Waar gaat het geld voor ontwikkelings­samenwerking naartoe? "Pano" zoekt het uit

Ons reportagemagazine "Pano" onderzoekt vanavond of en waarom mensen minder geld schenken aan organisaties die aan ontwikkelingssamenwerking doen in het buitenland. Dat komt onder meer doordat schenkers het gevoel hebben dat hun geld niet efficiënt wordt besteed. Ook in het zuiden stellen de mensen zich steeds meer vragen over de effectiviteit van ontwikkelingssamenwerking.

De Vlamingen schenken steeds meer aan goede doelen, maar ze kiezen meer voor projecten dicht bij huis of voor initiatiefnemers die ze kennen. Zoals de Vlaming Tony, die een weeshuis in Cambodja uitbaat.  De mensen willen weten wat er met hun geld gebeurt. Komt het terecht bij de mensen ter plaatse? Tony beweert dat bijna al het geschonken geld bij de kinderen terechtkomt. Maar ook hij moet de zaken goed in het oog houden. Corruptie lonkt overal.

Videospeler inladen...

Vele niet-gouvernementele organisaties, de zogenoemde NGO’s, die aan ontwikkelingshulp doen, hebben het steeds moeilijker om aan fondsen te geraken. Daarom doen zij een beroep op bedrijven die jobstudenten uitsturen om mensen maandelijks te doen doneren. U kent ze wel, de vele jongeren die u aanspreken in de winkelstraten. Een reporter van Pano liet zich aanwerven door twee bedrijven en kwam tot de vaststelling dat er een hypercommerciële logica heerst.  

Videospeler inladen...

Ook in de ontvangende landen hebben internationale hulporganisaties het niet makkelijk. Dat stelde Panoreporter Chris Michel vast in het oosten van Congo, waar een ebola-epidemie woedt. De plaatselijke bevolking vindt dat te weinig van het geld van de internationale hulp bij hen terechtkomt. 

Velen stellen zich ook vragen over het effect van ontwikkelings­samenwerking. Die was en is bedoeld om een streek en de bevolking tijdelijk te helpen. Van bij het begin beweerden de organisaties dat ze zichzelf na een tijd overbodig wilden maken en dat de bevolking na een tijd wel alleen verder kon. Maar sommige NGO’s zijn al meer dan 50 jaar actief in dezelfde streek. En de mensen zitten dikwijls nog altijd in een uitzichtloze situatie. 

Andere aanpak

Vele NGO’s willen nu een andere aanpak. Ze willen de plaatselijke bevolking meer betrekken. De Belgische NGO Artsen Zonder Vakantie leidt lokale technici op zodat de ziekenhuizen hun apparatuur kunnen onderhouden en herstellen. Ze laten een klein deel van de apparaten die ze schenken door het plaatselijke ziekenhuis zelf betalen om de betrokkenheid te verhogen. En ze overleggen altijd met de mensen ter plaatse over wat ze nodig hebben. Maar dat was niet altijd zo, stellen vrijwilligers van Artsen Zonder Vakantie vast in het oosten van Congo. 

Videospeler inladen...

Sommigen pleiten voor een radicale afschaffing van de huidige vorm van ontwikkelingssamenwerking. Omdat die de mensen ter plaatse te afhankelijk zou maken. Ze zijn alleen nog voorstander van noodhulp bij rampen.  

Effectief Altruïsme

Daarmee is een andere groep wetenschappers het dan weer niet eens. Er is een nieuwe beweging ontstaan in de ontwikkelingssamenwerking. De zogenoemde "Effectieve Altruisten". Zij willen niet minder geld geven aan goede doelen, maar méér.

Dat willen ze wel heel bewust doen voor organisaties die wetenschappelijk kunnen bewijzen dat ze een groot effect hebben op het terrein. De Gentse filosoof Maarten Boudry is er een grote voorstander van. Volgens hem kan ontwikkelingssamenwerking wel degelijk effect hebben. Hij vindt dat we solidair moeten blijven met mensen die het moeilijker hebben in de wereld. Hij geeft elke maand consequent 10 procent van zijn inkomen af. Maar dan heel bewust aan die goede doelen die bewijzen dat ze de mensen echt helpen. 

"Pano" over "Ontwikkelingssamenwerking 2.0" kunt u vanavond om 21.25 uur op Eén bekijken.

Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier: 

Videospeler inladen...

Meest gelezen