Met dit voorstel hoopt Britse premier Johnson de Europese Unie te overtuigen alsnog een akkoord te sluiten
De Britse regering heeft een voorstel voor een aangepast scheidingsakkoord voorgelegd aan de Europese Unie. In dat voorstel maakt de Britse premier Boris Johnson komaf met de zogenoemde "backstop", de noodoplossing voor de Iers-Noord-Ierse grens. In de plaats daarvan doet Johnson wel enkele toegevingen omtrent die grens.
De Britse premier Boris Johnson wil naar eigen zeggen nog altijd mét een scheidingsakkoord de Europese Unie verlaten op 31 oktober. Het scheidingsakkoord dat zijn voorganger Theresa May met Europa sloot, werd echter tot driemaal toe verworpen door het Britse parlement, hoofdzakelijk door de backstop die erin was opgenomen.
Die backstop is een noodoplossing voor de grens tussen Ierland (dat na de brexit een lidstaat van de EU blijft) en Noord-Ierland (dat een deel is van het VK en na de brexit dus mee uit de Unie verdwijnt). De backstop-regeling bepaalt dat als er na de overgangsperiode nog geen handelsakkoord is tussen het VK en de EU, het VK en de EU voor een onbepaalde tijd één douanegebied zullen blijven vormen en de grens tussen Ierland en Noord-Ierland op die manier dus open blijft.
Toegevingen
In het nieuwe brexitvoorstel van de Britse regering wordt die backstop geschrapt. Johnson noemt de regeling "een brug naar nergens". Johnson wil dat het hele Verenigd Koninkrijk uit de douane-unie met de EU stapt, zodat de Britten zelf handelsakkoorden kunnen sluiten met andere landen en de volledige controle krijgen over hun eigen handelsbeleid.
Maar Johnson doet wel enkele toegevingen omtrent de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Om het probleem aan de Ierse grens op te lossen - waar niemand opnieuw grenscontroles wil, omdat die de broze vrede in de regio in het gevaar kunnen brengen - stelt Johnson namelijk voor dat Noord-Ierland in tegenstelling tot de rest van het Verenigd Koninkrijk wel een deel van de Europese internemarktregels blijft volgen voor landbouwgoederen, voedsel en alle producten.
Dat zou inhouden dat de meeste controles aan de grens tussen Ierland en Noord-Ierland niet nodig zouden zijn. Johnson geeft wel toe dat "een heel klein aantal controles" wel nodig zullen zijn, maar dan enigszins verwijderd van de grens. In het nieuwe voorstel noemt Johnson het "heel redelijk" om de Ierse grens anders te behandelen dan de andere buitengrenzen van het VK.
De regeling zoals Johnson die voorstelt, zou 4 jaar van kracht blijven en ook goedgekeurd moeten worden door zowel de Noord-Ierse regering als het Noord-Ierse parlement, die beide eigenlijk al jaren niet meer functioneren. En dat voor ze van kracht wordt, maar ook elke vier jaar daarna. Als Noord-Ierland zich op een gegeven moment tegen die regeling verzet, wordt ze opgeheven. Dat in tegenstelling tot de backstop, die in Mays akkoord "voor onbepaalde tijd" van kracht zou zijn.
"Iedereen wil een akkoord"
Eerder op de dag gaf Johnson een toespraak op een partijconferentie van zijn Conservatieve Partij in Manchester. Daarin sprak hij redelijk verzoenende taal tegenover de Europese Unie. Johnson had het over een "constructief en redelijk voorstel met een compromis voor beide kanten".
In de tekst aan de EU schrijft hij dat de Britse regering een akkoord wil sluiten. "Ik ben er zeker van dat we dat allemaal willen." Maar er rest ons weinig tijd meer, benadrukt de premier: "We moeten dit oplossen voor de Europese top (op 17 en 18 oktober, red.)."
"Als we er niet in slagen, zou dat een nederlaag zijn voor het staatsmanschap waar we allemaal verantwoordelijk voor zouden zijn. Onze voorouders hebben moeilijkere problemen opgelost, dus we kunnen dit zeker klaar krijgen." Daarvoor zullen beide kanten wel hun bestaande posities enigszins moeten verlaten, stelt Johnson. "Wij zijn daartoe bereid."
Opvallend is dat Johnson het in zijn brief aan Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker deze keer niet heeft over een "ultiem" voorstel. Zijn compromistekst moet als een "brede landingszone" worden gezien "waarin volgens mij een akkoord vorm kan beginnen krijgen".
De Europese Commissie liet weten dat ze het voorstel "objectief zal bekijken".
Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier:
