& Visserijmarketing (VLAM) zal in overleg met de sector hervormd worden waarbij er duidelijke keuzes gemaakt worden. Centraal daarbij staat de keuze voor een evenwichtig, gezond en gevarieerd voedingspatroon met lokale producten.
De beleidsdomeinen Economie, Wetenschap en Innovatie, Werk en Sociale Economie en Landbouw en Visserij worden samengevoegd tot één economische cluster. De departementen EWI en WSE worden daarbij samengevoegd. Het departement Landbouw & Visserij wordt omgevormd naar een agentschap Landbouw & Zeevisserij.
Klimaat: een gigantische pijpleiding voor CO2
Opmerkelijk zinnetje in het het regeerakkoord: "We onderzoeken de oprichting van een CO2-backbone". Dat is een netwerk van pijpleidingen waarin CO2 kan worden vervoerd.
Tot nu toe blazen bedrijven de grote hoeveelheden CO2 die vrijkomen in hun productieproces, gewoon in de lucht. Maar ze zouden die ook kunnen afvangen en in een pijpleiding spuiten, waarna ze wordt geborgen onder de grond of door een ander bedrijf kan worden hergebruikt. De staalreus ArcelorMittal experimenteert daar sinds dit jaar mee in Gent.
Het grote probleem is dat CO2 afvangen duur is. Het kost ongeveer 100 euro per ton CO2, terwijl het slechts 25 euro per ton kost om de CO2 gewoon in de lucht te blazen. Om bedrijven echt over de streep te trekken, zal er dus een financiële compensatie aan moeten vasthangen. Die compensatie komt er (nog) niet, maar de regering wil wel haar steentje bijdragen door de bouw van zo'n pijpleiding of 'backbone' te onderzoeken.
ArcelorMittal.Beeld Jonas Lampens Op het vlak van het klimaat zal de regering-Jambon tegen 2050 trouwens niet de volledige klimaatneutraliteit nastreven. In tegenstelling tot veel buitenlandse overheden gaat ze slechts voor een vermindering van 80 procent van de uitstoot. De uitstootdoelstellingen tegen 2030 blijven behouden, maar de regering specifieert niet concreet hoe ze die wil bereiken. Vervangende maatregelen voor de afgevoerde kilometerheffing en de verplichte renovatie van aangekochte panden geeft ze niet.
Werk: oude PWA wordt gemeenschapsdienst
Vanaf 2021 wordt de Vlaamse jobbonus ingevoerd. De bonus bedraagt minimaal 600 euro op jaarbasis voor mensen die voltijds werken en maximaal 1.700 euro bruto verdienen.
Wie actief werk zoekt en er na twee jaar, ondanks de ondersteunende maatregelen, niet in slaagt om werk te vinden, kan verplicht worden ingezet in gemeenschapsdienst. Alle werkzoekenden met een zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt komen in aanmerking. Voormalige PWA’ers komen in dit statuut terecht.
Beeld Foto Bollen Suïcidepreventie
Vlaanderen scoort internationaal slecht op het vlak van suïcide. De regering wil met een nieuw Actieplan Suïcidepreventie, het derde in zijn soort, daar iets aan doen.
In de geestelijke gezondheidszorg moet het aanbod dan weer omhoog, om zo de wachtlijsten terug te dringen en meer mensen de nodige psychologische bijstand te geven. Kinderen en jongeren zijn daarbij prioritair.
Vlaamse regering wil Amerikaans Theater in handen krijgen
“Vlaanderen kan pas echt stralen als het ook cultureel straalt”. De nieuwe Vlaamse regering wil aandacht hebben voor een ‘rijke waaier aan culturele beleving’, met de Vlaamse Meesters als ‘uithangbord van de grootsheid die Vlaanderen in zich heeft’.
Internationaal niveau moet voor de Vlaamse culturele sector de ambitie zijn, en daarbij kijkt men in de eerste plaats naar de grote kunstinstellingen, die toonaangevend moeten zijn. Samenwerken met Kanal in Brussel kan dan pas weer als het museum een “een duidelijke Vlaamse stempel draagt, zowel naar uitstraling als binnen de organisatiestructuur.”
Opvallend is ook dat investeren in de culturele infrastructuur een absolute prioriteit wordt voor deze regering. Het KMSKA, M HKA, Bourla, de Gentse Opera, het Kaaitheater, een vernieuwde museumsite in Brugge… Overal zijn er werken gepland. Daarnaast zal de Vlaamse regering aan de federale regering vragen om het Amerikaans Theater over te dragen. Dat moet een ‘Vlaamse culturele pool’ worden met een zaal met 1.200 zitjes. Ook jong artistiek talent moet in deze ‘broedplek’ aan de slag kunnen. De AB zal dit allemaal moeten coördineren.
Het Amerikaans Theater in Brussel moet een 'Vlaamse culturele pool' worden.Beeld IMAGEGLOBE Hoger onderwijs
In het hoger onderwijs moet het efficiënter. Eerst en vooral moeten studenten efficiënter studeren, wat wil zeggen dat ze sneller hun diploma moeten halen. Zoals gisteren al bekend werd, moeten niet-bindende toelatingsproeven hen naar de juiste richtingen gidsen. Studenten moeten voortaan ook voor minstens de helft van de studiepunten slagen in het eerste jaar om verder te mogen studeren en er komt een zogenaamde harde(re) knip tussen de bachelor en de master. Enkel zij die volledig afgestudeerd zijn in de bachelor, mogen beginnen aan de master. Al zijn er uitzonderingen mogelijk, waarover nu meer details zijn. Voor uitzonderlijke gevallen kan een student maximaal 30 studiepunten van de bachelor meenemen naar de master.
De UHasselt mag vier nieuwe opleidingen organiseren. Voor het overige moet het aanbod opleidingen "rationeel georganiseerd en goed gespreid" worden. De Vlaamse regering behoedt zich voor een grote re-shuffle van de opleidingen, maar nieuwe opleidingen zullen wel aan de zogenaamde Soete-norm moeten kunnen beantwoorden. Concreet betekent die norm dat bacheloropleidingen over de drie jaren 115 studenten moesten tellen, masteropleidingen twintig.
Er komt ook een Actieplan Talen om de verminderde aandacht voor taalopleidingen te counteren. Dat moet er bijvoorbeeld voor zorgen dat we over voldoende sterke leerkrachten Nederlands blijven beschikken. Daarnaast mogen hogescholen en universiteiten voortaan meer anderstalige (lees: Engelstalige) opleidingen organiseren, al moet "Nederlands als wetenschapstaal overeind blijven".
Beeld Eric de Mildt Vlaamse rand: voorrang voor Nederlands
Niet onverwacht zet de regering in op voorrang voor Nederlands in de Vlaams-Brabantse randgemeenten van Brussel. Opmerkelijk is wel dat wie Nederlands kent of het wil leren, ook gebruik zal kunnen maken van ‘sociale en andere voordelen’.
Er komen in de Rand ook taalbadklassen voor alle klassen die onvoldoende Nederlands kennen.
Opnieuw kamperen aan de schoolpoort?
De dubbele contingentering, de regel bij inschrijvingen in scholen die moet zorgen voor een sociale mix zodat de school een afspiegeling vormt van de samenleving, wordt in het basisonderwijs afgeschaft. De vorige Vlaamse regering schafte die regel al af in het secundair onderwijs onder druk van N-VA-voorzitter Bart De Wever. In de plaats komt, net als in het secundair, de mogelijkheid om bepaalde voorrangsmaatregelen te hanteren.
In het secundair wordt de keuze van de ouders het belangrijkste criterium voor het toewijzen van een school, met daarna de volgorde van inschrijvingen. Het is met ander woorden niet ondenkbaar dat er situaties ontstaan waarbij er opnieuw gekampeerd zal worden aan de schoolpoort, bijvoorbeeld bij populaire scholen.
De Vlaamse regering engageert zich ten slotte om fiks te investeren in nieuwe schoolgebouwen, vooral dan in het secundair onderwijs. Op die manier moet elk kind een stoeltje krijgen in de klas. Door een leerlingenboom komt dat onder druk te staan.
Beeld Photo News Dure beloftes in de zorg
De wachtlijsten in de zorg zijn ellenlang. Het is intussen een goed ingeburgerde traditie om te beloven die in te perken. Ook Jambon I wil de wachtlijsten zo snel mogelijk aanpakken. Alleen: dat kost handenvol geld. Belga vernam gisteren al dat er 270 miljoen euro vrijgemaakt zou worden voor de wachtlijsten in de zorg. Een peulschil van de 1,6 miljard die volgens het bevoegd agentschap nodig is om de huidige noden op te vangen.
Gewapend tegen hackers?
Sinds vorig jaar investeert de Vlaamse overheid 20 miljoen euro per jaar in cybersecurity. Dat moet burgers en bedrijven tegen “cybergijzeling, industriële spionage en zelfs gesaboteerde productiesystemen.” Het Vlaamse beleid blijft zich richten op onderzoek, praktische toepassingen bij bedrijven en opleiding om een weerbare digitale economie uit te bouwen.
Om dat in een internationaal kader te plaatsen: tegen 2021 stelt PwC dat het budget voor cybersecurity wereldwijd meer dan één triljoen euro zal bedragen. België stond vorig jaar op de 30ste plaats van de Global Security Index (GCI) van de Verenigde Naties, die oplijst welke landen zich het meest inzetten voor cybersecurity.
Beeld Rob Engelaar Middenveld en tussenstructuren moeten efficiënter werken
Het is een rode draad doorheen het regeerakkoord: quick wins door in te zetten op efficiëntie. Door tussenstructuren weg te knippen, hoopt de Vlaamse regering budget vrij te maken. Voor de kinderbijslag zijn er nu bijvoorbeeld vijf uitbetalingsinstellingen. Dat moet teruggebracht worden naar één speler, om zo het beheer goedkoper te maken.
Ook in de geestelijke gezondheidszorg wordt geknipt in “overtollige structuren en overlegorganen”. Idem in het deel van het middenveld dat zich inzet voor armoedebestrijding: “We zorgen voor minder versnippering en een rationalisatie van het werkveld”, klinkt het ambtelijk.
Slim Vlaanderen
“Artificiële intelligentie (AI) bevindt zich in de kern van alle nieuwe technologieën”, trapt het regeerakkoord een open deur in. “Het zal de samenleving en de bedrijven radicaal anders doen functioneren.” Die nieuwe technologieën zullen niet alleen voor significante productiviteitsverbeteringen zorgen, maar ook de kwaliteit van het leven zal stijgen door de inzet van AI, klinkt het overtuigend in het document.
Vlaanderen moet dan ook dé proeftuin worden voor ondernemingen en burgers die de digitale toepassingen van de toekomst willen proeven. Om die belofte waar te maken, wil de nieuwe regering vooral verder gaan op de reeds ingeslagen weg. Er wordt verwezen naar het Vlaams beleidsplan AI, naar Antwerpen als proefkonijn voor projecten rond ‘City of Things’ en de ambitie om als Vlaamse regering de motor te zijn voor een gebiedsdekkend 5G-netwerk. (Al is dat laatste vooral een federale bevoegdheid.)
Fiscaliteit en begroting: wachten op cijfers
De Vlaamse regering heeft een lange lijst beleidsdomeinen waarin extra wordt geïnvesteerd. Ontbreekt voorlopig in de vrijgegeven teksten: concrete cijfers en budgetten.
De autofiscaliteit zal vanaf 2021 afhangen van de vernieuwde en strengere Europese verbruiks- en emissietest. Maar dat zal niet leiden tot een belastingverhoging, zo wordt beloofd.
Voorts de gekende items: de woonbonus dooft uit vanaf 2020, en wordt deels gecompenseerd met een verlaging van de registratierechten. De aftrek van de dienstencheques wordt beperkt tot 20 procent. In het erfrecht komt een vriendenerfenis, waarbij zelf aangeduide verwante of niet-verwante vrienden enkel nog belast worden aan het tarief in rechte erfenislijn.
Beeld Hollandse Hoogte / Peter Hilz Meer 'eenhoorns' in Vlaanderen
Technologiebedrijven Collibra en Combell gaven het goede voorbeeld. De Vlaamse regering wil graag dat er nog meer technologie-start-ups uitgroeien tot zogenaamde ‘unicorns’. Dat zijn bedrijven die gewaardeerd worden op meer dan 1 miljard dollar. Maar daarvoor kijkt de nieuwe Vlaamse regering vooral naar Europa: “Waar mogelijk gebruiken we de hefboom van Europese middelen via bijvoorbeeld de Europese Investeringsbank (EIB) en InvestEU.”
Vlaamse ondernemingen die het potentieel hebben om uit te groeien tot een multinational, wil de Vlaamse regering “helpen in het geval van marktfalen, indien mogelijk tijdelijk en waar opportuun financieel te verankeren”.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
