Geboortecijfers 2018: opnieuw meer keizersnedes en oudere moeders, minder baby's met downsyndroom

Vorig jaar zijn er in Vlaanderen en het UZ Brussel in totaal 63.836 baby's geboren. Dat zijn er exact twee minder dan in 2017 en dus is het aantal geboortes zo goed als stabiel gebleven. Dat blijkt uit het jaarlijks rapport dat de overheid laat opmaken over de geboortes in Vlaanderen. In Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant zijn er minder vrouwen bevallen, terwijl er in Oost- en West-Vlaanderen net iets meer bevallingen zijn geregistreerd.

Opvallend: er zijn vorig jaar ruim 30 procent minder baby's met het syndroom van Down geboren. 28 kinderen in 2018 tegenover 42 in 2017. Die daling zou een gevolg kunnen zijn van de NIP-test, de niet-invasieve bloedtest waarmee het syndroom van Down kan worden opgespoord rond de 12de week van de zwangerschap. Die wordt sinds juli 2017 terugbetaald en zou dus een effect kunnen hebben op het aantal geboortes van kinderen met het syndroom van Down. 

"Daar kunnen we voorlopig nog geen uitsluitsel over geven", zegt gynaecoloog Monika Laubach van het UZ Brussel. "Om echt zeker te zijn of de NIP-test daar voor iets tussen zit, zouden we eigenlijk moeten weten bij hoeveel zwangerschappen het syndroom van Down werd vastgesteld. En hoeveel zwangerschappen afgebroken zijn om die reden. Zolang we dat niet weten, blijft het gissen."

Opnieuw is ook het aantal keizersnedes toegenomen, tot 21,2 procent. Meer dan één op de vijf vrouwen bevalt dus met een keizersnede en dat is het hoogste cijfer ooit in Vlaanderen. Volgens het rapport worden er in Vlaanderen vooral keizersnedes uitgevoerd bij vrouwen die al eens bevallen zijn met een keizersnede, terwijl dat niet altijd nodig is.

"Het is nochtans geen onschuldige ingreep", zegt dokter Laubach daarover. "We weten dat ongeveer 70 procent van die vrouwen ook gewoon vaginaal kan bevallen als ze de kans daartoe krijgen. Dat zou meer moeten worden aangemoedigd."

Maar dokter Laubach ziet ook meer en meer vrouwen die zelf vragen om een keizersnede. "Als er geen medische noodzaak is, wordt een keizersnede nochtans best vermeden. Het brengt risico's mee voor de moeder en laat ook een litteken achter in de baarmoeder. Dat kan voor complicaties zorgen bij volgende zwangerschappen."

"Er zijn ook studies die aanwijzen dat kinderen die met een keizersnede geboren worden meer obesitas en ademhalingsproblemen, zoals astma, ontwikkelen in hun latere leven."

Dokter Laubach pleit daarom voor richtlijnen voor keizersnedes, zoals die al in sommige andere Europese landen bestaan. (klik op de video)

Ook de leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind krijgen, is opnieuw licht gestegen. De gemiddelde leeftijd vorig jaar was 29,1 jaar. Tien jaar geleden was dit nog 28,2 jaar. Vorig jaar zijn er meer dan 11.000 vrouwen (18 procent) bevallen die ouder waren dan 35 jaar. Eén vrouw op de 32 (3,1 procent) was zelfs ouder dan 40 jaar.

"De toename is verontrustend, omdat ze vooral veroorzaakt wordt door een toename in de leeftijdscategorie boven de 35 jaar. We moeten het advies herhalen dat je het best zwanger kunt worden tussen 20 en 35 jaar. Boven die leeftijd stijgt de kans op complicaties zoals zwangerschapsdiabetes en kinderen die onvoldoende groeien."

Het aantal fertiliteitsbehandelingen blijft dan ook hoog in Vlaanderen. Eén op de 14 vrouwen (7,2 procent) is vorig jaar op een niet-natuurlijke manier zwanger geworden. Vooral bij vrouwen vanaf 40 jaar daalt de kans op een spontane zwangerschap aanzienlijk. "We hebben in Vlaanderen dubbel zo veel zwangerschappen na fertiliteitsbehandeling als in onze buurlanden. In Frankrijk wordt 1 op de 32 vrouwen zwanger na een behandeling, in Nederland 1 op de 30. Dat is een zeer duidelijk verschil."

Bekijk hieronder het verslag uit Het Journaal: