Didier Reynders krijgt groen licht van Europa: kandidatuur als eurocommissaris is aanvaard

De coördinatoren staken de koppen bij elkaar om een oordeel te vellen over de hoorzitting die Reynders vandaag in het Europees Parlement had afgewerkt. Volgens een goede bron concludeerden alle fracties, met uitzondering van het uiterst rechtse ID, dat Reynders gekwalificeerd is om de justitieportefeuille te behartigen in de nieuwe Commissie van Ursula von der Leyen.

Elke kandidaat-commissaris moet in het Europees Parlement een hoorzitting ondergaan vooraleer dat parlement het licht op groen kan zetten voor de nieuwe Europese Commissie, geleid door de Duitse Ursula von der Leyen. Woensdagochtend was het de beurt aan de Belgische kandidaat, uittredend vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken en Defensie Didier Reynders. Hij kreeg door von der Leyen de portefeuille Justitie en Consumentenbescherming toegeschoven en mocht zich opmaken voor vragen van de leden van de twee verantwoordelijke parlementscommissies, Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) en Juridische zaken (JURI), en van de ‘geassocieerde’ commissie Interne markt en consumentenbescherming (IMCO).

Een stevige stroompanne zorgde voor een lange onderbreking van de hoorzitting, maar verder verliep het mondelinge examen van Reynders haast rimpelloos. Hij benadrukte dat hij al tijdens het eerste werkjaar van de Commissie werk wil maken van een mechanisme dat de naleving van de rechtsstaatsprincipes in de EU-lidstaten moet monitoren. De bestaande artikel 7-procedures tegen Hongarije en Polen zal hij verderzetten, in de geest van zijn voorganger Frans Timmermans. Maar, benadrukte Reynders, de Europese Unie beschikt over nog andere manieren om de rechtsstaat te doen naleven, gaande van een intensieve dialoog tot het lanceren van procedures voor het Europees Hof van Justitie. Ook België zal jaarlijks onderzocht worden, antwoordde Reynders op een vraag van Tom Vandendriessche (Vlaams Belang).

Na een interventie van Assita Kanko (N-VA) maakte hij duidelijk open te staan voor een eventuele herziening van het Europese aanhoudingsbevel (EAB), om dat efficiënter en meer proportioneel te maken. Kris Peeters (CD&V) vroeg Reynders of hij werk wil maken van een Europees wettelijk kader voor artificiële intelligentie, waarop de Franstalige liberaal positief antwoordde. Zo’n wetgeving zal wel sectorspecifiek zijn, zei Reynders.

Op het vlak van consumentenbescherming toont hij zich gewonnen voor een systeem van collectieve vorderingen op Europees niveau. Maar een kopie van het Amerikaanse ‘class action’-systeem ziet hij niet zitten.

Opvallend was dat Reynders bij het begin van de hoorzitting zelf inging op de beschuldigingen van corruptie die recent tegen hem geuit werden door een voormalige agent van de Staatsveiligheid. Een vooronderzoek werd wegens gebrek aan bewijs zonder gevolg afgesloten, maar Reynders toonde zich aangedaan. “Ik wens niemand toe te moeten doorstaan wat mijn naasten, mijn familie, mijn kinderen, mijn echtgenote en ikzelf de voorbije twee weken hebben moeten doorstaan”, zei hij. 

Over de nieuwe beschuldigingen van doodsbedreigingen, zei Reynders niets. “De rechtsstaat impliceert ook het vermoeden van onschuld, daarover wil ik duidelijk zijn”, verwees hij wel naar zijn eigen situatie. Nooit heeft hij overwogen om als kandidaat-commissaris een stap opzij te zetten, net omdat hij overtuigd is van zijn onschuld.

Eén keer kreeg Reynders de lachers op zijn hand, na de opmerking van de Fransman Gilles Lebreton (ID-fractie) dat het toch opmerkelijk is dat hij zowel minister van Buitenlandse Zaken en Defensie is, en koninklijk informateur, “uniek in Europa”. “Het is inderdaad juist dat er in de Europese Unie maar weinig koninklijke informateurs zijn”, reageerde Reynders afgemeten. “Ook in Frankrijk niet.”

Het is nu aan de commissies Burgerlijke vrijheden en Juridische zaken om een eindevaluatie te maken van Reynders’ examen. Ze hebben daar 24 uur de tijd voor. Het applaus op het einde van de hoorzitting verraadt wellicht al de uitkomst.

De meeste parlementsleden hadden na afloop woorden van lof voor Reynders’ prestatie. Hij heeft het goed aangepakt”, reageerde Kris Peeters (CD&V). “Het was ook zeer slim van Reynders om de beschuldigingen aan zijn adres meteen zelf ter sprake te brengen, zo kon hij bij latere vragen steevast naar die uitleg verwijzen.” Het is voor Peeters en zijn EVP-fractie ook een goede zaak dat Reynders zei dat er wat hem betreft geen probleem is met de rechtsstaat in Spanje. “Voor mij is hij geslaagd, en wat de EVP betreft ook.”

Assita Kanko (N-VA) is tevreden dat Reynders het Europees Parlement “ernstig” neemt. Ze vroeg zelf naar zijn plannen met het Europees aanhoudingsbevel (EAB), waarvan ze vindt dat het voor verbetering vatbaar is, maar zonder dat de proportionaliteit in het gedrang komt. “De huidige regelgeving rond het EAB heeft België bijvoorbeeld toegestaan om (de voormalige Catalaanse minister-president, red.) Carles Puigdemont niet aan Spanje te moeten uitleveren, wat natuurlijk een goede zaak is”, aldus Kanko.

Ook Petra De Sutter (Groen), die de commissie Interne Markt voorzit, hoorde met Reynders een kandidaat-commissaris die met “kennis van zaken” sprak, “ook over consumentenzaken”. “Hij heeft inhoudelijk de juiste dingen verteld”, aldus De Sutter.

Hilde Vautmans (Open Vld) tot slot, die net als Reynders deel uitmaakt van de liberale politieke familie, zag een “ijzersterke” prestatie. “Dit was een van de beste hoorzittingen tot nu toe. Ik ben vooral tevreden dat hij geen compromissen over de rechtsstaatprincipes maakt.”